Băng huyết sau sinh: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa

Băng huyết sau sinh: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm hơn 14 triệu phụ nữ trên toàn thế giới bị hiện tượng băng huyết sau sinh thường/mổ. Tại Việt Nam, tỷ lệ này chiếm từ 3% – 8% và đây được xem là nguyên nhân gây tử vong cao nhất ở sản phụ.

Theo báo cáo của Hiệp hội Sản phụ khoa Mỹ, có khoảng 140.000 phụ nữ tử vong vì hiện tượng băng huyết sau sinh trên thế giới mỗi năm. Hay nói cách khác, mỗi 4 phút trôi qua, trên thế giới có một trường hợp tử vong vì tai biến hậu sản này và hơn một nửa trong số ca tử vong này xảy ra trong vòng 24 giờ đầu sau sinh. Băng huyết sau khi sinh còn đưa đến nhiều hậu quả nặng nề khác như suy hô hấp, bệnh lý về đông cầm máu, sốc, mất khả năng sinh sản, hoại tử tuyến yên…

Đáng lo ngại hơn, em bé không may có mẹ tử vong do xuất huyết sau sinh cũng phải đối mặt với nguy cơ tử vong cao hơn nhiều trong vòng một tháng đầu so với những đứa trẻ khác.

Băng huyết sau sinh

Băng huyết sau sinh là gì?

Băng huyết sau sinh ( tiếng Anh là Postpartum Hemorrhage ) là thực trạng máu chảy trên 500 ml so với sinh đường âm đạo hoặc trên 1000 ml so với mổ lấy thai. Mất máu trong băng huyết sau sanh hoàn toàn có thể xảy ra ồ ạt, bất ngờ đột ngột hoặc một cách từ từ, kín kẽ. Tuy nhiên, theo những chuyên viên cách ước đạt này mang tính chủ quan và hoàn toàn có thể không đúng chuẩn. Thêm vào đó, cùng một lượng máu mất nhưng ảnh hưởng tác động trên những thành viên khác nhau là không giống nhau ( ví dụ một người cân nặng 50 kg so với người cân nặng 60 kg, người có thiếu máu trước đó so với người không có thiếu máu trước đó, đơn thai so với đa thai … ). Vì lẽ đó, trên lâm sàng băng huyết sau khi đẻ hoàn toàn có thể xác lập dựa vào những yếu tố khách quan hơn như những dịch chuyển về mạch, huyết áp, nước tiểu, Hematocrit … Tất cả phụ nữ mang thai ngoài 20 tuần đều có rủi ro tiềm ẩn chảy máu sau sinh. Mặc dù tỷ suất tử trận mẹ đã giảm đáng kể ở những nước tăng trưởng, nhưng băng huyết vẫn là nguyên do gây tử trận mẹ số 1 ở những khu vực khác ( những nước đang tăng trưởng hoặc chậm tăng trưởng ).

1. Hai loại của tình trạng băng huyết sau khi sinh

  • Băng huyết nguyên phát: Là thực trạng băng huyết sớm, xảy ra trong vòng 24 giờ đầu sau sinh
  • Băng huyết thứ phát: Là thực trạng băng huyết xảy ra từ 24 giờ đến 12 tuần sau sinh hoặc hơn. Về thời hạn, thực trạng này lê dài hơn băng huyết nguyên phát. Băng huyết sau sinh 1 tháng hoặc 2-3 tháng là yếu tố đáng quan ngại. Theo thống kê, cứ 100 sản phụ thì có 2 người bị băng huyết thứ phát .

2. Các yếu tố nguy cơ của băng huyết sau khi sanh

  • Tuổi tác:Sản phụ càng lớn tuổi ( trên 35 tuổi ) càng có rủi ro tiềm ẩn bị băng huyết hậu sản .
  • Chỉ số khối cơ thể (BMI):Béo phì hoàn toàn có thể ngày càng tăng biến chứng chảy máu trong và sau sinh. Sản phụ có BMI > 30 có rủi ro tiềm ẩn băng huyết cao gấp 1,5 lần so với sản phụ có BMI trong ngưỡng 20-30 .
  • Bệnh lý nội khoa: Tỷ lệ bị băng huyết ở nhóm sản phụ mắc tiểu đường type 2 là 34 % so với nhóm không mắc bệnh tiểu đường là 6 %. Ngoài ra, còn 1 số ít bệnh lý tương quan như hội chứng Marfan, Ehlers-danlos …
  • Tiền căn băng huyết sau sinh:Sản phụ đã từng bị băng huyết trước đó sẽ tăng rủi ro tiềm ẩn băng huyết gấp 2,2 lần .

