Nhiễm ký sinh trùng từ chó mèo

Thính giả Cang Nguyễn hỏi :
“ Thưa Bác sĩ ,
Em bị ngứa đi xét nghiệm máu thì chẩn đoán là nhiễm sán chó. Em xin Bác sĩ tư vấn cho em là nên dùng loại thuốc nào điều trị ạ .

Cảm ơn Bác sĩ”

Bác sĩ Hồ Văn Hiền vấn đáp :
Chó mèo hoàn toàn có thể bị nhiễm nhiều loại ký sinh trùng như ” sán tròn ” hay giun đũa ( roundworm ), sán dây ( tapeworm ), sán móc ( hookworm, ancylostoma ) ; những loại sán này hoàn toàn có thể được truyền qua người qua đường miệng hoặc qua đường da. Ví dụ sán móc hoàn toàn có thể chui vào da lúc người đi chân không trên bãi biển, trong vườn có phân chó, chỗ nó chui vào da gây ngứa đỏ và hoàn toàn có thể thấy đường đỏ ngoằn ngoèo đi dưới da ( cutaneous larva migrans ). Thường gặp nhất là sán tròn toxocara canis ( chó ) hay T. cati ( mèo ) gây ra bịnh toxocariasis. Hầu như thế nào con chó cũng có bị toxocara một vài lần trong đời và bác sĩ thú y thường cho xổ ( tẩy ) lãi đều đặn. Hết 20 % chó trưởng thành và 50 % chó con mắc Toxocara. Chó mẹ truyền qua chó con lúc có thai và lúc cho con bú. Ký sinh trùng thải ra từ phân chó rất nhiều, mỗi con sinh ra cả 200,000 trứng, và những trứng này hoàn toàn có thể sống sót qua nhiều năm ngoài trời, trong những bãi những em bé hay đến chơi. Ở Mỹ, thường là trẻ con mắc bịnh này, nhất là vùng khí hậu khí ẩm và nóng ( ví dụ miền nam ), do chơi những nơi đất bị nhiễm trứng sán do chó hay mèo đi cầu ở đó mà chủ không hốt lên và bỏ đi vào thùng rác. Trứng sán cần tăng trưởng trong đất một thời hạn mới gây bịnh được ; nếu bé chỉ tiếp xúc trực tiếp với con chó hay con mèo thì không bị nhiễm Toxocara. Trẻ có tật ăn đất ( pica ) dễ bị bịnh này. Trứng do người nuốt vào ruột non, nảy nở ở đó, rồi thành ấu trùng đi theo dòng máu chui vào gan, phổi, mắt, não bộ ( second stage larva, visceral larva migrans / VLM ) và mắt ( ocular larva migrans ), sẽ bị bọc lại bằng một màng bao quanh ( encyst ) trong một bộ phận của con người, gây ra phản ứng viêm cục bộ trong một bộ phận vì con người chỉ là ký chủ ” vô tình “, bất đắc dĩ của toxocara ( accidental host ) ; ký sinh trùng không trưởng thành được và không đi hết chu kỳ luân hồi. trái lại, lúc được nuốt vào ruột chó hoặc mèo, trứng thành ấu trùng ( larva ) sẽ lên phổi, nuốt trở lại vào ruột trưởng thành ở trong ruột con chó, mèo và sinh trứng tiếp ). Gà, thỏ, cừu cũng là ký chủ bất đắc dĩ. Người cũng hoàn toàn có thể bị nhiễm toxocara do ăn thịt gà, thịt cừu, thịt thỏ chưa nấu chín nếu những con vật này chứa những ấu trùng trong thịt của nó .
Người bịnh hoàn toàn có thể không có hay có ít hay nhiều triệu chứng. Nhẹ thì stress, ho, nhức đầu, mất ngủ, không dễ chịu, đau bụng. Có thể triệu chứng nặng hơn như khò khè khó thở, nhất là trẻ nhỏ. Khám thấy gan lớn, hạch lâm ba sưng. Ký sinh trùng hoàn toàn có thể di đến mắt ( ocular larva migrans, hoàn toàn có thể bị định bịnh nhầm là u bướu mắt ở trẻ nhỏ, hoàn toàn có thể gây mù mắt một bên ) .
