Trăn gấm, Trăn vua[2] hay Trăn mắt lưới châu Á[3] (tên khoa học Python reticulatus) là một loại trăn lớn, thuộc họ Trăn (Pythonidae) và chi cùng tên (Python), sống ở vùng Đông Nam Á. Loài này được Schneider mô tả khoa học đầu tiên năm 1801.[4]
Trăn gấm có đầu dài, nhỏ, màu vàng nhạt hay nâu, có một vệt xám đen mảnh chạy dọc chính giữa từ mõm tới gáy thông suốt với vết trên sống lưng. Một vệt đen khác từ sau mắt chạy xiên xuống góc mép. Trên thân và đuôi có những đường xám đen nối với nhau tạo thành dạng mắt dưới nổi trên nền màu vàng nâu. Bụng vàng nhạt nhiều lúc đốm sáng nhạt. Chiều dài khung hình hoàn toàn có thể lên đến 6,95 mét ( 22,8 ft ), [ 5 ] [ 6 ] dài hơn khoảng chừng 2-3, 5 m so với trăn khổng lồ anaconda ( loài trăn lớn nhất quốc tế về khối lượng ). Trên trong thực tiễn, trăn gấm là thành viên thuộc phân họ Rắn dài nhất quốc tế, trong lich sử người ta đã tìm thấy những con có chiều dài lên đến 9-10 mét [ 7 ] và cũng là loài bò sát dài nhất quốc tế [ 8 ] tuy nhiên khung hình chúng lại không quá mập mạp .Giống như những loại trăn khác, trăn gấm không có nọc độc và thế cho nên chúng giết con mồi bằng cách dùng thân quấn quanh con vật và siết nó cho đến chết. Mặc dù loài trăn gấm đủ khỏe để giết người, chúng không được xem là loài động vật hoang dã nguy hại cho con người và trường hợp người bị chúng tiến công rất ít khi xảy ra. Là loài động vật hoang dã lượn lờ bơi lội giỏi, trăn gấm hoàn toàn có thể di cư đến sinh sống ở những hòn hòn đảo nhỏ nằm gần bờ. Tên khoa học ” reticulatus ” ( có nghĩa là ” mắt lưới ” ) có tương quan đến những họa tiết đặc trưng trên da chúng. [ 9 ]
Phần đầu của một con trăn gấm.
Bạn đang đọc: Trăn gấm – Wikipedia tiếng Việt
Sơ đồ về xương sọ của trăn gấm .Nhìn chung, hiếm khi trăn gấm đạt chiều dài hơn 6 mét ( 20 ft ). Một trong những thành viên dài nhất sống ở vùng Balikpapan, Đông Kalimantan, Indonesia có chiều dài và cân nặng ( được đo trong thực trạng gây mê và đã nhịn đói 3 tháng ) lần lượt là 6,95 mét ( 22,8 ft ) và 59 kilôgam ( 130 lb ). [ 10 ]Những thông tin về những thành viên dài hơn chiều dài đó vài foot đã được công bố thoáng đãng, tuy nhiên chúng chưa được kiểm chứng. Một trong số đó là một con trăn đực mang tên là Colossus có chiều dài tối đa lên đến 8,7 mét ( 29 ft ) – với việc đo đạc được triển khai tại Vườn thú Higland Park ( nay là Vườn thú Pittsburgh và Công viên thủy sinh PPG ) ở Pittsburgh, Pennsylvania trong những thập niên 1950 và đầu thập niên 1960 ; tuy nhiên những tác dụng đó được cho là không đúng mực. Sau khi Colossus chết, ngày 14 tháng 1 năm 1963 xác của nó được gửi cho Bảo tàng Lịch sử tự nhiên Carnegie. Tại đó, bộ xương của Colossus được đo đạc và cho hiệu quả chiều dài là 20 feet 10 in ( 6,35 mét ), ngắn hơn rất nhiều so với hiệu quả được Barton và Allen công bố trước đó. Có thể những người đo đạc trước kia đã tự tăng chiều dài của con vật thêm vài foot để bù cho những chỗ xoắn vì việc kéo thẳng trọn vẹn một con vật to và dài như vậy gần như là không hề. Do size quá to lớn, xác con vật không hề được