Laika – Wikipedia tiếng Việt

Laika

Năm 1957, Laika trở thành sinh vật đầu tiên bay vào quỹ đạo, mở đường cho các chuyến bay của loài người.

Loài
Chó

Giới tính

Giống cái

Từ quốc gia

Liên Xô

Nổi tiếng vì

Sinh vật (không kể các vi khuẩn) đầu tiên bay vào quỹ đạo quanh Trái Đất

Laika (Tiếng Nga: Лайка) là một chú chó (?/?/1954 – 3/11/1957). Laika thuộc giống cái, là sinh vật đầu tiên được đưa lên quỹ đạo quanh Trái Đất, động vật đầu tiên hy sinh trên quỹ đạo. Thời điểm con tàu chở Laika vào quỹ đạo, khi đó các nhà khoa học còn rất mơ hồ về tác động của chuyến bay ngoài không gian tới sinh vật sống. Một số nhà khoa học tin rằng con người có thể sống sót và chịu đựng được các điều kiện ngoài không gian. Vì vậy, một vài kĩ sư đã xem việc sử dụng động vật cho chuyến bay thử nghiệm trước khi thực hiện sứ mệnh bay của loài người là cần thiết.[1] Hoa Kỳ sử dụng tinh tinh cho chuyến bay thử nghiệm trong khi Xô Viết quyết định sử dụng chó. Laika, tên gốc tiếng Nga là Kudryavka, đã trải qua khoá huấn luyện với hai chú chó khác và đã được chọn đưa lên tàu Sputnik 2 và bay lên quỹ đạo vào ngày 3 tháng 11 năm 1957. Con tàu Sputnik 2 đã không được thiết kế cơ cấu chống cháy và hạ cánh để thu hồi về Trái Đất, vì thế Laika đã được dự định trước sẽ chết trên chuyến bay.[2]

Tem của nước România năm 1959 in hình LaikaLaika qua đời vài giờ sau khi tàu ngoài hành tinh rời bệ phóng, [ 3 ] cái chết được Dự kiến là do thực trạng căng thẳng mệt mỏi và nhiệt độ tăng cao, nguyên do được cho là lỗi công dụng của mạng lưới hệ thống trấn áp nhiệt. Nguyên nhân thật sự và thời hạn cái chết của Laika đã không được công bố cho đến năm 2002. Thay vào đó, Laika được đưa tin rằng bị thiếu vắng oxy, hoặc lại có tin ( theo như Liên Xô khẳng định chắc chắn bắt đầu ) rằng nó đã sống được 1 tuần và chết nhẹ nhàng trong thiên hà. Tuy nhiên, thử nghiệm này đã chứng tỏ là con người hoàn toàn có thể sống sót được trên quỹ đạo và chịu đựng được thực trạng không khối lượng. Nó đã mở đường cho những chuyến bay của con người vào khoảng trống và cung ứng cho những nhà khoa học 1 số ít tài liệu khởi đầu về phương pháp sinh vật sống phản ứng với thiên nhiên và môi trường ngoài hành tinh. Ngày 11 tháng 4 năm 2008, những quan chức Nga đã chính thức công bố tượng đài của Laika. Một tượng đài nhỏ vinh danh Laika đã được kiến thiết xây dựng gần khu điều tra và nghiên cứu quân sự chiến lược tại Moskva, nơi đã sẵn sàng chuẩn bị cho chuyến bay của Laika. Tượng đài diễn đạt Laika trên một bệ tượng mô phỏng hình tên lửa. [ 4 ] [ 5 ]

Sau thành công của Sputnik 1, lãnh đạo Liên bang Xô viết thời bấy giờ là Nikita Sergeyevich Khrushchyov đã có ý định cần phải phóng thêm tàu Sputnik khác vào ngày 7 tháng 11 năm 1957 để kỷ niệm 40 năm Cách mạng Tháng Mười. Một vệ tinh phức tạp được xây dựng, nhưng nó sẽ chưa được sẵn sàng cho đến tháng 12 năm 1957, vệ tinh này sau trở thành Sputnik 3.[6]

