Mức Độ Nguy Hiểm Của Bệnh Sán Chó

Câu hỏi: nhà em và hàng xóm xung quanh nuôi nhiều chó. Em rất lo cho mấy đứa nhỏ thường xuyên chơi đùa tiếp xúc với chúng. Chồng em thường xuyên bị ngứa da và đau đầu. Qua tìm hiểu em thấy giống như nhiễm bệnh sán chó. Bác sĩ cho em hỏi mức độ nguy hiểm của bệnh sán chó và cách chữa trị. Em cảm ơn bác sĩ. TR.T.T.H, Quận 10.

Trả lời:

Bệnh sán chó hay còn gọi là bệnh giun đũa chó, qua đường ẩm thực ăn uống con người mắc phải trứng giun sán có trong đất, nước bị nhiễm phân của chó mèo, hay nuốt phải ấu trùng khi ăn phải 1 số ít thịt cá tái sống, rau chưa được nấu chín. Sau 1 đến 2 tuần trứng giun tăng trưởng thành ấu trùng sau đó xâm nhập những bộ phận trong khung hình. Tỷ lệ nhiễm từ chó ( Toxocara canis ) chiếm 80 % và từ mèo ( Toxocara cati ) thì chiếm 20 % .
Mọi người đều hoàn toàn có thể mắc phải sán chó, nhất là ở những mái ấm gia đình nuôi chó mèo và trẻ con sẽ nhiễm cao hơn người lớn. Tỷ lệ ở nông thôn nhiễm cao hơn thành phố là do sử dụng nguồn nước và tiếp xúc với đất cát liên tục. Những người hay thích ăn những loại rau, thịt động vật hoang dã tươi sống. Những người hay ăn những nội tạng của động vật hoang dã chưa được nấu chín kỹ, uống phải nguồn nước đã bị nhiễm trứng giun. Thói quen tiếp xúc với thú cưng hay đất cát, không rửa tay trước khi ăn. Ở Nước Ta có khoảng chừng 20 % người có kháng thể với sán chó và tỷ suất này ngày càng tăng nhanh. Tại Mỹ thì tỷ suất nhiễm cao nhất là 13,9 % và đang giảm dần còn 5,1 % .

Quá trình nhiễm bệnh sán chó cho người

Phần lớn nhiễm bệnh sán chó không có triệu chứng mà vô tình phát hiện qua việc làm xét nghiệm kiểm tra sức khỏe thể chất tổng quát. Một số trường hợp phát hiện sau khi điều trị da liễu, bệnh dị ứng hay bệnh viêm gan, … Khi dùng thuốc giảm ngứa nếu ngừng thuốc 1 đến 2 tuần tái phát lại. Một số trường hợp căng thẳng mệt mỏi, hay cáu gắt, sốt nhẹ, sôi bụng, gầy gò, chán ăn mà không hề tìm ra nguyên do .
Vì vậy, khi nổi mẩn ngứa thì không nên tự điều trị tại nhà mà hãy nhanh gọn đến ngay những TT chuyên khoa ký sinh trùng để được bác sĩ thực thi khám và điều trị. Những trường hợp bị ngứa lâu ngày thì nên làm xét nghiệm máu để chẩn đoán 1 số ít loại giun sán hay gây nổi mẩn ngứa. Nếu bị nhiễm sán chó mà không được điều trị sớm sẽ gây biến chứng đến não, mắt, gan, … hoàn toàn có thể dẫn tới 1 số ít hội chứng và biến chứng nguy hiểm như sau :

Ở trẻ nhỏ bệnh biểu lộ hai hội chứng

Hội chứng ấu trùng chuyển dời nội tạng và hội chứng ấu trùng chuyển dời ở mắt .
Hội chứng ấu trùng chuyển dời nội tạng gồm có những biểu lộ lâm sàng sau : Trẻ đi khám bệnh vì những biểu lộ :
Thần kinh như : Đau nhức đầu, động kinh, cử động không bình thường, rối loạn hành vi, yếu liệt .
Ở da như : xuất huyết dưới da thường gặp nhiều nhất là bầm da, nổi mề đay, nổi cục u ở da, sung phù một vùng da .