dữ gìn và bảo vệ bằng cách ngâm trong fomanđêhít và cồn, vì thế nó được tọa lạc dưới dạng bộ xương đã được tháo rời thành từng mảnh. Còn bộ da con vật được đưa vào phòng thí nghiệm để thuộc, nhưng bộ da này đến nay đã bị thất lạc. [ 11 ]Hiện nay có nhiều thông tin về những thành viên trăn còn dài hơn thế, tuy nhiên do chưa có thành viên nào được đạc bởi những khoa học gia hay được tọa lạc ở viện kho lưu trữ bảo tàng, những thông tin trên được cho là sai lầm đáng tiếc hoặc chưa được xác nhận. Hội Động vật học New York ( từ năm 1993 là Hội Bảo tồn Động vật hoang dã ) đã treo một phần thưởng trị giá 50.000 Mỹ kim trao cho bất kỳ ai tìm được một con trăn sống và khỏe mạnh có chiều dài hơn 9,1 mét ( 30 ft ), tuy nhiên cho tới nay chưa có ai được vinh dự là người lãnh phần phần thưởng này. [ 12 ]Về hình dạng, trăn gấm có đầu dài, nhỏ, màu vàng nhạt hay nâu, có một vệt xám đen mảnh chạy dọc chính giữa từ mõm tới gáy thông suốt với vết trên sống lưng. Một vệt đen khác từ sau mắt chạy xiên xuống góc mép. Trên thân và đuôi có những đường xám đen nối với nhau tạo thành dạng mắt dưới nổi trên nền màu vàng nâu. Bụng vàng nhạt nhiều lúc đốm sáng nhạt. Bộ da con vật mang nhiều hoa văn với những sắc tố khác nhau. Nhìn chung, sống lưng con vật mang những hoạt tiết hình thoi được sắp xếp không theo quy tắc nào, viền bởi những vệt hoa văn nhỏ hơn có vùng TT màu nhạt. Do trăn gấm phân chia trên một khu vực địa lý to lớn, loài vật này mang nhiều kiểu màu da và size khác nhau. Những con trăn gấm trong những vườn thú, thường có sắc tố sặc sỡ nhưng trong vùng rừng rậm âm u, trên mặt đất có nhiều lá rụng cùng những loại vụn hữu cơ khác thì kiểu màu sặc sỡ này lại giúp con vật ngụy trang rất tốt. Kiểu sắc tố này được gọi là ” sắc tố phá vỡ ” và nó có tính năng giúp loài trăn đất lẩn trốn được quân địch cũng như khiến con mồi không nhận ra sự hiện hữu của trăn. [ 13 ]
3 phân loài của trăn gấm đã được đề xuất,[14] tuy nhiên chúng chưa được công nhận bởi Hệ thống thông tin phân loài hợp nhất (Integrated Taxonomic Information System – ITIS). Màu sắc và kích cỡ của chúng có thể thay đổi nhiều tùy theo mô tả của các phân loài. Phân bổ địa lý là yếu tố quan trọng để thiết lập nên một phân loài trăn gấm, vì mỗi phân loài được đề xuất có một vùng phân bổ địa lý rất khác nhau.
Hai phân loài sau là sản phẩm của hiện tượng lùn hóa trên đảo. Quần thể trên quần đảo Sangihe dường như chính là một phân loài khác có vai trò là nhánh gốc của nhánh P. r. reticulatus và P. r. jampeanus, tuy nhiên điều này chưa được mô tả một cách chính thức.[14]
Các phân loài dalegibbonsi, euanedwardsi, haydnmacphiei, neilsonnemani, patrickcouperi and stuartbigmorei[16][17] chỉ mới được đề xuất chứ chưa được chấp nhận rộng rãi.
Xem thêm: Bọ chét mèo – Wikipedia tiếng Việt
Một nghiên cứu phân loài học của trăn gần đây[18] cho kết quả rằng, có khả năng, trăn gấm lẫn trăn Timor là hai họ hàng gần gũi hơn của các loại trăn Á-Úc so với các thành viên khác của chi Trăn, vì vậy chúng nên được xếp vào một chi riêng là Broghammerus.
