Hình ảnh xe bắt chó đã quen thuộc với người dân TP HCM từ hơn nửa thế kỷ. Ảnh : QUANG ĐỊNHTháng 9 năm năm nay, Đội bắt chó thả rông thuộc Phòng Chăn nuôi dịch tể, Chi cục chăn nuôi và thú y TP Hồ Chí Minh ra quân nhất quyết gom những chú cẩu không xiềng xích, ngang nhiên dạo tự do giữa phố mà không có đồ rọ mõm .Người lâu nay không nuôi chó, từng một hai lần bị chó của hàng xóm làm phiền nhưng ngại tình làng nghĩa xóm nên ít khi lên tiếng, thấy đội bắt chó đi gom thì ưng ý. Còn chủ nuôi thấy ” con cưng ” của mình bị người ta tròng cổ, kéo quăng vô xe bắt chó thì xót xa. Người dân ở đô thị đông dân nhất nước lại tranh cãi, rối loạn về đội bắt chó thả rông .Nhưng có lẽ ít ai biết, xe bắt chó này có thể xem là … “đặc sản đô thị” chỉ có ở Sài Gòn, ra đời từ trước năm 1975.
Bạn đang đọc: Xe bắt chó, “đặc sản đô thị” Sài Gòn
Bắt chó phải an toàn … cho chó
6 g sáng, hai anh Nguyễn Xuân Vũ và Giang Chấn Đạt đã xuất hiện tại trụ sở của Đội bắt chó thả rông ( 252 Lê Văn Sỹ, Q. 3, TP. Hồ Chí Minh ) để kiểm tra lại dụng cụ hành nghề của mình. Đó là một thanh sắt rỗng ruột, bên trong lòn một sợi dây cáp dọc theo thân ống sắt tạo thành một thòng lọng một đầu. Giữ ống sắt, người cầm dụng cụ sẽ tinh chỉnh và điều khiển được thòng lọng bằng cách giật phía đầu dây còn lại .” Đó, việc làm của hai đứa tui chỉ là đứng đu phía sau xe, thấy chó chạy rông thì nhảy xuống quăng cái thòng lọng cho trúng con chó, siết lại giữ nó và đưa lên chuồng trên xe. Đơn giản thôi ! “, anh Vũ cười .Nghe đơn thuần, nhưng phải đi theo xe bắt chó này một buổi, mới cảm nhật hết được việc muốn trở thành thợ bắt chó, phải … có nghề .Xe bắt chó mà chúng tôi theo chân ngày hôm nay sẽ đi bắt ở khu vực P. 8, Quận 6. Trước đó, phía ngành Thú y phải có văn bản liên hệ với phường, để phường sắp xếp lực lượng dẫn đi và bảo vệ. Việc phối hợp này là phương pháp hoạt động giải trí mới của Đội bắt chó thả rông được lao lý gần đây .Trước đó, xe bắt chó này cứ vẽ ra một lộ trình quanh thành phố và đi bắt tự do. ” Nhưng quá nguy hại, khi người dân chống cự kinh khủng và lực lượng chúng tôi lại quá mỏng dính. Do đó giờ muốn đi bắt phải theo kế hoạch của từng phường “, ông Dương Thanh Đa, người đảm nhiệm đội, cho hay .Xuất phát từ trụ sở phường, chiếc xe chuyển dời khoảng chừng hơn 20 km / g. Anh Vũ và anh Đạt bám phía sau xe, một tay cầm sẵn cán cây bắt chó, một tay vịnh xe nhoài người ra quan sát. Xe vừa chậm một nhịp, anh Vũ đã lao xuống đường, quăng cây bắt chó .Nhanh, đúng chuẩn. Vòng dây cáp đã ôm gọn con chó, lúc này anh Đạt cũng đã nhoài người ra Open chuồng trên xe. Con chó được anh Vũ nâng gọn đưa lọt vào cửa chuồng. Anh Đạt vỗ vào thành xe, tài xế liên tục nhấnga lao đi trước khi những người dân bên đường kịp hiểu ra chuyện gì .” Trừ khi xác lập con chó bị dại, tụi tui sẽ phối hợp vây bắt. Chứ nó chạy được vào nhà hay chủ đã giữ lại thì thôi “, anh Vũ kể lại sau khi chiếc xe đã kết thúc một vòng thao tác, quay lại trụ sở phường. Hành động phải nhanh, dứt khoát. Nếu có người nào xông vào thì … đã có phường lo. ” Trước đây khi chưa phối hợp với phường thì mệt lắm. Không