Thử máu sẽ thấy những tín hiệu của khung hình phản ứng với ký sinh trùng như những tế bào eosinophil tăng cao ( hypereosinophilia ), lượng kháng thể ( immunoglobulin ) tăng cao ( hypergammaglobulinemia ). Thử nghiệm máu ( serological testing ) giúp phát hiện nhiễm toxocara ( enzyme immunoassay ( EIA ) with larval stage antigens extracted from embryonated eggs, Toxocara excretory-secretory ( TES ) antigens ) tìm và đo những kháng thể đặc trưng với antigen của con ký sinh trùng, chứng tỏ là khung hình đã tiếp cận với ký sinh trùng. Tuy nhiên, người có sán lãi cũng hoàn toàn có thể phản ứng chéo với Toxocara canis. Người ta khuyến nghị không nên địa thế căn cứ trên một thử nghiệm thôi mà chẩn đoán mắc bịnh Toxocara. Các thử nghiệm này có mức chuyên biệt và nhạy cảm cao so với ấu trùng chuyển dời trong nội tạng nhưng ít nhạy hơn so với ấu trùng chuyển dời vào mắt. Thử nghiệm hoàn toàn có thể phản ứng chéo với những giun sán khác, và bác sĩ quyết định hành động có cần cho thuốc chữa hay không, dùng thuốc gì, và liều lượng thế nào tùy theo từng trường hợp .
Khả năng một người việt nam trung bình có những ký sinh trùng trong người cũng khá cao. Theo Bác sĩ Nguyễn Ngọc Ánh, chuyên khoa Ký sinh trùng ( việt nam ) cho biết lúc bấy giờ tỷ suất nhiễm giun sán chó / mèo – toxocara trong dân số việt nam rất cao. “ Đặc biệt những loại thuốc xổ giun uống một liều dự trữ thường thì không diệt được chúng. Một khảo sát về tình hình nhiễm giun tròn đường tiêu hóa trong 177 con chó tại một số ít địa phương tỉnh Thanh Hóa cho thấy qua mổ khám, tỷ suất chó nhiễm toxocara canis chiếm từ 10-25 % và qua xét nghiệm phân là từ 22,8 – 40 %. Ngoài ra một khảo sát trên 90 mẫu rau sống bán tại những siêu thị nhà hàng trên địa phận TP Hồ Chí Minh, số mẫu rau nhiễm trứng giun đũa chó, mèo chiếm đến 67,7 % “ – ( News. zing.vn ; 18-9-2015 ) .
Theo Viện Thú Y việt nam ( 12/2018 ) tỷ suất nhiễm giun đũa khá cao ở chó ( 37,7 % và 24,3 % ), mèo ( 47,8 % và 38,3 % ) tại Thành Phố Hà Nội và Hưng Yên. Chó mèo nuôi thả rông và đi vệ sinh bừa bãi tại TP.HN và một số ít ít được nuôi nhốt được thả ra vào buổi sáng sớm để đi vệ sinh, phân chuồng chó mèo bị đổ ra mương ở trước nhà là điều kiện kèm theo thuận tiện cho việc phát tán mầm bệnh. Bên cạnh đó, thói quen ăn rau sống, trẻ nhỏ nghịch đất, cát và tiếp tục ôm chó mèo vào lòng là rủi ro tiềm ẩn làm Viral mầm bệnh từ chó mèo sang người. Ngoài ra, việc hạ sốt cho trẻ con bằng những loại nước lá như nhọ nồi hoặc ăn rau má, diếp cá vào mùa hè cũng tiềm tàng rủi ro tiềm ẩn nhiễm ấu trùng giun đũa chó mèo sang người. Kiểm tra trên người cho thấy > 58 % dương thế với Toxocara sp. ”
Thuốc mebendazol hay albendazole làm con sán hay con lãi không hấp thu đường glucose được, mất dự trữ glycogen và mất nguồn nguồn năng lượng ( ATP ), do đó ký sinh trùng bị tê liệt và chết từ từ. ( Khác với những thuốc chữa lãi khác như pyrantel và piperazine công dụng trên hệ thần kinh con ký sinh trùng ( sán lãi ) là những cơ của nó không cung ứng với acetylcholine và do đó nó bị tê liệt nhanh gọn, bị đẩy ra khỏi ruột và còn sống lúc bị đi cầu ra ngoài ) .
Albendazole thường được dùng với liều 400 mg ( uống ) hai lần / ngày / trong 5 ngày. Đôi khi bịnh không khỏi hẳn, tái lại ; và trong một công bố của Nước Hàn ( Min-Hye Kim ) bịnh nhân bị những nốt trong phổi và những túi áp xe trong gan, đau bụng, ngứa kinh hoàng và mề đay, người ta dùng đến 3 đợt thuốc mới hiệu quả dứt bệnh sau hơn 2 tháng. Mebendazole, uống, thường được dùng với liều 100 mg – 200 x hai lần / ngày / trong 5 ngày .
Albendazole ( Albenza ) là thuốc chống giun sán phổ rộng, dùng để điều trị 1 số ít bệnh nhiễm trùng do giun như sán dây lợn ( heo ) và sán dây chó. Tác dụng phụ thường gặp của Albenza gồm có :