Phân bổ địa lý[sửa|sửa mã nguồn]
Trăn gấm phân chia ở khu vực Khu vực Đông Nam Á, từ quần đảo Nicobar, Tây Bắc Ấn Độ, Bangladesh, Myanma, xứ sở của những nụ cười thân thiện, Lào, Campuchia, Nước Ta, Malaysia, Nước Singapore cho tới tận Indonesia và quần đảo Indo-Australia ( Sumatra, quần đảo Mentawai, quần đảo Natuna, Borneo, Sulawesi, Java, Lombok, Sumbawa, Sumba, Flores, Timor, quần đảo Maluku, quần đảo Tanimbar ) và Philippines ( Basilan, Bohol, Cebu, Leyte, Luzon, Mindanao, Mindoro, quần đảo Negro, Palawan, Panay, Polillo, Samar, Tawi-Tawi ). The original description does not include a type locality. Restricted to ” Java ” by Brongersma ( 1972 ). [ 1 ] Do là loài động vật hoang dã biến nhiệt, trăn gấm cũng thường chỉ sống ở những vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa ấm cúng để bảo vệ nhiệt độ khung hình của chúng không bị tụt xuống quá thấp .
Môi trường sống[sửa|sửa mã nguồn]
Trăn gấm sống trong những khu rừng mưa, rừng, và gần những đồng cỏ. Chúng cũng Open gần những sông và được tìm thấy tại những khu vực lân cận những con suối và hồ. Con vật giành hầu hết thời hạn của chúng trên cây, nhưng nhiều lúc cũng hoàn toàn có thể tìm thấy chung trong môi trường tự nhiên nước. Do là loài động vật hoang dã lượn lờ bơi lội giỏi, trăn gấm đã được ghi nhận tại những vùng biển khơi và đã vượt biển sang nhiều hòn đảo nhỏ ( gần bờ ) để sinh sống. [ 13 ] Vào đầu thế kỷ 20, trăn gấm liên tục được tìm thấy ngay cả ở những nơi đông đúc nhất của Băng Cốc, đôi lúc chúng bắt và ăn thịt những con vật nuôi. [ 19 ]
Nguồn thức ăn[sửa|sửa mã nguồn]
Nguồn thức ăn trong tự nhiên của trăn gấm bao hàm những loài thú và chim. Những thành viên dài 3-4 mét ( 10 – 14 ft ) thường thì ăn thịt những động vật hoang dã gặm nhấm như chuột cống, trong khi những con lớn hơn thì nhắm đến những loài cầy như cầy hương và cầy mực, thậm chí còn cả những loài linh trưởng và lợn. Những con trăn sống tại khu dân cư thường tóm những con gà, mèo, chó vô ý lảng vảng gần nơi cư ngụ của chúng. Trong số những ” nạn nhân ” to lớn nhất ( và được ghi nhận khá đầy đủ ) là một con gấu chó nặng 23 kilogram, bị một con trăn dài 6,95 m ( 23 ft ) ăn thịt và tiêu hóa hết trong vòng 10 tuần, ngoài những những nạn nhân to lớn khác là những con lợn có cân nặng lên tới 60 kg ( 132 lb ). [ 20 ] Theo kinh nghiệm tay nghề, trăn gấm hoàn toàn có thể nuốt trọn những con mồi không dài quá ¼ chiều dài và không nặng quá khối lượng của chính nó. [ 21 ] Giống như những loài trăn khác, trăn gấm không có nọc độc và không giết con mồi của chúng bằng vết cắn. Việc cắn chỉ để giữ chặt con mồi, còn việc làm giết mồi được thực thi bằng cách quấn khung hình to lớn của trăn quanh mồi để siết chết nó. Mỗi lần con mồi của chúng thở ra, trăn gấm sẽ lại siết chặt khung hình của chúng thêm một chút ít quanh phổi con mồi, từng chút từng chút một và ở đầu cuối khiến con mồi chết vì ngạt thở. Đồng thời, trong quy trình bóp siết đó, những xương cứng của con mồi cũng sẽ bị bẻ gãy thành nhiều mảnh, khiến cho việc nuốt và tiêu hóa mồi trở nên thuận tiện hơn .
Ăn thịt người[sửa|sửa mã nguồn]
Mặc dù loài trăn này rất ít khi tiến công người, tuy nhiên đã có 1 số ít trường hợp những con trăn gấm ( trong hoang dã và trong điều kiện kèm theo nuôi nhốt ) đã tiến công, giết chết người và thậm chí còn ăn thịt người .
