BỆNH DẠI VÀ CÁCH PHÒNG CHỐNG – CDC Bắc Giang

Bệnh dại là một bệnh viêm não tủy cấp tính do virus dại gây nên. Người mắc bệnh dại là do động vật máu nóng (chủ yếu là do chó, mèo) bị bệnh dại truyền virus dại sang người qua vết cắn, vết cào,… trên da và niêm mạc bị tổn thương khi bị mắc bệnh dại lên cơn tỷ lệ tử vong là rất cao. Tuy  nhiên, bệnh dại có thể dự phòng được.

          Tại tỉnh Bắc Giang, theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật trong năm 2016 đã có 04 trường hợp tử vong do bị chó dại cắn. Từ đầu năm 2017 đến nay đã ghi nhận 05 trường hợp mắc và tử vong do bị chó dại cắn. Tất cả các trường hợp trên đều không đi tiêm vắc xin phòng dại.

Triệu chứng điển hình của chó, mèo dại

Bệnh dại ở chó thường có 2 thể nổi bật đó là thể điên cuồng và thể bại liệt
– Chó dại thể điên cuồng : thường rất hung tàn, hoàn toàn có thể chia làm 3 thời kỳ :

 Thời kỳ đầu: biểu hiện bằng những thay đổi trong thói quen của con vật như  bứt rứt, lo lắng, có khi tỏ ra vui mừng, quấn quýt chủ hơn, hoặc chỉ tỏ ra buồn rầu. Con vật thường ăn nhiều hơn bình thường, có thể sốt, nước dãi đã có virus dại. Thời kỳ này chỉ trong vài giờ nhưng cũng có khi tới 1- 2 ngày.

Thời kỳ phát bệnh: biểu hiện bằng những biến loạn quá độ như: con vật luôn luôn cử động, nhảy lên bắt đớp những con ruồi tưởng tượng hoặc kẻ thù không có. Con vật khó nuốt như bị hóc xương, tiếng kêu khàn khàn, ồ ồ, gãy từng nhát, tiếng sủa kéo dài và cuối cùng rướn cao lên thành những tiếng hú ghê rợn. Bất cứ một sự kích thích nào dù nhỏ đều có thể làm cho chó lên cơn dại, cắn người và các con vật khác hoặc tự cắn nó, thường cắn rất mạnh và bổ ra đường chạy rông khắp nơi. Phạm vi hoạt động của một con chó dại có khi lên tới 50 km. Vì vậy những con chó dại rất nguy hiểm, nó là mối nguy cơ lớn truyền bệnh dại cho người và các súc vật khác.

Thời kỳ bại liệt: con vật có biểu hiện gầy mòn, mắt lõm sâu, vẻ mặt phờ phạc, kêu thất thanh, hàm trễ xuống không nuốt được nữa. Bại liệt bộ phận sau làm con vật xiêu vẹo, đi phân táo bón, bí tiểu tiện, cuối cùng vật ngã xuống và chết.

– Chó dại ở thể bại liệt : còn gọi là dại câm, thời kỳ bị kích thích ngắn hoặc không có. Bệnh biểu lộ bằng bại liệt không nhất định ở chỗ nào. Con vật buồn rầu, ủ rũ, liệt ở một bộ phận hay nửa người, thường thì là liệt cơ hàm làm cho mõm luôn hé mở. Hàm dưới trễ xuống, lưỡi thè ra, nước dãi chảy tự do. Con vật không cắn được cũng không hề sủa được gọi là thể câm. Bệnh tiến triển từ 2 – 7 ngày, thường là 2 – 3 ngày, sau đó con vật chết .
Ngoài 2 thể nói trên, nhiều lúc còn gặp thể ruột. Triệu chứng chính của thể ruột là chỉ thấy chó nôn mửa, đau bụng, có tín hiệu viêm dạ dày – ruột. Con vật không có bộc lộ hung ác hay bại liệt, sau 2 – 3 ngày thì chết .
Triệu chứng dại ở mèo : Mèo bị dại ít hơn chó vì nó quen ở một mình. Nói chung bệnh dại ở mèo tiến triển tương tự như như ở chó. Mèo bị dại hay nấp mình vào chỗ vắng, tối, hoặc trái lại kêu luôn luôn, không ở yên một chỗ, tiếng kêu như động dục. Nếu chạm vào, nó nổi cơn hung tàn cắn, cào. Chính răng và móng vuốt của mèo gây ra vết thương sâu, tạo điều kiện kèm theo cho virus dại dễ xâm nhập. Đôi khi mèo dại không có bộc lộ hung tàn mà chỉ bại liệt chân sau .