Bên cạnh đó, hiện tượng kỳ lạ này còn do những yếu tố rủi ro tiềm ẩn trong quy trình chuyển dạ như chuyển dạ lê dài, chuyển dạ có sử dụng thuốc tăng co, chuyển dạ nhanh, cắt tầng sinh môn, tiền sản giật, tử cung quá căng ( thai to, đa thai, đa ối ), mổ lấy thai, nhiễm trùng ối … Khi có sự hiện hữu của những yếu tố rủi ro tiềm ẩn này, bác sĩ sẽ thận trọng theo dõi mẹ để xử trí kịp thời băng huyết. Tuy nhiên, băng huyết hoàn toàn có thể xảy ra ngay cả khi không có những yếu tố rủi ro tiềm ẩn, hay không có bất kỳ tín hiệu nào cảnh báo nhắc nhở trước đó.

Nguyên nhân gây băng huyết ‌ ở phụ nữ sau sinh

Quá trình chuyển dạ thường diễn ra qua 3 quá trình là cổ tử cung xóa mở, quá trình sổ thai và tiến trình sổ nhau – cầm máu. Sau khi sổ thai, tử cung co hồi lại để giảm thể tích. Do nhau không có tính đàn hồi nên sự thu nhỏ của tử cung sẽ làm cho nhau tróc ra một phần khỏi vị trí bám. Máu từ nơi nhau bám chảy ra tạo thành khối máu tụ sau nhau, và chính khối máu tụ này sẽ làm cho nhau liên tục bong ra. Các cơn co của tử cung sẽ từ từ tống nhau ra ngoài. Theo chính sách thông thường, sau tiến trình sổ nhau, tử cung sẽ khởi đầu tiến trình co thắt, những sợi cơ đan chéo của tử cung co rút ngắn lại sẽ siết những mạch máu của tử cung ở vị trí nhau bám như những nút thắt được gọi là những “ nút thắt sinh lý ” cùng với chính sách đông máu thông thường của khung hình sẽ tạo thành những cục máu đông ở mạch máu giúp ngưng chảy máu. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp không bình thường khiến tử cung không co hồi được hoặc nhau không tróc và nhau không sổ ra ngoài, băng huyết sẽ xảy ra.

Nguyên nhân gây băng huyết hậu sản

Một số nguyên do chính gây xuất huyết ở phụ nữ sau sinh như :

1. Đờ tử cung

Chiếm 80 % nguyên do gây ra băng huyết, đờ tử cung xảy ra khi tử cung không hề co hồi sau khi em bé sinh ra. Cơ tử cung không co đủ mạnh, máu vẫn liên tục chảy tự do dẫn đến băng huyết, mất máu quá nhiều. Các yếu tố khiến cơ tử cung không co hồi sau sinh gồm có :

  • Chuyển dạ lê dài hoặc chuyển dạ nhanh ;
  • Tử cung căng giãn quá mức hoặc quá to ;
  • Sử dụng oxytocin hoặc những thuốc khác hoặc gây mê body toàn thân trong quy trình chuyển dạ ;
  • Sản phụ bị nhiễm trùng ối, bị thiếu máu hoặc suy nhược ;
  • Sản phụ bị mắc chứng rối loạn máu đông, mang thai khi lớn tuổi ( trên 35 tuổi ) .

2. Bất thường của bánh nhau

Với thai phụ có nhau bám thấp, nhau cài răng lược, nhau tiền đạo thường sẽ có khuynh hướng chảy máu nhiều sau sinh. Ngoài ra, diện tích quy hoạnh bánh nhau lớn, khi bong ra khiến máu chảy nhiều cũng hoàn toàn có thể gây những tín hiệu bị băng huyết.

3. Tổn thương đường sinh dục

Tử cung, âm đạo bị vỡ hoặc rách nát cũng hoàn toàn có thể là nguyên do gây băng huyết kể cả sinh thường. Đây là biến chứng do khó đẻ và cần phải có sự can thiệp của thủ pháp. Một số trường hợp khác như đẻ rơi, đẻ quá nhanh cũng gây tổn thương lớn đến đường sinh dục

4. Rối loạn đông máu

Hiện tượng rối loạn đông máu thường xảy ra trong những trường hợp như : Nhau bong non, thai lưu, nhiễm trùng … Tùy thuộc vào mức độ mất máu và việc phục sinh sức khỏe thể chất mà băng huyết khi sinh mổ / thường hoàn toàn có thể gây ra những biến chứng nặng hay nhẹ khác nhau.