- Đã từng có ghi nhận về một con trăn lang thang trong rừng đã mò vào một túp lều dựng ở đó và ăn thịt một đứa trẻ.[22]
- Hai vụ trăn ăn thịt người từng xảy ra vào đầu thế kỷ 20 ở Indonesia: vụ thứ nhất 1 thiếu niên 14 tuổi ở Salibabu đã bị một con trăn dài 5,17 m (17 ft) ăn thịt in length. Vụ thứ hai là một người phụ nữ trưởng thành bị “một con trăn gấm lớn” ăn thịt, tuy nhiên không rõ chi tiết như thế nào.[23]
- Franz Werner từng ghi nhận một vụ trăn ăn thịt người ở Myanma, có thể xảy ra vào đầu thập niên 1910 hay vào năm 1927.[12] Cụ thể, một người thợ kim hoàn tên Maung Chit Chine trong khi đi săn cùng với bạn bè đã bị một con trăn dài 6 m (20 ft.) ăn thịt lúc anh trú mưa trong một lùm cây. Con trăn đã nuốt chân của Maung vào trước, điều này trái với thường lệ là nó nuốt đầu con mồi vào trước, nhưng có lẽ khi nuốt người thì cách này tiện hơn.[24]
- Vào năm 1932, Frank Buck viết về một thiếu niên ở Phillipines bị ăn thịt bởi một con trăn dài 25 ft (7,6 m) nuôi trong nhà. Theo Buck, ban đầu con trăn trốn thoát được, sau đó nó bị bắt được và khi mổ bụng con vật ra, người ta tìm thấy một vật có hình dạng như thi thể một thiếu niên. Sau khi phân tích, thi thể đó chính là con trai của người chủ con trăn.[25]
- Trong cộng đồng người Aeta ở Philipppines, trong vòng 40 năm đã có sáu người bị giết bởi trăn được ghi nhận, cộng thêm 1 người chết vì bị nhiễm trùng do vết trăn cắn.[22]
- Ngày 4 tháng 9 năm 1995, Ee Heng Chuan, một công nhân cạo mủ cao su 29 tuổi sống ở miền Nam bang Johor của Malaysia đã bị một con trăn gấm dài 23 ft (7,0 m) và nặng 300 lb ăn thịt. Cảnh sát đã phải bắn 4 phát súng mới hạ được nó.[12]
- Theo Mark Auliya, thi thể một người Mangya 32 tuổi tên là Lantod Gumiliu đã được tìm thấy trong bụng của một con trăn gấm dài 7 mét (23 foot) ở Mindoro vào tháng 1 năm 1998.[26]
- Ngày 23 tháng 1 năm 2008, một phụ nữ 25 tuổi sống ở Virginia Beach, Virginia được cho là đã bị con trăn gấm dài 13 foot (4,0 m) của mình giết chết. Nguyên nhân cái chết là do ngạt thở, còn con trăn thì được tìm thấy trong phòng ngủ với tình trạng bị kích động.[27]
- Ngày 21 tháng 1 năm 2009, một đứa trẻ 3 tuổi sống tại Las Vegas đã suýt bị bóp chết bởi một con trăn gấm nuôi làm cảnh dài 18 foot (5,5 m). Người mẹ của đứa trẻ – được người chủ con trăn nhờ trông chừng con vật cưng của mình – đã kịp thời cứu sống đứa con của mình khi dùng dao đâm con trăn bị thương. Tuy nhiên, đối với con trăn, vết đâm của người mẹ quá nặng đến mức các bác sĩ không thể cứu sống nó và buộc phải giúp con vật chết không đau đớn.[28]
- Ngày 27 tháng 3 năm 2017, cơ thể của Akbar Salubiro, một nông dân 25 tuổi ở Trung Mamuju Regency, Tây Sulawesi, Indonesia, đã được tìm thấy bên trong dạ dày của một con trăn gốm dài 7 mét.[29][30][31][32][33]
Nếu xét size tối đa của những con mồi của loài trăn gấm, trên kim chỉ nan một con trăn trưởng thành trọn vẹn có đủ năng lực ăn thịt trẻ nhỏ, người vị thành niên, hoặc thậm chí còn người lớn ; mặc dầu bờ vai rộng của con người hoàn toàn có thể khiến những con trăn nhỏ ( dài dưới 6 mét ) gặp khó khăn vất vả khi nuốt. Khi con trăn khởi đầu nuốt nạn nhân thì trong phần đông những trường hợp, người bị nuốt đã chết .
