Danio rerio – Wikipedia tiếng Việt

Cá ngựa vằn hay cá sọc ngựa (Danio rerio) là một loài cá nước ngọt thuộc họ Cá chép, bộ Cá chép. Có nguồn gốc từ Nam Á, nó là một loài cá cảnh phổ biến, thường được bán dưới tên thương mại là cá ngựa vằn danio[2] (và do đó thường được gọi là “cá nhiệt đới” mặc dù nó là cả cá nhiệt đới và cá cận nhiệt đới).

Cá ngựa vằn là một sinh vật quy mô động vật hoang dã có xương sống quan trọng và được sử dụng thoáng đãng trong nghiên cứu và điều tra khoa học, ví dụ như trong tăng trưởng thuốc, đặc biệt quan trọng là tăng trưởng tiền lâm sàng. [ 3 ] Nó cũng đáng chú ý quan tâm vì năng lực tái tạo của nó, [ 4 ] và đã được những nhà nghiên cứu biến hóa để tạo ra nhiều chủng chuyển gen. [ 5 ] [ 6 ] [ 7 ]

Cá ngựa vằn là một thành viên có nguồn gốc từ chi Brachydanio, thuộc họ Cá chép. Nó có mối quan hệ chị em cùng nhóm với Danio aesculapii.[8] Cá ngựa vằn cũng có họ hàng gần với chi Devario, được chứng minh qua cây phát sinh chủng loại của các loài gần gũi.[9] Cá ngựa vằn thường được gọi là “Danio rerio”,[10] nhưng các nghiên cứu phân tử gần đây đã gợi ý rằng nó nên thuộc chi Brachydanio, là “Brachydanio rerio”[11]

Cá ngựa vằn có nguồn gốc từ môi trường sống nước ngọt ở Nam Á, nơi chúng được tìm thấy ở Ấn Độ, Pakistan, Bangladesh, Nepal và Bhutan.[12][13][14] Giới hạn phía bắc là ở Nam Himalaya, trải dài từ lưu vực sông Sutlej ở khu vực biên giới Pakistan – Ấn Độ đến bang Arunachal Pradesh ở đông bắc Ấn Độ.[13] Phạm vi của nó tập trung ở lưu vực sông Hằng và sông Brahmaputra, và loài này lần đầu tiên được mô tả từ sông Kosi (hạ lưu sông Hằng) của Ấn Độ. Phạm vi của nó xa hơn về phía nam mang tính địa phương hơn, với các ghi chép rải rác từ các khu vực Ghat Tây và Ghat Đông.[14][15][16] Nó thường được cho là sinh sống ở Myanmar (Miến Điện), nhưng điều này hoàn toàn dựa trên các ghi chép trước năm 1930 và có khả năng chỉ những loài họ hàng gần được mô tả sau này, đáng chú ý là Danio kyathit.[14][17][18][19] Tương tự như vậy, các hồ sơ cũ từ Sri Lanka rất đáng nghi ngờ và vẫn chưa được xác nhận.[17]

Cá ngựa vằn đã được gia nhập vào California, Connecticut, Florida và New Mexico ở Hoa Kỳ, có lẽ rằng là do những người chơi thủy sinh cố ý thả hoặc do trốn thoát khỏi những trại cá. Quần thể New Mexico đã bị hủy hoại vào năm 2003 và không rõ những quần thể khác có sống sót hay không, vì những ghi chép sau cuối được công bố là cách đây nhiều thập kỷ. [ 20 ] Ở những nơi khác, loài này đã được gia nhập vào Colombia và Malaysia. [ 13 ] [ 21 ]

Môi trường sống[sửa|sửa mã nguồn]

