Những điều ít biết về ‘tứ đại danh khuyển’ của Việt Nam

Các chú chó trong “tứ đại danh khuyển” mang những đặc điểm riêng nhưng đều rất trung thành với chủ.

Chó Phú Quốc

Chó Phú Quốc là loài chó riêng của hòn đảo Phú Quốc. Nó là giống chó rất mưu trí, trung thành với chủ và là niềm tự hào của người dân hòn đảo Phú Quốc nói riêng và của dân cư Nước Ta nói chung .Về ngoại hình, giống chó này có điểm đặc trưng là những xoáy lông ở trên sống sống lưng. Chó Phú Quốc là một trong ba dòng chó có xoáy lông trên sống lưng, hai loại chó lông xoáy ở sống lưng còn lại là chó lông xoáy Rhodesia và chó lông xoáy Đất nước xinh đẹp Thái Lan .Chó Phú Quốc chạy nhanh như sóc, lượn lờ bơi lội giỏi như rái cá, trung thành với chủ, tinh ranh, hoàn toàn có thể nghe và hiểu được lệnh của chủ .Chó Phú Quốc là giống chó nổi tiếng ranh mãnh với điểm đặc trưng dễ phân biệt : trên sống lưng có những vòng xoáy nằm trên dải lông mọc ngược ( hay còn gọi là bờm sống lưng ) mở màn từ vai đến xương hông. Lúc chạy theo con mồi hoặc gặp đối thủ cạnh tranh thì bờm sống lưng sẽ dựng đứng lên trông rất dũng mãnh. Chó Phú Quốc chạy nhanh như sóc, lượn lờ bơi lội giỏi như rái cá, trung thành với chủ, khôn khéo, hoàn toàn có thể nghe và hiểu được lệnh của chủ .Chó Phú Quốc biết đào hang để đẻ và có biệt tài săn thú, bơi dưới nước giỏi như rái cá nhờ chân có màng tăng trưởng hơn ( như chân vịt ), bộ lông ngắn vừa phải nên khi ướt chó Phú Quốc chỉ cần lắc mình vài lượt nước sẽ bắn đi do đó sẽ mau khô. Chúng có nhiều biệt tài so với những loài chó khác .Xưa kia quân đội nhà Nguyễn dùng chó Phú Quốc làm quân khuyển vì loài chó này khi xác lập được lãnh địa thì làm chủ trọn vẹn lãnh địa của mình. Bất cứ người lạ, vật lạ nào rơi vào khoanh vùng phạm vi lãnh địa của chúng đều bị chúng phát hiện .Trong dân gian Nước Ta, chó Phú Quốc được coi là ” vương khuyển ” vì từng có 4 con được vua Gia Long sắc phong một cách sang trọng và quý phái, không kém những công thần khai quốc của nhà Nguyễn .Trong lịch sử vẻ vang có 4 con chó Phú Quốc được vua Gia Long sắc phong như những công thần khai quốc của nhà Nguyễn .Chó Phú Quốc là loài chó có “ hàm lượng ” hoang dã khá cao, cả trong khung hình lẫn trong tính cách. Vì vậy, người nuôi dưỡng thường nói chúng rất đậm cá tính .Chúng có năng lực thích nghi khá tốt với sự đổi khác thiên nhiên và môi trường. Chó Phú Quốc khi mắc bệnh thường có năng lực tự khỏi mà không cần bất kể can thiệp nào của con người nếu nó được sống trong môi trường tự nhiên thích hợp ( có những con sống trên hòn đảo, cả đời không chích mũi thuốc nào vẫn khỏe mạnh và săn bắt thiện nghệ ) .Giống chó Phú Quốc có đặc thù rất dễ phân biệt với những loại chó khác là những xoáy lông ở trên sống sống lưng .Chó Phú Quốc được người Pháp mang về châu Âu để ra mắt từ cuối thế kỷ 19. Trong đó, có hai chú chó Phú Quốc là Xoài ( con đực ) và Chuối ( con cháu ), sinh năm 1892 và thuộc chiếm hữu của một người Pháp tên là Gaston Helouin sống tại Helfaut, Pas-de-Calais, miền bắc nước Pháp .Xoài và Chuối đã đoạt giải nhất và nhì trong một cuộc thi chó tổ chức triển khai tại thành phố Lille, nước Pháp và đã được chọn để tham gia cuộc triển lãm chó Hoàn Vũ diễn ra trong trong ba ngày 14, 15 và 16/7/1894 tại Anvers, vương quốc Bỉ .Trong nỗ lực duy trì và bảo tồn giống chó này, Hiệp Hội Những Người Nuôi Chó Giống Nước Ta ( Vietnam Kennel Association – VKA ) đã tái lập và trải qua bản tiêu chuẩn của giống chó Phú Quốc dựa trên bản tiêu chuẩn cổ của Bá tước Henri de Bylandt .