  • buồn nôn
  • nôn
  • đau dạ dày và bụng,
  • đau đầu,
  • chóng mặt, hoặc
  • rụng tóc tạm thời.

Hãy cho bác sĩ biết nếu có công dụng phụ nghiêm trọng của Albendazole gồm có :

  • thay đổi thị giác,
  • mắt vàng hoặc da,
  • đau bụng hoặc đau bụng dữ dội
  • Nước tiểu đậm,
  • mệt mỏi khác thường,
  • dễ bầm tím hoặc chảy máu,
  • dấu hiệu nhiễm trùng (ví dụ: sốt, đau họng kéo dài),
  • thay đổi lượng nước tiểu,
  • nhức đầu dữ dội hoặc dai dẳng,
  • co giật,
  • mất tỉnh táo, hoặc
  • cổ rất cứng.

Liều lượng của Albendazol khác nhau, tùy thuộc loại nhiễm ký sinh trùng đang được điều trị. Albenza hoàn toàn có thể tương tác với những loại thuốc khác gồm có kháng sinh, cimetidin, dexamethasone, Praziquantel hoặc theophylline. Hãy cho bác sĩ của bạn toàn bộ những loại thuốc bạn đang dùng. Khi mang thai, Albenza chỉ nên được sử dụng khi được kê đơn. Thuốc hoàn toàn có thể gây hại cho thai nhi. Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ nên thử thai âm tính trước khi mở màn dùng thuốc này. Nếu bạn có thai, hãy nói với bác sĩ của bạn ngay lập tức. Nam giới và phụ nữ nên sử dụng 2 hình thức ngừa thai hiệu suất cao ( ví dụ : bao cao su và thuốc tránh thai ) trong khi dùng Albenza và trong 1 tháng sau khi ngừng thuốc. Người ta không biết Albenza truyền vào sữa mẹ hay không. Tham khảo quan điểm bác sĩ trước khi cho con bú .

Chúc bịnh nhân may mắn.

References :
1 ) Min Hye Kim A Case of Recurrent Toxocariasis Presenting With Urticaria
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2946705/
2 ) https://www.rxlist.com/albenza-side-effects-drug-center.htm
3 ) Nghiên cứu đặc thù dịch tễ học phân tử giun đũa chó ( Toxocara canis ) và giun đũa mèo ( Toxocara cati ) nhằm mục đích nhìn nhận rủi ro tiềm ẩn và nguồn truyền sang người
https://www.most.gov.vn/vn/tin-tuc/14503/nghien-cuu-dac-diem-dich-te-hoc-phan-tu-giun-dua-cho-toxocara-canis-va-giun-dua-meo-toxocara-cati-nham-danh-gia-nguy-co-va-nguon-truyen-sang-nguoi.aspx
4 ) DPDx – Laboratory Identification of Parasites of Public Health Concern
CDC
https://www.cdc.gov/dpdx/toxocariasis/index.html
5 ) AAP Red Book, 2009

Bác sĩ Hồ Văn Hiền

Ngày 19 tháng 3 năm 2019
Quý vị hoàn toàn có thể xem và nghe lại những bài giải đáp trên mạng Internet ở địa chỉ voatiengviet.com

Quý vị muốn được giải đáp các thắc mắc về những vấn đề y học thường thức, xin gọi đến số (202) 205-7890, hoặc E-mail đến địa chỉ .

Rate this post

Bài viết liên quan