Cá ngựa vằn thường sống ở vùng nước chảy mức độ vừa phải đến nước trong và đọng ở độ sâu khá nông trong suối, kênh, mương, hồ Oxbow, ao và ruộng lúa. [ 14 ] [ 15 ] [ 21 ] [ 22 ] Thường có một số ít thảm thực vật, ngập nước hoặc nhô ra khỏi bờ, và đáy là cát, bùn hoặc phù sa, thường lẫn với cuội hoặc sỏi. Trong những cuộc khảo sát về những khu vực nuôi cá ngựa vằn trên khắp phần nhiều phân bổ ở Bangladesh và Ấn Độ, nước có độ pH gần như trung tính đến hơi cơ bản, và đa phần xê dịch trong nhiệt độ khoảng chừng 16,5 – 34 °C. [ 14 ] [ 15 ] [ 23 ] Một khu vực sinh sống lạnh không bình thường chỉ có nhiệt độ là 12,3 °C và một khu vực ấm không bình thường khác là 38,6 °C, nhưng chúng vẫn trong khỏe mạnh. Nhiệt độ lạnh không bình thường là tại một trong những khu vực có cá ngựa vằn cao nhất được biết đến ở 1.576 m trên mực nước biển, mặc dầu loài này đã được ghi nhận đến 1.795 m. [ 14 ] [ 15 ]
Cá ngựa vằn được đặt tên do có năm sọc ngang, có sắc tố, màu xanh lam ở bên thân, gợi nhớ đến những sọc của ngựa vằn, và lê dài đến hết vây đuôi. Hình dạng của nó có dạng hình trục chính và bị nén về phía bên, với miệng hướng lên trên. Con đực có hình ngư lôi, giữa những sọc xanh có sọc vàng ; con cháu có bụng lớn hơn, màu trắng và có sọc bạc thay vì vàng. Con cái trưởng thành có một nhú sinh dục nhỏ ở phía trước gốc vây hậu môn. Cá ngựa vằn hoàn toàn có thể dài tới 4 – 5 cm, [ 18 ] mặc dầu chúng thường dài 1,8 – 3,7 cm trong tự nhiên với một số ít biến thể tùy thuộc vào vị trí. [ 15 ] Tuổi thọ của nó trong điều kiện kèm theo nuôi nhốt là khoảng chừng hai đến ba năm, mặc dầu trong điều kiện kèm theo lý tưởng, thời hạn này hoàn toàn có thể lê dài đến hơn năm năm. [ 22 ] [ 24 ] Trong tự nhiên, nó thường là một loài hàng năm .

Tâm lý học[sửa|sửa mã nguồn]

Vào năm năm ngoái, một điều tra và nghiên cứu đã được công bố về năng lực ghi nhớ từng đoạn của cá ngựa vằn. Các cá thể cho thấy năng lực ghi nhớ ngữ cảnh so với những đối tượng người tiêu dùng, khu vực và dịp ( cái gì, khi nào, ở đâu ). Bộ nhớ theo tiến trình là năng lực của mạng lưới hệ thống bộ nhớ rõ ràng, thường được link với kinh nghiệm tay nghề có ý thức. [ 25 ]
Các tiến trình tăng trưởng của cá ngựa vằn. Ảnh để chia tỷ suất ngoại trừ ảnh con trưởng thành, dài khoảng chừng 2,5 cm .

Thời gian sinh thực của Danio rerio xấp xỉ là ba tháng. Một con đực phải có mặt để sự rụng trứng và sinh sản xảy ra. Con cái có thể đẻ trứng trong khoảng thời gian từ hai đến ba ngày, đẻ hàng trăm trứng trong mỗi lứa. Sau khi giải phóng, sự phát triển của phôi thai bắt đầu; không có tinh trùng, sự phát triển ngừng lại sau một vài lần phân chia tế bào đầu tiên. Trứng được thụ tinh gần như ngay lập tức trở nên trong suốt, một đặc điểm khiến D. rerio trở thành loài mô hình nghiên cứu thuận tiện.[22]

Phôi cá ngựa vằn tăng trưởng nhanh gọn, với tiền thân là tổng thể những cơ quan chính Open trong vòng 36 giờ sau khi thụ tinh. Phôi mở màn ở dạng noãn hoàng với một tế bào khổng lồ duy nhất ở trên cùng ( xem hình, ô 0 h ), chia thành hai ( ô 0,75 h ) và liên tục phân loại cho đến khi có hàng nghìn tế bào nhỏ ( ô 3,25 h ). Sau đó, những tế bào vận động và di chuyển xuống những mặt của lòng đỏ ( ô 8 h ) và mở màn hình thành đầu và đuôi ( ô 16 h ). Sau đó, đuôi tăng trưởng và tách khỏi khung hình ( ô 24 h ). Lòng đỏ co lại theo thời hạn vì cá sử dụng nó làm thức ăn khi nó trưởng thành trong vài ngày đầu ( ô 72 h ). Sau một vài tháng, cá trưởng thành về mặt sinh sản ( ô đáy ) .Để khuyến khích cá đẻ trứng, một số ít nhà nghiên cứu sử dụng một bể cá có miếng chèn đáy trượt, làm giảm độ sâu của bể để mô phỏng bờ sông. Cá ngựa vằn đẻ trứng tốt nhất vào buổi sáng do nhịp điệu Circadian của chúng. Các nhà nghiên cứu đã hoàn toàn có thể thu thập 10.000 phôi trong 10 phút bằng chiêu thức này. Đặc biệt, một cặp cá trưởng thành có năng lực đẻ 200 – 300 quả trứng trong một buổi sáng với 5-10 quả một lần. Ngoài ra, cá ngựa vằn đực còn được biết đến là phản ứng với những tín hiệu rõ ràng hơn trên con cháu, tức là ” sọc tốt “, nhưng trong một nhóm, con đực sẽ giao phối với bất kể con cháu nào chúng hoàn toàn có thể tìm thấy. Điều gì lôi cuốn con cháu hiện vẫn chưa được hiểu rõ. Sự hiện hữu của thực vật, thậm chí còn cả cây nhựa, rõ ràng cũng khuyến khích sinh sản. [ 26 ]