Trăn gấm là loài bò sát đẻ trứng. Mỗi lứa, con trăn cái đẻ chừng 15-80 trứng trong một ổ. Nhiệt độ lý tưởng nhất để ấp trứng là 31-32 độ C (88–90 độ F). Thời gian ấp trứng kéo dài trung bình 88 ngày.[15] Trăn non mới nở dài chừng 2 foot (61 cm).[19]
Nuôi trăn gấm làm cảnh[sửa|sửa mã nguồn]
Trong thời hạn gần đây, trăn gấm trở thành một vật nuôi phổ cập và nguyên do là do nỗ lực của những người nuôi trăn trong việc tinh lọc ra những nòi trăn mang những đặc thù biến dị độc lạ, tỉ như những nòi ” bạch tạng ” hay nòi ” cọp “. Trăn gấm không phải là vật nuôi quá hung tàn và nguy khốn, nhưng người nuôi tốt nhất phải có kinh nghiệm tay nghề trong việc quản trị những con vật to lớn và khỏe như vậy để bảo vệ bảo đảm an toàn tính mạng con người cho cả người nuôi lẫn trăn. Việc tương tác cũng như vẻ đẹp của trăn đã giành được tình cảm đáng kể, tuy nhiên nhiều quan điểm vẫn cho rằng tính khí, tâm trạng của trăn gấm khó đoán trước được. [ 34 ] [ 35 ] Bản thân trăn gấm không dữ thế chủ động tiến công người, tuy nhiên nếu chúng bị kích động, sợ hãi hay lầm tưởng tay chân người là thức ăn thì chúng hoàn toàn có thể cắn và siết người nuôi. Mặc dù không có nọc độc, vết cắn của những con trăn kích cỡ lớn cũng rất nghiêm trọng, nhiều khi vết cắn quá lớn đến mức buộc phải khâu lại .Kích thước khổng lồ và sắc tố đẹp mắt cũng khiến trăn gấm trở thành một loài động vật hoang dã thườngt được tọa lạc trong những vườn bách thú, trong đó nhiều thành viên dài đến hơn 20 foot ( 6,1 m ) và nhiều thành viên được cho rằng có kích cỡ lớn nhất trong số những con trăn gấm được nuôi. [ 36 ] [ 37 ] [ 38 ] [ 39 ] Tuy nhiên, do size khổng lồ và sức khỏe thể chất kinh khủng và tâm tính cũng không phải thuộc dạng hiền lành, dễ bảo, việc xác lập đúng chuẩn kích cỡ của trăn rất khó khăn vất vả, đó là chưa nói những con trăn được nuôi thường bị béo phì. [ 12 ] Các thông tin do vườn thú và khu vui chơi giải trí công viên đưa ra thường là phóng đại, tỉ như thông tin về con trăn dài 49 foot ( 15 m ) ở Indonesia là không đúng chuẩn vì kích cỡ thật của nó chỉ 23 foot ( 7,0 m ). [ 40 ] Chính thế cho nên, chỉ có thông tin đo đạc chiều dài của một con trăn bị gây mê, bị chết và được bảo tồn trong một viện kho lưu trữ bảo tàng thì mới đáng đáng tin cậy trong mắt giới khoa học. [ 12 ]Về size, lúc bấy giờ đã có một số ít nòi trăn ” siêu nhỏ ” sống sót ở những hòn đảo miền Tây Bắc Úc ( con trưởng thành ít khi dài quá 15 foot ( 4,6 m ), với con đực thường dài tối đa 5 foot ( 1,5 m ), con cháu hoàn toàn có thể dài hơn ) ; chúng đang được những nhà nuôi trăn gây giống và tinh lọc để sản sinh ra những nòi trăn cảnh còn nhỏ hơn nữa .
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
Source: https://thucanh.vn
Category: Chó cảnh