ít lần bị chủ chó ném đá ào ào vào xe “, anh Vũ kể tiếp .13 năm trong nghề, hiện tại anh Vũ được mọi người trong đội phong tặng là ” nghệ nhân ” bắt chó điêu luyện nhất Nước Ta. Chó to, chó nhỏ, chó dữ dằn cách mấy, anh Vũ cũng giải quyết và xử lý gọn ghẽ. ” Nguyên tắc là khi mình không sợ chó, hẳn chó phải sợ mình “, anh Vũ nói tỉnh bơ. Nhưng tiêu chuẩn của việc bắt chó không chỉ dừng lại ở việc đưa chó lên xe, mà quan trọng nhất là phải giữ chó không bị thương .Đặc biệt hành vi phải đúng mực, nếu không, con chó hoàn toàn có thể bị hoảng sợ và trở thành mối nguy cơ tiềm ẩn cho những người chung quanh. ” Còn nếu con chó bị thương, khi chủ lên nhận lại mà thấy thì mệt chuyện lắm “, anh Vũ nói .
Bắt chó phải nhanh, đúng mực và cần nhất là phải bảo đảm an toàn … cho chó. Ảnh : QUANG ĐỊNH
“Hai năm trước được nhận vào đội, tui phải mất hơn 2 tháng mới bắt được con chó đầu tiên”, anh Đạt ở kế bên nói chen vào. Cũng chính anh Vũ là ngườikèm cặp cho anh Đạt những kỹ năng để bắt chó. Bởi tuy là một nghề đặc thù củanhà nước, nhưng đến nay chẳng có một giáo trình nào dạy nghề này. Người đi saucứ học người đi trước, tồn tại mấy chục năm nay.
“Đặc sản” cần cho đô thị văn minh
” Nói đúng chuẩn từ khi nào thì tôi không nhớ, nhưng từ trước năm 75, tôi đã nghe người ta đem khái niệm xe bắt chó ra hù con nít rồi. Và bấy giờ, cũng tiếp tục cảnh xe bắt chó đi tuần giữa phố. Những người lớn tuổi thì quả quyết có từ đầu thập kỷ 60 “, ông Dương Thanh Đa, người đảm nhiệm Đội bắt chó thả rông, nhớ lại .
Ông Đa được phân công phụ trách đội này đã 12 năm nay. Khi thừa kế và tìm hiểu về công việc mới, ông Đa chỉ chắc chắn rằng tháng 9-1976, khi Sở Mục súc Đô thành Sài Gòn hợp nhất với Ngành Thú y Tỉnh Gia Định thành Trạm thúy thành phố, Đội bắt chó thả rông đã là một lực lượng có sẵn và tiếp tục đượcquản lý tại đơn vị này.
” Hơn mười năm trước, ở đội này còn có một thành viên mà bố vợ của anh ấy trước đây từng triển khai trách nhiệm bắt chó liên tục trong giaiđoạn chuyển giao chính quyền sở tại “, ông Đa kể .Liên tục từ đó đến nay, trải qua bao thăng trầm, xe bắt chó thả rông vẫn là một mô hình chỉ duy nhất TP HCM mới có. Ông Đa nói với giọng đầy tự hào : ” Ngay cả Thành Phố Hà Nội cũng không có đội này, nên thi thoảng, chúng tôi vẫnđến những tỉnh như Tỉnh Bình Dương, Trà Vinh, … để phối hợp bắt và cũng là cách làmhình mẫu cho những địa phương khác ” .Là đội trưởng, việc làm của ông Đa nhiều vô kể. ” Nghề này không nghỉ ngày nào, phải làm thế nào để xoay chuyển đồng đội duy trình trực cả nhữngngày lễ, tết “, ông Đa nói. Hiện nay, ngoài việc phối hợp với những phường thực thi việc đi bắt chó thả rông như kể trên, Đội này cũng là thành phần không hề thiếu trong những đợt công tác làm việc cưỡng chế thi hành án, giải tỏa, …” Thấy vậy thôi chứ không có đội này cũng mệt. Mấy năm trước, trong quy trình cưỡng chế kê biên thi hành án tại Q. 11, thành phần đội bắt chó không được giám sát trong giải pháp. Thế là khi gia chủ xua chó ra, một thành viên bị cắn. Chúng tôi được lệnh, phải lập tức đến hiện trường khống chế ba con chó “, ông Đa nhớ lại .