Tiếp xúc với nồng độ diisononyl phthalate (DINP) có liên quan đến môi trường, thường được sử dụng trong nhiều loại đồ nhựa, phá vỡ hệ thống endocannabinoid và do đó ảnh hưởng đến sinh sản theo một cách cụ thể về giới tính.[27]

Chế độ ăn[sửa|sửa mã nguồn]

Cá ngựa vằn là loài ăn tạp, đa phần ăn động vật hoang dã phù du, thực vật phù du, côn trùng nhỏ và ấu trùng của côn trùng nhỏ, mặc dầu chúng hoàn toàn có thể ăn nhiều loại thức ăn khác, ví dụ điển hình như giun và động vật hoang dã giáp xác nhỏ, nếu nguồn thức ăn ưa thích của chúng không có sẵn. [ 22 ]Trong điều tra và nghiên cứu, cá ngựa vằn trưởng thành thường được cho ăn tôm nước muối, hoặc trùng đế giày. [ 28 ]

Trong bể nuôi cá[sửa|sửa mã nguồn]

Cá ngựa vằn là loài cá cứng cáp và được coi là tốt cho những người mới chơi cá cảnh. Sự phổ biến lâu dài của chúng có thể là do tính cách vui tươi của chúng,[29] cũng như khả năng sinh sản nhanh, tính thẩm mỹ, giá rẻ và khả năng cung cấp rộng rãi. Chúng cũng hoạt động tốt trong các nhóm hoặc đàn từ sáu con trở lên, và tương tác tốt với các loài cá khác trong bể cá. Tuy nhiên, chúng dễ mắc bệnh Oodinium hoặc bệnh nhung, microsporidia (Pseudoloma neurophilia), và các loài Mycobacterium. Khi có cơ hội, con trưởng thành ăn cá con, nhưng chúng có thể được bảo vệ bằng cách ngăn cách hai nhóm bằng lưới, hộp sinh sản hoặc bể riêng. Trong điều kiện nuôi nhốt, cá ngựa vằn sống khoảng bốn mươi hai tháng. Một số con cá ngựa vằn nuôi nhốt có thể phát triển xương sống bị cong.[30]

Cá ngựa vằn danio cũng được sử dụng để làm cá biến đổi gen và là loài tiên phong được bán với tên gọi là GloFish ( cá huỳnh quang ) .
Vào cuối năm 2003, cá ngựa vằn chuyển gen biểu lộ những protein huỳnh quang màu xanh lục, đỏ vàng đã được bán trên thị trường ở Hoa Kỳ. Các chủng huỳnh quang được đặt tên thương mại là GloFish ; những giống được nuôi khác gồm có ” vàng “, ” cát “, ” vây dài ” và ” da báo ” .

Danio da báo, trước đây được gọi là Danio frankei, là một biến thái màu đốm của cá ngựa vằn phát sinh do đột biến sắc tố.[31] Các hình dạng hoàng tạng của cả mẫu hoa văn ngựa vằn và da báo, cùng với các phân loài có vây dài, đã thu được thông qua các chương trình nhân giống chọn lọc để buôn bán cá cảnh.[32]

Các dòng cá ngựa vằn biến đổi gen và đột biến khác nhau đã được tàng trữ tại Trung tâm Tài nguyên Cá ngựa vằn Trung Quốc ( CZRC ), một tổ chức triển khai phi doanh thu, được tương hỗ bởi Bộ Khoa học và Công nghệ Trung Quốc và Viện Khoa học Trung Quốc .

Chủng loại hoang dã[sửa|sửa mã nguồn]

Mạng thông tin cá ngựa vằn (ZFIN) cung cấp thông tin cập nhật về các chủng D. rerio dạng hoang dã (WT) đã biết hiện nay, một số được liệt kê dưới đây.[33]

  • AB (AB)
  • AB/C32 (AB/C32)
  • AB/TL (AB/TL)
  • AB/Tuebingen (AB/TU)
  • C32 (C32)
  • Cologne (KOLN)
  • Darjeeling (DAR)
  • Ekkwill (EKW)
  • HK/AB (HK/AB)
  • HK/Sing (HK/SING)
  • Hồng Kông (HK)
  • Ấn Độ (IND)
  • Indonesia (INDO)
  • Nadia (NA)
  • RIKEN WT (RW)
  • Singapore (SING)
  • SJA (SJA)
  • SJD (SJD)
  • SJD/C32 (SJD/C32)
  • Tuebingen (TU)
  • Tupfel long fin (TL)
  • Tupfel long fin nacre (TLN)
  • WIK (WIK)
  • WIK/AB (WIK/AB)

Con lai giữa các loài Danio khác nhau có thể có khả năng sinh sản: ví dụ, giữa D. rerioD. nigrofasciatus.[9]

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Phương tiện liên quan tới Danio rerio tại Wikimedia Commons

Rate this post

Bài viết liên quan