Từ xa xưa, các vị thuốc dân gian bắt nguồn từ các bộ phận động vật vốn khá phổ biến và được tin chọn từ khá nhiều người. Nổi bật trong số đó, không thể thiếu mật kỳ đà. Nghe tên có vẻ lạ lẫm nhưng nó cũng mang đến nhiều công dụng chữa bệnh ưu việt như chữa co giật, giải độc,… Hãy cùng Thucanh khám phá các đặc điểm, công dụng và các lưu ý khi dùng loại mật này nhé.
Mật kỳ đà là gì?
Kỳ đà vốn là một trong những loài vật quý hiếm, có tên trong Sách đỏ Việt Nam. Đặc biệt, mật kỳ đà được lấy từ loài kỳ đà mốc. Đây vốn là loại bò sát cỡ lớn, có thân dài tối đa 2 m. Trên thân có các lớp vảy nhỏ, phần đầu nhỏ và mõm kỳ đà dài, lưỡi chẻ nhọn như lưỡi rắn.
Chúng thuộc nhóm động vật hoang dã máu hàn, ăn thịt. Chân của kỳ đà mốc có móng sắc, đuôi thì dài, dẹt và thuôn nhọn. Các màu da thường thấy là màu xám, xanh và vàng. Ở Việt Nam chúng thường được thấy ở vùng Tây Nguyên và Cà Mau.
Phần túi mật của kỳ đà được dùng làm thuốc thường được lấy từ những con kỳ đà mốc trưởng thành. Túi mật sau khi lấy xong sẽ được buộc chặt miệng. Vì mật kỵ ánh nắng trực tiếp của mặt trời nên bạn cần treo chúng ở những nơi thông gió, râm mát. Ngoài ra, mật có thể sấy khô hoặc dùng tươi.
Mật kỳ đà chữa bệnh gì?
Theo các nghiên cứu, trong thành phần của mật kỳ đà cũng có các thành phần thiếu yêu như muối mật. Trong đó có steroid, axit mật cùng với rất nhiều những hoạt chất hóa học khác. Đặc biệt, loại mật này cũng hầu như không có vị đắng như mật của những loài động vật hoang dã khác.
Theo y học cổ truyền, mật có vị hơi ngọt, cay, không độc, không đắng. Loại mật này được nhiều người truyền tai nhau có thể giúp chữa hen suyễn, chống co giật, co thắt. Thêm vào đó nó còn hỗ trợ kháng viêm, giảm đau, bồi bổ sức khỏe, thanh nhiệt, giải độc, thông kinh lạc,…
Acid của mật kỳ đà giúp hỗ trợ tiêu hóa tốt, tương hỗ hấp thu vitamin cùng những chất béo tan trong dầu. Nó còn được nghiên cứu có thể trấn áp hoạt động giải trí tăng tiết cholesterol, glucose, triglyceride trong máu.
Cách sử dụng mật kỳ đà chữa bệnh
Để sử dụng được hiệu quả mật kỳ đà trong các bài thuốc, trước tiên bạn phải sơ chế chúng thật kỹ. Sau khi lấy túi mật tươi, bạn nên rửa sạch với nước ấm và để ráo nước. Sau đó buột chặt miệng túi mật để tránh nước mật chảy ra ngoài.
Để giữ túi mật được lâu hơn, bạn nên để treo chúng ở nơi thoáng gió, râm mát. Không đặt mật ở nơi có ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp vì dễ làm mất đi dinh dưỡng ở mật. Ngoài ra, bạn cũng có thể treo chúng nơi giàn bếp cho nhanh khô.
Bài thuốc chữa bệnh từ mật kỳ đà
Đa phần các bài thuốc từ mật kỳ đà thường được sử dụng dưới dạng dược liệu sắc uống. Tuy có thể dùng tươi nhưng điều này gây ra các ảnh hưởng lớn như ngộ độc nhiễm ký sinh. Vì thế khi dùng nên kết hợp với các bài thuốc liên quan.
Bài thuốc điều trị hen suyễn
Đối với người bệnh hen suyễn, bạn có thể dùng 1 mật và có thể chia nhỏ trong các phần thuốc. Bạn có thể sắc thuốc uống từ 1 đến 2 tuần, tùy theo thể trạng sẽ có sự thay đổi riêng.