Chó H’Mông cộc đuôi

Chó H’Mông cộc đuôi được biết đến là một trong những loài chó săn cổ xưa nhất của Nước Ta. Với những đặc tính độc lạ và sự mưu trí tuyệt vời cùng thể lực tốt và bền chắc, chúng luôn được đồng bào dân tộc bản địa H’Mông thuộc vùng núi Tây Bắc Nước Ta coi như “ bảo vật ” trong nhà .Nó không chỉ là loài chó săn dũng mãnh mà còn được biết đến như một trong “ tứ đại danh khuyển ” rất quý và hiếm của Nước Ta, gắn bó cùng bao đời người dân Việt, mang “ thần sắc Nước Ta ” .Đuôi Chó H’Mông cộc bẩm sinh, gần như là không có đuôi, nếu có thì cũng rất ngắn ( dài không quá 15 cm ) .Về hình dáng bên ngoài, chúng có khung hình cứng ngắc với tầm vóc trung bình, đầu to và ánh mắt biểu cảm, chiếc đuôi cụt rất ngộ nghĩnh. Kích thước khung hình cũng tương tự với dòng chó ta. Răng chắc khỏe, khớp cắn khít ( đây là đặc thù của loài chó săn cổ xưa, theo kiểu cắn cổ con mồi và xé thịt ) .Chó H’Mông cộc đuôi là loài chó săn dũng mãnh .Tai chó H’Mông cộc đuôi có hình tam giác, luôn vểnh về phía trước nghe ngóng. Hai chân sau luôn trong tư thế chuẩn bị sẵn sàng tiến công. Hai giới đực – cái không có sự độc lạ nhiều về hình thể. Chó cái có thể hình không thua kém nhiều so với chó đực, ngoại trừ size hơi nhỏ hơn và những đường nét của đầu mềm mịn và mượt mà hơn .Tổng thể một con chó H’Mông cộc đuôi hoàn toàn có thể hình hơi góc cạnh, thiếu những nét thanh tú và thướt tha nhưng luôn thể hiện những đặc thù về thể lực rất tốt, cũng như năng lực chịu đựng những điều kiện kèm theo thời tiết khắc nghiệt .Giống chó H’Mông cộc đuôi có khung hình cứng ngắc với tầm vóc trung bình, đầu to và ánh mắt biểu cảmGiống chó H’Mông cộc đuôi ngoài những đặc tính như nhanh gọn, tinh ranh, nhiệt tình, năng lực thao tác cao … thì còn có những đặc tính bảo vệ chủ quyền lãnh thổ. Tuy chúng khá lì lợm, ít sủa nhưng khi có người lạ mà không có chủ ở đó thì chúng rất hung ác .Chúng không sủa như nhiều con chó thông thường khác mà im im tiến đến và bộc lộ bản năng. Ngoài ra, H’Mông cộc đuôi còn có trí nhớ rất tốt, đặc biệt quan trọng là nhớ đường. Có thể đặc tính này được rèn luyện từ xưa khi chúng cùng với người dân bản Tây Bắc trong những cuộc đi săn .

Chó Bắc Hà

Giống chó này Open và được sử dụng khá sớm trong đời sống của những người dân Nước Ta. Lâu nay, chúng được biết đến với tên gọi chung là chó xù hay chó xồm .

Từ trước đến nay, nó là giống chó được đồng bào H’Mông vùng Bắc Hà, Lào Cai nuôi để làm chó săn, làm bạn đồng hành trong những chuyến đi rừng hay nuôi làm chó bảo vệ. Nhiều giả thuyết cho rằng, tổ tiên giống chó Bắc Hà cũng là giống chó thuộc vùng đất Hy Mã Lạp Sơn.