Chó chạy rông giữa phố được đưa về trụ sở của đội ở 252 Lê Văn Sỹ, Q. 3, TP.Hồ Chí Minh nuôi nhốt trong vòng 72 giờ. Trong thời hạn trên, nếu chủ chó không đến nhận, chó sẽ được tiêm thuốc cho chết và đưa đi tiêu hủy ở bãi rác Đông Thạnh. Trường hợp chủ chó đến nhận, sẽ xử phạt vi phạm hành chính trong nghành nghề dịch vụ thú y với mức phạt từ 600.000 – 800.000 đồng. Trường hợp chủ chó không có sổ tiêm phòng bệnh dại cho chó, sẽ thêm một mức phạt tương tự như. Do đó nếu chó không tiêm phòng và thả rông khi bị bắt sẽ hoàn toàn có thể bị phạt cao nhất đến 1,6 triệu đồng. Ảnh : SƠN LÂMVới đô thị lớn nhất Nước Ta như TP HCM, chuyện gì cũng cóthể xảy ra. Mồng 3 tết Giáp Ngọ ( năm năm trước ), một chú chó ở đâu bỗng … Open trong khuôn viên Ủy ban thành phố và cứ chạy lòng vòng. Nếu không có đội bắt chó, hẳn cũng khó khắn trong việc đưa chú chó kia vào chuồng .
Số điện thoại của Đội cũng gần như reo suốt. Nửa đêm mất chó, gọi. Chó đi lạc, gọi. Thậm chí có người bực bội vì chó hàng xóm sủa in ỏi, cũng gọi, …”Dù đa số trường hợp không giải quyết được, nhưng chúng tôi cũng phải giải thích rõ ràng cho người ta về công việc chính của đội, là làm theo kế hoạch vàsự phân công của cấp trên thội”, ông Đa cười.
Mai này còn xe bắt chó ?
Là đội trưởng, nhưng nói đến kiến thức và kỹ năng bắt chó, ông Đa cũng … phủ nhận. Công việc thì nhiều vô kể, nhưng lực lượng của Đội lúc bấy giờ chỉ còn 5 người. Ngoài ông Đa, còn một người lo việc sách vở hành chính, một người bảo vệ. Chỉ còn anh Vũ và anh Đạt là 2 thợ bắt chó còn lại của Hồ Chí Minh. Tài xế thì được điều động luân phiên từ Chi cục chăn nuôi và thú y mỗi khi công lệnh đi bắt chó được duyệt .Cả hai người thợ bắt chó đều thao tác theo dạng hợp đồng đại trà phổ thông. Với thâm niên 13 năm, anh Vũ, ” người bắt chó điêu luyện nhất Nước Ta “, được hưởng mức lương chưa tới 4 triệu đồng mỗi tháng, không phụ cấp gì thêm. Còn anh Đạt mới vào gần 3 năm, lương chỉ ở mức hơn 2 triệu đồng .Anh Vũ 37 tuổi, anh Đạt 34. Cả hai đều có mái ấm gia đình riêng và đều bị nghề này vấn lấy theo một mẫu số chung : đi nghĩa vụ và trách nhiệm về, làm đủ thứ nghề từ phụ hồ đến bốc xếp, bảo vệ, … và khi nghe tin Đội bắt chó thả rông tuyển người thì ĐK và trúng tuyển. ” Mới đầu nản lắm, người ta nghe làm nghề bắt chó, nghe cũng chừng chừng như … trộm chó. Chứ đâu có nghĩ đến tính năng phòng chống bệnh dại, ngăn dịch này nọ đâu “, anh Đạt tâm sự. Nhưng người trước động viên người đi sau, đồng đội động viên nhau. Môi trường thao tác xoay vòng và bảo ban nhau tạo ra một tập thể gắn bó và góp thêm phần cho hai người thợ bắt chó ở đầu cuối này bám nghề .” Chỉ 2 thợ bắt, với khối lượng trách nhiệm lúc bấy giờ rất khó khăn vất vả. Chưa kể, nếu đúng thì