Lịch sử dinh Hoàng A Tưởng
Trước năm 1945, cũng như tình hình chung của Nước Ta lúc bấy giờ, Bắc Hà là một vùng thuộc địa nửa phong kiến, có giai cấp thống trị và bị trị, trong đó những tầng lớp quản lý là những Thổ ty mà nổi bật là cha con Hoàng Yến Chao và Hoàng A Tưởng. Dù gia tộc họ Hoàng là người Tày, nhưng vùng này có tới 70 % là người Mông nên dân quen gọi là “ vua Mèo ”. Được Pháp hậu thuẫn, gia tộc họ Hoàng càng thêm hùng mạnh, ra sức chiếm giữ những vùng đất phì nhiêu, bóc lột nhân dân, đồng thời độc quyền khai thác lâm thổ sản, bán muối, hàng tiêu dùng, thuốc phiện và lương thực …
Ngày càng giàu có, cha con thổ ty Hoàng Yến Chao và Hoàng A Tưởng cho mời hai kiến trúc sư người Pháp và Trung Quốc đến để chọn đất, thiết kế, giám sát thi công xây dựng một dinh thự nguy nga, nhằm thể hiện uy quyền. Tòa dinh được khởi công từ năm 1914 và hoàn thành năm 1921, trở thành lâu đài lớn nhất vùng Tây Bắc với phong cách Á – Âu kết hợp.
Bạn đang đọc: Khám phá dinh thự Vua Mèo một thời lừng lẫy xứ Bắc Hà
Kiến trúc độc lạ của dinh Hoàng A Tưởng Độ xa hoa của dinh Hoàng A Tưởng không riêng gì bộc lộ trong quy mô và kiến trúc mà còn ở phương pháp thiết kế xây dựng. Các loại gạch ngói được sản xuất tại chỗ một cách công phu còn sắt thép, xi-măng được mua từ dưới xuôi, luân chuyển lên bằng máy bay của Pháp. Nhân công là những thợ xây giỏi nhất từ miền xuôi, tại những bản làng và cả trong những nhà tù. Những người thợ phải làm cả ngày đêm để triển khai xong khu công trình. Thời hoàng kim, tòa dinh thự luôn có hai trung đội vũ trang bảo vệ cẩn mật. Về sau, khi ách quản lý của họ Hoàng ở Bắc Hà chấm hết, dinh Hoàng A Tưởng vẫn được giữ lại và bảo tồn khá nguyên vẹn cho đến nay.
Kiến trúc tuyệt mỹ
Địa điểm xây Dinh được chọn theo thuyết tử vi & phong thủy, nằm trên một quả đồi rộng hướng Đông Nam, đằng sau và hai bên có núi che chắn, phía trước có suối và quả núi “ mẹ bồng con ”, cảnh quan sơn thủy hữu tình. Tổng thể Dinh Hoàng A Tưởng có bố cục tổng quan hình chữ nhật liên hoàn khép kín, khá đặc biệt quan trọng so với những dinh thự khác tại Nước Ta thời bấy giờ. Dinh vừa là nơi ở và thao tác của gia tộc họ Hoàng, vừa có công dụng như pháo đài trang nghiêm bảo vệ. Toàn bộ Dinh có tổng diện tích quy hoạnh 4.000 m² gồm 36 phòng, bao quanh là tường rào vững chắc, những phía đều có lỗ châu mai, đường đi trên thành có lính tuần tra, canh giữ ngày đêm.
Chân dung Thổ ty Hoàng Yến Chao lừng lẫy một thời
Kiến trúc dinh thự Hoàng A Tưởng là sự kết hợp phong cách Á – Âu với các nét kiến trúc Pháp được thể hiện từ tổng quan đến chi tiết như: Họa tiết cành nguyệt quế đắp nổi trên các cửa vào, biểu trưng cho hạnh phúc và thịnh vượng; cầu thang vòng, các cửa hình vòm, cột nhà thanh thoát, hành lang lát gạch và có lan can…
Lối vào dinh Hoàng A Tưởng bước lên mấy bậc thang, tới phòng chờ, qua cửa chính, trước là bức bình phong, giữa là khoảng chừng sân rộng tổ chức triển khai hành lễ, múa hát, đi dạo. Cuối sân là khu nhà chính, gồm 2 tầng có diện tích quy hoạnh 420 m², mặt ngoài trang trí họa tiết cầu kỳ. Cả 2 tầng đều có 3 gian, là nơi hoạt động và sinh hoạt mái ấm gia đình và hội họp. Hai bên tả – hữu nhà chính là những dãy nhà phụ có bố cục tổng quan và kiến trúc giống nhau. Mỗi dãy đều 2 tầng nhưng thấp hơn nhà chính, mỗi tầng cũng chia 3 gian với diện tích quy hoạnh 300 m², là nơi ở của những bà vợ Hoàng Yến Chao, vợ Hoàng A Tưởng. Tiếp giáp với hai dãy nhà này, còn có hai nhà phụ với diện tích quy hoạnh 160 m², kiến trúc đơn thuần, dùng làm nhà kho, cho lính và phu ở. Ngoài ra, dinh thự “ vua Mèo ” Hoàng A Tưởng có cả hầm trú ẩn và lối thoát hiểm.
Điểm du lịch hấp dẫn
Trải qua gần 100 năm, dinh Hoàng A Tưởng vẫn còn nguyên vẹn kiến trúc, sừng sững giữa đất trời cao nguyên đá và được Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tỉnh Lào Cai bảo tồn như một dấu ấn lịch sử dân tộc của Bắc Hà. Tuy đã được sơn lại nhưng tòa dinh vẫn mang đậm nét cổ kính uy nghi và dần trở thành điểm thăm quan du lịch có tiếng. Hiện nay, trong dinh có một dãy phòng dùng làm nơi bày bán những loại sản phẩm bằng tay thủ công địa phương như khăn, áo, váy thổ cẩm hay tẩu thuốc, vòng bạc …, và một dãy phòng khác làm khu tọa lạc kỷ vật, những tác phẩm thẩm mỹ và nghệ thuật về đời sống dân tộc bản địa vùng cao, những quy mô phục trang truyền thống cuội nguồn của người Dao, Mông. 
Toàn cảnh dinh thự Vua Mèo xứ Bắc Hà trước kia
Hiện nay, trong dinh có một dãy phòng dùng làm nơi bày bán các sản phẩm thủ công địa phương như khăn, áo, váy thổ cẩm hay tẩu thuốc, vòng bạc…, và một dãy phòng khác làm khu trưng bày kỷ vật, các tác phẩm nghệ thuật về đời sống dân tộc vùng cao, các mô hình trang phục truyền thống của người Dao, Mông.
Ngoài ra, phía sau nhà chính có dựng một quy mô nấu rượu ngô truyền thống lịch sử của người dân Bắc Hà, là nơi hành khách được nghe ra mắt, xem phương pháp nấu rượu cũng như chiêm ngưỡng và thưởng thức rượu ngô tại chỗ mang đậm nét văn hóa truyền thống vùng cao. Đến Bắc Hà ngày hôm nay, hành khách thực sự ngỡ ngàng khi được chiêm ngưỡng và thưởng thức vẻ đẹp của dinh thự giữa lòng Bắc Hà như toát lên một vẻ đẹp không chỉ cổ kính mà còn uy nghi đến lạ kì. Đây hứa hẹn sẽ là một địa chỉ du lịch không hề thiếu của hành khách mỗi khi ghé thăm vùng cao nguyên Bắc Hà.
Source: thucanh.vn
Category: Mèo Cảnh