Khi phát hiện chó, mèo bị bệnh dại hoặc nghi dại, cần thực hiện

• Không tiếp xúc với con vật, không di chuyển hoặc bán để hạn chế sự lây nhiễm vi rút dại sang người và lây lan dịch
• Phải báo cáo ngay cho chính quyền, y tế, thú y thôn bản và xã/phường, để có biện xử lý ngay con vật bị dại và những con vật đang sống tại đó.
• Phải chôn sâu xác những con vật bị dại cùng với các chất sát khuẩn như xút, vôi cục chưa tôi hoặc vôi bột… 

Người bị chó, mèo dại, nghi dại cắn hoặc tiếp xúc với chúng cần thực hiện

Khi bị chó, mèo dại, nghi dại cắn hoặc tiếp xúc với chúng cần phải coi đó là trường hợp cấp cứu. Trước hết phải giải quyết và xử lý tại chỗ vết thương, sau đó phải đến những điểm tiêm phòng dại để được những thầy thuốc chuyên khoa khám và có giải pháp giải quyết và xử lý đơn cử cho từng trường hợp .

Xử lý tại chỗ vết thương như thế nào là tốt nhất?

Khi bị súc vật dại, nghi dại cắn hoặc tiếp xúc với chúng phải rửa ngay thật kỹ vết thương bằng nước xà phòng đặc, nước muối hoà đặc, dội nước sạch nhiều lần, bôi chất sát khuẩn như cồn, cồn iốt đậm đặc … Mục đích giải quyết và xử lý tại chỗ vết thương là để sát khuẩn, làm giảm đến mức tối thiểu lượng virus dại tại nơi xâm nhập. Chú ý khi rửa vết thương không được làm dập nát vết thương và chỉ khâu vết thương sau 3-5 ngày để hạn chế virus tản phát .

Những trường hợp người bị súc vật cắn phải đi tiêm phòng dại ngay, phải tiêm vaccin dại và huyết thanh kháng dại

• Con vật lên cơn dại hoặc nghi dại.
• Vết cắn ở đầu, mặt, cổ, đầu chi, bộ phận sinh dục… dù vết cắn nhẹ.
• Có nhiều vết cắn nguy hiểm, vết cắn sâu.
• Không theo dõi được con vật.
• Tại nơi người bị súc vật cắn đang có hoặc trước đó đã từng có súc vật bị dại.

Để đạt hiệu quả cao, khi tiêm phòng dại cần chú ý những vấn đề gì?

• Phải tiêm sớm ngay sau khi bị cắn hoặc tiếp xúc với con vật bị dại, nghi dại.
• Phải tiêm đủ số mũi, đúng khoảng cách giữa các mũi tiêm theo chỉ định của bác sĩ đối với từng loại vaccin dại và phác đồ tiêm.
• Trong thời gian tiêm không nên làm việc quá sức, không uống rượu và dùng các chất kích thích.
• Không dùng các thuốc có dạng corticoid, các thuốc làm giảm miễn dịch… trong và sau khi tiêm phòng dại 6 tháng.

Các biện pháp chủ yếu để phòng được bệnh dại là gì?

Những người khi đã bị bệnh dại lên cơn đều dẫn đến tử trận 100 %, giải pháp duy nhất để giảm thiểu cái chết oan uổng là khi nghi bị nhiễm virus dại cần phải rửa thật kỹ vết thương, tiêm vaccin dại và huyết thanh kháng dại càng sớm càng có hiệu suất cao. Không điều trị bằng đông y hoặc bài thuốc của những thầy lang .

• Hạn chế nuôi chó. Chó nuôi phải xích, nhốt, rọ mõm. Diệt chó chạy rông, chó vô chủ, chó dại và nghi dại.
• Nuôi chó phải tiêm vaccin phòng dại đầy đủ theo hướng dẫn của ngành Thú y.
• Tại nơi xuất hiện chó dại phải diệt hết chó dại, nghi dại. Nghiêm cấm bán chó tại nơi đang có dịch sang vùng khác để tránh lây lan dịch bệnh.
• Người bị chó, mèo dại, nghi dại cắn hoặc tiếp xúc với súc vật dại phải rửa vết thương thật kỹ và được điều trị dự phòng càng sớm càng tốt.
• Những đối tượng có nguy cơ nhiễm virus dại cao như: cán bộ thú y; người trực tiếp giết mổ, sơ chế, chế biến thực phẩm từ chó, mèo; cán bộ kiểm lâm; người làm trong phòng thí nghiệm có virus dại… phải tiêm vaccin phòng bệnh dại  gây miễn dịch chủ động trước khi bị nhiễm. 

Source: thucanh.vn
Category: Chó cảnh