Với những trẻ nhỏ, bạn có thể chia liều lượng dùng như sau:
- Ở trẻ nhỏ dưới 1 tuổi, dùng liều lượng từ 1 đến 2 hạt gạo
- Trẻ từ 1 đến 3 tuổi chia lượng mật bằng 2 hạt gạo nếp
Dùng trị hen phế quản
Để điều trị bệnh hen phế quản, bạn có thể dùng mật kỳ đà kết hợp với mật ong. Lấy mật đem ngâm với nước để mềm rồi sau đó mới pha thêm mật ong vào. Tuy nhiên bạn cũng có thể chia nhỏ mật thành nhiều miếng. Với mỗi lần có thể dùng 120ml mật kết hợp với nước ấm. Nên dùng mỗi ngày/lần và theo khoảng 10 ml đã pha chế.
Chữa rắn cắn
Theo Đông y, mật kỳ đà cũng hỗ trợ cầm máu, thải độc. Nếu lỡ may bị rắn cắn, bạn có thể dùng theo bài thuốc sau. Liều lượng chủ yếu 7 g mật kỳ đà, 3 ml nước cốt chanh, 7 ml mật ong, 15 ml nước sôi để nguội. Khuấy đều hỗn hợp và dùng 2 lần/ngày để đào thải độc và chống đông máu.
Bài thuốc chữa xoang mũi
Trong dân gian, người ta thường dùng lưỡi kỳ đà đốt lên lấy khói xông, mật kỳ đà thường dùng để uống. Người hợp với mật thì dùng 2 đến 3 chiếc sẽ thấy tiến triển hiệu quả.
Mật kỳ đà chữa co giật
Bài thuốc chữa co giật từ mật bao gồm 5 – 7 g mật kỳ đà, 20 g lá tiết dê tươi, 20g lá găng trắng tươi. Bạn nên hòa mật với 50% bát nước đun sôi để nguội. Sau đó dùng lá tiết dê và lá găng trắng tươi rửa sạch. Để cho chúng khô rồi vò lấy nước cốt trộn chung với phần mật đã pha. Chia thành 2 phần để uống trong ngày. Bạn có thể dùng bã lá đắp vào trán chừng 15 đến 30 phút.
Chữa tắc kinh ở phụ nữ
Mật kỳ đà cũng có tác dụng trong điều hòa kinh nguyệt ở phụ nữ. Bạn có thể chuẩn bị khoảng 7g các loại mật kỳ đà, hạt cau khô, hạt chanh. Sau đó giã nhỏ chúng, hòa cùng với rượu, gạn bỏ bã, dùng uống trong ngày. Từ đó, khí huyết lưu thông tốt hơn, lượng kinh ra đều.
Những điều cần lưu ý khi chữa bệnh bằng mật kỳ đà
Với các thành phần thiết yếu và bài thuốc kết hợp chữa bệnh đa dạng, mật kỳ đà được nhiều người tin dùng. Tuy nhiên, đây cũng là các bài thuốc chữa trị theo kinh nghiệm dân gian. Trong quá trình dùng, không tránh khỏi các tác dụng phụ và hiệu quả cũng chưa có kết luận chính xác. Vì vậy, khi dùng bạn nên lưu ý:
- Lựa chọn các loại mật kỳ đà có nguồn gốc rõ ràng, đạt quy chuẩn vệ sinh, an toàn
- Cần sơ chế kỹ càng, sạch sẽ trước khi dùng, bảo quản mật đúng cách
- Bài thuốc pha chế nên tuân thủ liều lượng, điều tiết thời gian sử dụng
- Không nên áp dụng tuyệt đối lâu dài và duy nhất phương thuốc từ mật khi điều trị bệnh
- Nếu dùng mật kỳ đà chữa bệnh cho trẻ nhỏ, cha mẹ nên đưa bé đến bệnh viện hay phòng khám. Tham khảo ý kiến và theo dõi thực trạng sức khỏe thể chất tốt hơn.
- Trong quá trình dùng, nếu phát hiện có các dấu hiệu bất thường trên cơ thể, stress hay không dễ chịu thì cần dừng liệu trình trong 3 ngày. Dùng liều lượng ít hơn từ 50% để theo dõi chuyển biến.
Trên đây, Thucanh đã giới thiệu để bạn biết vềmật kỳ đà là gì? Các công dụng chữa bệnh cũng như những lưu ý khi dùng. Tuy nhiên, các bài thuốc từ loại mật này cũng chưa được kiểm chứng rõ ràng. Vì thế, nếu cần sử dụng bạn nên tìm hiểu và nhận tư vấn từ y bác sĩ hay cơ sở khám bệnh uy tín nhé.