Các dấu hiệu băng huyết sau sinh

thường gặp

Hiện tượng này hoàn toàn có thể được cảnh báo nhắc nhở bởi những triệu chứng sau :

  • Ra máu nhiều một cách không bình thường trong vòng 24 giờ đầu sau khi sinh ;
  • Máu chảy có màu đỏ tươi, rỉ ra liên tục ;
  • Mạch nhanh, huyết áp tụt, tay chân lạnh, vã mồ hôi, da xanh tươi. Trường hợp ra máu nhiều hoàn toàn có thể gây sốc .
  • Máu chảy ứ trong buồng tử cung làm tử cung tăng thể tích : đáy tử cung lên cao dần, tử cung to ra theo bề ngang, mềm nhão .

Cách điều trị băng huyết sau sinh

Triệu chứng chung của xuất huyết sau sinh là chảy máu nhiều sau khi đẻ thai và sổ nhau. Khi sản phụ mất máu quá nhiều có thể bị choáng váng, mạch nhanh, huyết áp hạ, tay chân lạnh, vã mồ hôi,… Tùy vào từng nguyên nhân dẫn đến tình trạng băng huyết mà có thêm những triệu chứng đặc trưng khác nhau. (1)

1. Trường hợp băng huyết do đờ tử cung

Triệu chứng

  • Với sản phụ bị băng huyết do đờ tử cung sẽ chảy máu ngay sau khi sổ nhau .
  • Tử cung giãn to, mềm nhão, co hồi kém hoặc không co hồi, không có khối bảo đảm an toàn .
  • Có thể dẫn đến choáng nếu không điều trị kịp thời .

Xử trí

  • Xoa bóp tử cung và thuốc tăng co bóp để kích thích tử cung co thắt ;
  • Sử dụng thuốc co hồi tử cung bao gồm oxytocin, methylergonovine, prostaglandin;

  • Truyền máu, dịch và những chế phẩm của máu ;
  • Trong trường hợp nặng, điều trị gồm có : Mổ Ruột kẹp mạch máu tử cung gây chảy máu. Gây tắc động mạch tử cung, gồm có việc đưa những mảnh nhỏ vào động mạch tử cung để ngăn máu đến tử cung .
  • Sản phụ được chỉ định cắt tử cung nếu những giải pháp trên không có công dụng .

2. Trường hợp băng huyết do bất thường bánh nhau

Triệu chứng Hiện tượng băng huyết do không bình thường bánh nhau có 2 trường hợp :

  • Sót nhau, sót màng : Gây chảy máu ngay sau khi sổ nhau, tử cung co hồi kém, máu chảy rỉ rả, lượng máu hoàn toàn có thể nhiều hoặc ít, máu đỏ tươi lẫn máu cục. Có thể phát hiện sớm sót nhau bằng việc kiểm tra nhau và màng nhau .
  • Nhau không bong : Nhau không bong trong vòng 30 phút sau khi sổ thai hoặc dùng giải pháp xử trí tích cực của chuyển dạ không hiệu quả. Khi đó, nhau bám chặt và không chảy máu. Nhau cài răng lược bán phần thì sau khi thai đã sổ 30 phút nhau không bong trọn vẹn, chảy máu nhiều hay ít tùy theo diện nhau bong rộng hay hẹp .

Xử trí

  • Với trường hợp băng huyết do sót nhau, sót màng: Cần truyền dịch tĩnh mạch ngay. Cho thuốc giảm đau và tiến hành kiểm soát tử cung. Dùng kháng sinh toàn thân. Theo dõi mạch, huyết áp, chảy máu và co hồi tử cung. Hồi sức truyền máu nếu thiếu máu cấp.

  • Với trường hợp băng huyết do nhau không bong : Nếu chảy máu, thực thi bóc nhau và trấn áp tử cung, xoa đáy tử cung, hồi sức chống choáng, cho kháng sinh .
  • Nếu sản phụ bị nhau cài răng lược bán phần chảy máu hoặc nhau cài răng lược toàn phần, phải cắt tử cung .
  • Nếu chảy máu nhiều, cần phải hồi sức chống choáng, truyền máu và phẫu thuật. Duy trì gò tử cung theo nguyên tắc chung .

3. Trường hợp băng huyết do chấn thương đường sinh dục

Triệu chứng

  • Tử cung co hồi tốt nhưng máu đỏ tươi vẫn chảy ra ngoài âm hộ. Qua thăm khám nhận thấy vết rách nát và máu tụ đường sinh dục .

Xử trí

  • Ngoài xử trí chung còn thêm khâu phục sinh đường sinh dục .
  • Nếu bị tụ máu, tùy theo vị trí, kích cỡ và sự tiến triển của khối máu tụ để có thái độ xử trí thích hợp .
  • Nguyên tắc chung là phải phá khối máu tụ và khâu cầm máu, tránh tái phát .