mỗi lần đi bắt chó phải có 3 thợ thì mới phát huy được tối đa hiệu suất cao việc làm “, ông Đa nói .Nhưng từ lúc tuyển được anh Đạt đến nay, đội này chưa tuyển thêm được ” thợ bắt chó ” nào. Ngay trong đợt anh Đạt trúng tuyển, còn có hai người khác. Nhưng một người không đủ sức khỏe thể chất, Chi cục phải phân công trách nhiệm bảo vệ nơi khác. Một người thì bị cận, đi theo xe bắt chó mấy bữa thì biết mình không hề học nổi nghề, cũng nghỉ .” Chúng tôi cũng rất đau đầu, nhưng đúng việc làm bắt chó là một việc làm đặc trưng rất khó tuyển. Hơn nữa mức lương so với đời sống lúc bấy giờ thì không mê hoặc “, anh Lê Minh Trí, phó Phòng chăn nuôi dịch tể, quản trị Đội bắt chó thả rông, chia sẽ .Một điều oái ăm nữa là lúc bấy giờ, Đội bắt chó thả rông này … không có tên chính thức trong văn bản hành chính. ” Trước đây, Đội thuộc Trạm phòng chống dịch và kiểm dịch động vật hoang dã. Tuy nhiên vào giữa tháng 9-2017, sau Ủy Ban Nhân Dân Thành Phố Hồ Chí Minh quyết định hành động tổ chức triển khai lại Chi cục Thú y thành Chi cục Chăn nuôi và Thú y, thì không có tên Đội này. Do đó hiện tại đây chỉ được xem như một tổ trình độ giao cho Phòng Chăn nuôi dịch tể trong thời điểm tạm thời đảm nhiệm. Mọi thư từ, giấy mời, lệnh công tác làm việc, … đều phải liên hệ qua Phòng “, anh Trí lý giải .
Theo ông Trí, trong quy định mới về phòng chống dịch, phòng ngừa bệnh dại thì mỗi xã, phường phải có lực lượng bắt chó. Đó là lý do số phận của Đội bắt chó vẫn chưa được quyết. “Nhưng việc triển khai mỗi phường, xã thêm công tác phòng chống bệnh dại, bắt chó sẽ rất khó khăn. Phải cắt đật thêm nhân sự mà chưa chắc công việc đạt hiệu quả”, anh Trí nói.
Xem thêm: Bọ chét mèo – Wikipedia tiếng Việt
Anh Giang Chấn Đạt, một trong hai thợ bắt chó sau cuối của Hồ Chí Minh. Sau anh Đạt, chưa có thêm ai theo nghề bắt chó thả rông, giữ đường phố trật tự văn minh. Ảnh : SƠN LÂMTương lai của Đội bắt chó thả rông duy nhất Nước Ta này hiện vẫn đang treo lửng. ” Nếu được, chúng tôi vẫn muốn được giữ lại và tăng cấp, tăng trưởng thêm Đội này. Cũng hoàn toàn có thể tổ chức triển khai theo hướng làm dịch vụ, đáp ứng dịch vụ bắt chó thả rông chuyên nghiệp để những phường, đơn vị chức năng khi cần hoàn toàn có thể dịch vụ thuê mướn “, anh Trí nói thêm .
Trong suốt câu chuyện về Đội bắt chó thả rông, hầu hết mọi người đều nói về chuyện TP.HCM sắp triển khai thực hiện thí điểm cơ chế đặc thù riêng vừa được Quốc hội thông qua. “Chúng tôi vẫn động viên anh em, hy vọng khi có cơ chế riêng, những loại hình đặc thù của đô thị lớn nhất nước này như Đội bắt chó thả rông sẽ được tồn tại và phát huy hiệu quả”, từ anh Lê Minh Trí – phó Phòng Chăn nuôi dịch tể – chia sẽ.
Source: https://thucanh.vn
Category: Chó cảnh