Chó Bắc Hà được biết đến với tên gọi chung là chó xù hay chó xồm .Trong quy trình di cư của người H’Mông ( dân tộc bản địa này bên Trung Quốc gọi là Miêu Tộc, sinh sống trên chủ quyền lãnh thổ Nước Ta gọi là Người Mèo ) có nguồn gốc từ những nhóm dân cư ở Seberi tràn vào chủ quyền lãnh thổ Nước Trung Hoa để tìm kiếm vùng đất ấm cúng hơn từ 5.000 năm trước .Họ đã mang theo những con vật nuôi của mình theo hành trình dài di cư từ Seberi qua phía tây vào Cao nguyên Thanh Hải của nước Nước Trung Hoa, rồi qua xuống ngả Miến Điện, Bắc Thái Lan và thời nay sinh sống ở biên giới hai nước Nước Ta và Trung Quốc. Người H’Mông sinh sống nhiều ở Tây Bắc Nước Ta khởi đầu từ cuối thời Hậu Lê .Chó Bắc Hà có tính cách phục tùng và trung thành với chủ với chủChúng là loại chó lông xù, cổ gáy thường có bờm lông mọc rất tốt giống như bờm sư tử. Lông đuôi hình bông lau hay đuôi sóc. Với 2 đặc thù điển hình nổi bật này, chó Bắc Hà thực sự là loài chó đẹp, nhiều nơi còn cho rằng đây là loại chó mang tính tử vi & phong thủy .Chó Bắc Hà là giống chó có size trung bình. Chiều dài thân hơi dài hơn chiều cao, khung xương ngăn nắp .Chúng có bộ lông dài, lớp lông dày đuôi xù ( đuôi bông, dạng đuôi sóc ) cong trên sống lưng. Lông cổ và vai dài tạo thành bờm cổ cách biệt với lông trên thân. Chó có những màu lông khác nhau như trắng, đen, vàng, vện, xám, khoang, đốm, nâu. Khi hoạt động, chó Bắc Hà có bước chạy nhẹ nhàng nhưng vững chãi .Chúng là loại chó núi, hoàn toàn có thể đổi khác hướng hoạt động thuận tiện và khôn khéo, cũng như hoạt động với vận tốc cao trên những địa phận có địa hình chia cắt phức tạp. Chó Bắc Hà rất giỏi khi chuyển dời trên địa phận núi cao .Nhiều giả thuyết cho rằng, tổ tiên của chó Bắc Hà cũng là giống chó thuộc vùng đất Hy Mã Lạp Sơn .Chó Bắc Hà có tính cách phục tùng và trung thành với chủ với chủ. Chúng tỉnh bơ nhưng cũng đặc biệt quan trọng dũng mãnh khi tiến công. Chúng thường được nhiều người lựa chọn trong những chuyến đi săn dài ngày .Chúng nhanh gọn và linh động, phản xạ nhạy bén, sắc bén, là một trong những loại chó đặc biệt quan trọng mưu trí, dễ giảng dạy, rất kỷ luật và biết nghe lời chủ .