Vòng tròn mầu đen mô phỏng ấu trùng sán chó di chuyển tự do trong dòng máu

Về hô hấp như : ho lê dài, điều trị theo phác đồ thường thì không giảm, thường kèm công thức máu có bạch cầu ái toan tăng cao .
Rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy hay đau bụng lê dài không rõ nguyên do, kèm gan lá lách to, công thức máu thường có bạch cầu ái toan tăng cao .
Sốt lê dài không rõ nguyên do, toàn bộ những xét nghiệm thường thì đều âm tính, kèm công thức máu có bạch cầu ái toan tăng cao .
Đau cơ, đau khớp, sốt, ói, kèm bạch cầu ái toan tăng cao .
Gầy ốm, xanh lè, stress, chán ăn, kém tập trung chuyên sâu .
Ở thận : hội chứng thận hư, viêm cầu thận cấp .
Một số trường hợp bệnh bộc lộ ở nhiều cơ quan khác nhau, do đó, dễ nhầm lẫn với những bệnh nội khoa khác .
Thường hầu hết bệnh nhân có công thức máu có bạch cầu ái toan tăng cao và lê dài nên nghĩ đến nhiễm ký sinh trùng gây bệnh nội tạng, thường gặp nhất là ssn chó Toxocara spp .

Hội chứng ấu trùng chuyển dời ở mắt

Người bệnh than phiền là mờ mắt, khi khám thường gặp là :
Viêm màng bồ đàò với biểu lộ trên lâm sàng với 3 hình ảnh : viêm mủ nội nhãn nội sinh, u hạt cực sau vùng hoàng điểm hoặc giữa gai thị – hoàng điểm và u hạt ở võng mạc mắt chu biên. Nên nghĩ đến bệnh ngay ở một trẻ viêm màng bồ đào một mắt, với hình ảnh đáy mắt có ổ tổn thương ở hoàng điểm hoặc ở võng mạc chu biên .
Triệu chứng chính là mờ mắt, không đau nhức, không viêm đỏ, nên khó phát hiện sớm. Chẩn đoán phân biệt đáng ngại nhất trên lâm sàng của bệnh này là u nguyên bào võng mạc, cần xác lập sớm qua hình ảnh siêu âm và Doppler hoặc CT – Scan để có hướng điều trị thích hợp .
Viêm kết mạc : Kết mạc viêm nhẹ, hơi đỏ, thường kèm ngứa, thường được bác sĩ nhãn khoa chẩn đoán là viêm kết mạc dị ứng
Ở người lớn đa phần là hội chứng ấu trùng vận động và di chuyển nội tạng, bệnh ở mắt rất hiếm .
Các thể lâm sàng ở người lớn được chia theo cơ quan bị tổn thương, gồm có những thể : Thần kinh – cơ, mẩn ngứa ngoài da, rối loạn tiêu hóa, tổn thương hệ hô hấp, giả mạng lưới hệ thống, thể khác
Thể giả mạng lưới hệ thống : Bệnh có bộc lộ tổn thương ở nhiều cơ quan bộ phận, giống bệnh body toàn thân .

Ấu trùng sán chó có thể trú ngụ và gây tổn thương nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể

Thể khác : Bệnh nhân có bộc lộ thiếu máu, xanh tươi, mệt, gầy ốm, công thuức máu có bạch cầu ái toan tăng cao, huyết thanh chẩn đoán ( + ) với sán chó Toxocara. Trong những thể bệnh, thể thần kinh – cơ chiếm hầu hết .

Triệu chứng lâm sàng bệnh sán chó Toxocara

Thể thần kinh – cơ ( theo thứ tự tỷ suất giảm dần ) : Nhức đầu, sung đau cơ, yếu nửa người, liệt, co giật, chóng mặt, động kinh, viêm não – màng não .

Thể ngoài da: Nổi u cục tại da, nổi mề đay, sung phù một vùng da hoặc khắp người.

Thể tiêu hóa : Đau bụng, tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa dễ nhầm với viêm đại tràng mạn tính .
Thể hô hấp : Tràn dịch màng phổi, ho lê dài, ho bất kể khi nào .
Trong thể thần kinh – cơ, bạch cầu ái toan tăng trong 1/3 những trường hợp ; trong khi những thể không thông dụng, bạch cầu ái toan là một triệu chứng gợi ý để cho y lệch huyết thanh chẩn đoán ký sinh trùng nội tạng trong đó có huyết thanh chẩn đoán bệnh sán chó Toxocara .