4. Trường hợp băng huyết do rối loạn đông máu

Triệu chứng

  • Có thể tiên phát do những bệnh về máu nhưng thường là thứ phát do chảy máu nhiều, mất sinh sợi huyết ( đông máu nội quản lan tỏa ) .
  • Đông máu nội mạch lan tỏa hoàn toàn có thể tích hợp với tiền sản giật nặng, thai chết trong tử cung, nhau bong non thể ẩn, nhiễm trùng ối hay thuyên tắc ối .
  • Tất cả những thực trạng bệnh lý này hoàn toàn có thể dẫn đến tiêu sinh sợi huyết .

Xử trí

  • Điều trị nội khoa bằng máu tươi là chính, những yếu tố đông máu và điều trị nguyên do .

Chú ý: Ngoài ra, cơ địa mỗi người là khác nhau nên những triệu chứng đi kèm có thể không giống nhau.

Video những biến chứng thường gặp trong thai kỳ, nguyên do và cách phòng ngừa hiệu suất cao

Cách phòng ngừa băng huyết sau sinh

“Nguyên tắc chung để phòng tránh băng huyết sau đẻ cũng như các biến chứng thai kỳ là cần theo dõi thai kỳ tốt, nhằm sớm phát hiện các yếu tố nguy cơ và có hướng xử trí kịp thời. Vì thế, thai phụ cần chọn cơ sở uy tín có trang thiết bị hiện đại, quy trình chăm sóc thai sản an toàn… để theo dõi thai kỳ và sinh son”, PGS.TS.BS Lưu Thị Hồng nhấn mạnh. (2)

Để phòng ngừa băng huyết sau sanh con, thai phụ cần lưu ý:

  • Thực hiện rất đầy đủ lịch khám thai định kỳ, đặc biệt quan trọng là 3 lần trong thai kỳ vào quá trình 3 tháng đầu, 3 tháng giữa và 3 tháng cuối ;
  • Thực hiện những kiểm tra, siêu âm, xét nghiệm thiết yếu để tầm soát dị tật thai và không bình thường nếu có ;
  • Cần bổ trợ sắt, acid folic theo hướng dẫn của bác sĩ để phòng ngừa thiếu máu ;
  • Có chính sách dinh dưỡng, nghỉ ngơi, lao động nhẹ nhàng ;
  • Khi có một trong những tín hiệu không bình thường như : đau bụng, ra nước âm đạo, ra huyết âm đạo, nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt, thai máy yếu, đau bên sườn hoặc khó thở … cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời .

Cũng theo bác sĩ Hồng, những yếu tố rủi ro đáng tiếc trong thai kỳ vẫn luôn hiện hữu, tuy nhiên nhờ sự tân tiến của y học, những kiến thức và kỹ năng về thai nghén và sinh nở, hành trình dài 9 tháng 10 ngày được sự chăm nom của đội ngũ y bác sĩ chuyên ngành sản khoa nên những nguy khốn trong thai kỳ và khi sinh nở đã được trấn áp và giảm nhẹ rất nhiều.

Dịch vụ chăm sóc hậu sản tại Tâm Anh

Đồng hành cùng mẹ trong suốt quy trình tiến độ thai kỳ đến khi vượt cạn, bệnh viện Tâm Anh mang đến những dịch vụ chăm nom sức khỏe thể chất tốt nhất, giúp mẹ khỏe mạnh và yên tâm hơn để nghênh đón sinh linh nhỏ bé chào đời. Tại Tâm Anh, đội ngũ bác sĩ trình độ trình độ cao và nhiều năm kinh nghiệm tay nghề sẽ luôn bên cạnh theo dõi ngặt nghèo, chăm nom sức khỏe thể chất của mẹ và bé.

Bên cạnh đó, bệnh viện Đa khoa Tâm Anh còn triển khai dịch vụ “Thai sản trọn gói” mang đến cho mẹ bầu gói chăm sóc đặc biệt ngay từ khi mang thai cho đến lúc sinh nở. Đội ngũ bác sĩ Sản khoa, nhi khoa giàu kinh nghiệm tại BVĐK Tâm Anh sẽ giúp mẹ trải qua cuộc vượt cạn nhẹ nhàng nhất để cùng người thân tận hưởng trọn vẹn niềm vui đón thành viên mới chào đời.

Để được tư vấn, giải đáp thắc mắc về thai sản và đặt lịch khám tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách có thể liên hệ:

HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH

Trên đây là tất cả các thông tin về hiện tượng băng huyết sau sinh mổ hoặc thường. Đây là vấn đề cực kỳ nghiêm trọng mà các chị em mẹ bầu sau khi đẻ cần phải lưu tâm, nhằm tránh những nguy hiểm.

Rate this post

Bài viết liên quan