Chó Lài sông Mã 

Chó Lài Sông Mã là dòng chó săn cổ bản địa Nước Ta có nguồn gốc thuần Việt từ hàng trăm năm qua. Chó Lài sống ở vùng cao trong một vài địa phận hẹp ở vùng đất Lam Sơn ( Phía tây Thanh Hoá ) dọc theo thượng nguồn sông Mã và 1 số ít bản làng xa xôi hẻo lánh vùng biên miền Bắc .Chó Lài khác với giống Dingo Đông Dương thường phân bổ ở vùng hạ lưu sông Mã .Chó Lài sống ở vùng cao trong một vài địa phận hẹp ở vùng đất Lam Sơn ( Phía tây Thanh Hoá )Trong Đại Việt thông sử ( tên gọi khác là Lê triều thông sử ) của tác giả Lê Quý Đôn có nêu rõ : đầu thế kỷ 14, dòng chó địa phương này được vua Lê Lợi nuôi tinh lọc giống để tạo ra một đàn chó săn ship hàng trong quân đội và tương hỗ con người trong việc đi săn .Trong giai thoại đất Lam Sơn thường nhắc tới chiến tích : Danh tướng Nguyễn Xí ( thuộc hạ của vua Lê Lợi ) cho buộc vào cổ đàn chó những chiếc đạc ngựa rồi đem quân vây trại giặc Minh vào đêm sương mù, vừa cho đánh trống hò reo ầm ĩ, vừa xua chó chạy quanh trại .Quân Minh nghe tiếng đạc ngựa, lại thấy tiếng trống thúc, quân reo tưởng Vua Lê đến cướp trại nhưng không rõ binh sĩ thế nào nên không dám ra đánh, chỉ dùng cung nỏ bắn ra như mưa .Nhờ thế, đội quân Lam Sơn thu được hàng vạn mũi tên, còn nhà Minh bị một đêm bồn chồn. Kế sách này của Nguyễn Xí được nghĩa quân Lam Sơn và dân chúng hết lời ca tụng, ví như mưu của Khổng Minh đã dùng người rơm để ” mượn tên ” của quân Tào trên sông Xích Bích thời Tam Quốc .Giống chó Lài sông Mã chính là ” khuyển binh ” từng giúp vua Lê đánh đuổi giặc Minh .Dòng chó Lài xuất hiện tam giác dài về phía mũi, và quan sát chính diện khuôn mặt đều là hình tam giác. Tai lưỡi mác 2 bên hộp sọ, tai chó Lài như một chiếc radar ( khác dingo Đông Dương tai vỏ sò nằm cố định và thắt chặt trên đỉnh sọ ) tạo khuôn mặt thanh tú .Đỉnh sọ hình nón cao kiểu chó sói. Mắt xếch, viềm mắt sẫm màu, màu mắt đa phần đỏ và hổ phách, không có màu xanh kiểu chó tây, hàm răng cắt kéo .Trọng lượng chó cái khi trưởng thành khoảng chừng 18 kg và chó đực 26 kg. Chiều cao khoảng chừng 55 cm, chiều dài 1,2 m – 1,4 m tính từ mõm đến đuôi .Lông trên sống lưng và lông mình phía ngoài của dòng chó Lài khá thô cứng, có trách nhiệm để bảo vệ khung hình chống chịu được thời tiết sương gió, lớp trong mềm mại và mượt mà giữ ấm khung hình, về mùa đông lông dài, mùa hè lông sát. Đuôi bông lau và cũng là bánh lái .Ngực nhìn góc nghiêng rộng, góc trực diện chữ V úp giúp vận động và di chuyển luồn lách ở địa hình núi ưu việt. Bàn chân tròn, có màng chân, bàn chân trước xoay linh động như cổ tay người, những bước chân chuyển dời trên một đường thẳng. Rượt đuổi mồi theo hình rích rắc hoặc quay đầu đuổi theo con mồi rất khôn khéo, leo chèo và lượn lờ bơi lội giỏi .Chó Lài có sự liên kết với chủ rất cao, từ sự liên kết ấy sẽ sinh ra lòng trung thành với chủ ship hàng gia chủ .Chó Lài có sự liên kết với chủ rất cao, từ sự liên kết ấy sẽ sinh ra lòng trung thành với chủ Giao hàng gia chủ. Chúng là người bạn sát cánh không khi nào bỏ rơi chủ, tính cách hơi trầm, sự trưởng thành về hình thể và định hình tính cách trong 3 năm tiên phong sẽ cho ra một con chó hoàn thành xong về cả vẻ đẹp hình thể và nội dung tính cách bên trong .

Người xưa thường ca tụng: chó Lài là loài chó bản lai với sói cực kỳ dũng mãnh, tinh khôn, là những thợ săn bậc nhất núi rừng Tây Bắc.

Nhà ai nuôi nó cả năm không phải lo thiếu thịt thú rừng. Khi đi săn có con dám lao vào chiến đấu với cả hổ, gấu, lợn rừng để bảo vệ chủ. Giống chó này là khắc tinh của ma quỷ, nuôi nó trong nhà thì không sợ tà ma về quấy nhiễu nữa .

Source: https://thucanh.vn
Category: Chó cảnh