Chẩn đoán bệnh sán chó Toxocara

Dựa vào triệu chứng lâm sàng vừa nêu
Nếu hoài nghi cho làm công thức máu, công thức bạch cầu, chú ý quan tâm bạch cầu ái toan, vận tốc lắng máu VS, yếu tố viêm CRP .
Xét nghiệm đặc trưng để loại trừ sán chó hoặc tương hỗ cho chẩn đoán nếu có điều kiện kèm theo .
Kỹ thuật xét nghiệm huyết thanh chẩn đoán sán chó Toxocara spp .
Lấy 1 đến 2 ml máu sau đó ly tâm. Sử dụng kỹ thuật ELISA với kháng nguyên ES ( ngườioại tiết-phân tiết ) từ ấu trùng quá trình 2 của Toxocara canis. Kết quả dương thế khi hiệu giá kháng thể từ 1/800 trở lên, thường dương thế ở những hiệu giá 1/800, 1/1. 600, 1/3. 200 .

Bệnh nhân bị viêm da do nhiễm sán chó lâu ngày 

Điều trị sán chó Toxocara

Thuốc đặc trị sán chó

Liều ở trẻ nhỏ 10 mg – 15 kg / ngày, chia hai lần sang chiều, uống sau ăn, thời hạn điều trị 5, 10, 15, 28 ngày tùy theo bộc lộ lâm sàng .
Các phác đồ điều trị bệnh Toxocara spp ở trẻ nhỏ .

Phác đồ  Thuốc

I              Thuốc đặc trị sán chó trong máu

II             Thuốc đặt trị + Kháng viêm         

III           Thuốc đặc trị + Kháng viêm + Thuốc khác

Thuốc khác là : Thuốc điều trị riêng cho từng triệu chứng đơn cử ( Thí dụ : Thuốc động kinh, kháng sinh, thuốc tim mạch … ) khi người bệnh có những bộc lộ đi kèm .
Liều điều trị ở người lớn được đề xuất là 800 mg / ngày chia 2 lần. thời hạn điều trị biến hóa tùy theo thể lâm sàng và phân phối thuốc của từng thành viên, tương tự như như ở trẻ nhỏ .

Biện pháp dự phòng bệnh sán chó

Với trẻ nhỏ

Không cho trẻ nghịch đất, ăn đất, mút tay. Nếu không hề, chỉ nên cho trẻ chơi ở những nơi không có chó mèo lui tới. Giáo dục đào tạo vệ sinh cá thể cho trẻ, rửa tay trước khi ăn .

Với người lớn

Ngay sau khi tiếp xúc đất nên rửa tay thật kỹ .
Nên rửa rau hay trái cây thật kỹ trước khi ăn .
Không nên ăn sống hay tái những món thịt tái sống như phở bò tái, bò lúc lắc, …
Với cả trẻ nhỏ và người lớn
Tránh tiếp xúc trực tiếp với chó và mèo. Nên xổ giun định kỳ cho chó mèo. Nuôi chó mèo không nên thả rong để làm giảm bớt ô nhiễm thiên nhiên và môi trường .
Qua câu hỏi của chị chúng tôi khuyên chị nên đưa mái ấm gia đình tới phòng xét nghiệm ký sinh trùng để kiểm tra bệnh giun sán. Rất hoàn toàn có thể chồng chị và những bé bị nhiễm sán chó vì thiên nhiên và môi trường số có yếu tố dịch tễ được xét vào nhóm rủi ro tiềm ẩn cao chị nhé. / .

Bác sĩ. Nguyễn Ánh

PHÒNG KHÁM KÝ SINH TRÙNG

76 TRẦN TUẤN KHẢI, TP.HCM

TRỊ MẨN NGỨA DA DO GIUN SÁN

 ĐC: 76 Trần Tuấn Khải, P.5, Q.5, TP. HCM

Điện thoại liên hệ : 0877688286 

Làm việc từ thứ 2 – 7, Nghỉ ngày CN

Source: https://thucanh.vn
Category: Chó cảnh