xxxxnhỏ | trái | 200 px | Mô hình vệ tinh nhân tạo Sputnik 2, phía trên là máy phát tín và những thiết bị Giao hàng sự sống, phía dưới là buồng kháng áp dành cho Laika ] ]Để phân phối được nhu yếu trong lễ kỷ niệm 40 năm Cách mạng Tháng Mười vào tháng 11 này, 1 tàu ngoài hành tinh mới được cấp thiết thiết kế xây dựng. Nikita Sergeyevich Khrushchyov đặc biệt quan trọng muốn những kỹ sư của mình phải đưa ra một ” khoảng trống tuyệt diệu “, một trách nhiệm hoàn toàn có thể lặp lại được thắng lợi của Sputnik I. Các nhà hoạch định đã bắt tay vào kế hoạch cho một chuyến bay vào quỹ đạo của một con chó. Kỹ sư tên lửa của Liên bang Xô viết đã có dự tính chuẩn bị sẵn sàng một chuyến bay quỹ đạo cho chó trước khi cho người này từ lâu ; kể từ năm 1951, họ đã nuôi dưỡng và giảng dạy 12 con chó ship hàng cho những chuyến bay quỹ đạo đường đạn thời gian ngắn vào khoảng trống, quy trình giảng dạy này từ từ gần đạt được đến tiềm năng cho 1 chuyến bay vào quỹ đạo thực sự cho chó vào khoảng chừng năm 1958. Để phân phối nhu yếu của Nikita Sergeyevich Khrushchyov, chuyến bay đưa những con chó đã huấn luyện và đào tạo vào quỹ đạo được sẵn sàng chuẩn bị nhanh lẹ để phóng vào tháng 11. [ 7 ]Theo những nguồn tin của Nga, quyết định hành động chính thức về việc khởi động và phóng tàu Sputnik 2 được thiết lập vào ngày 10 hoặc 12 tháng 10, làm cho nhóm phong cách thiết kế của Sergei Korolev, người sáng lập chương trình khoảng trống Xô viết, chỉ còn 4 tuần để phong cách thiết kế và kiến thiết xây dựng con tàu, một trách nhiệm khó khăn vất vả và cấp bách. [ 8 ] Vì vậy mà Sputnik 2 được kiến thiết xây dựng rất hấp tấp vội vàng, hầu hết những yếu tố của con tàu thiên hà này được thiết kế xây dựng dựa trên bản phác thảo thô. Bên cạnh trách nhiệm chính đưa con người vào thiên hà, Sputnik 2 cũng mang theo những trang thiết bị để đo bức xạ mặt Trời và bức xạ thiên hà. [ 6 ]Tàu Sputnik 2 được trang bị một mạng lưới hệ thống tương hỗ sự sống gồm có một máy phát oxy và những thiết bị để tránh ngộ độc oxy và hấp thụ khí CO2. Một cái quạt được phong cách thiết kế để hoạt động giải trí bất kỳ khi nào nhiệt độ trong cabin vượt quá 15 oC ( 59 oF, chiếc quạt này được thêm vào trong tàu để giữ nhiệt độ mát cho chó. Tàu cũng trang bị đủ thực phẩm ( ở dạng sệt ) để cung ứng cho một chuyến bay bảy ngày trong khoảng trống, chó cũng được trang bị một túi chuyên được dùng để đựng những chất rác, chất thải .Trước đó, nhằm mục đích mục tiêu cho việc đưa người lên thiên hà, những nhà khoa học Liên Xô đã điều tra và nghiên cứu và sau nhiều lần xem xét, chó được xem là đối tượng người tiêu dùng thử nghiệm thích hợp nhất vì chúng có năng lực sống sót tựa như như con người .Và ngay lập tức một đội ” phi hành gia ” chó đã được bí hiểm xây dựng. Theo phong cách thiết kế, Sputnik-2 có tổng khối lượng 508,3 kg, khoang lái của tàu được gắn những cảm ứng dùng để đo áp suất và nhiệt độ xung quanh, cũng như huyết áp, nhịp tim, nhịp thở của phi hành gia .Việc Laika trở thành phi hành gia cũng thật ngẫu nhiên. Sau khi bị đội thu gom động vật hoang dã hoang bắt giữ, không biết có phải do thấy Laika có những năng lực thiết yếu của một ” phi hành gia ” hay không mà những nhà khoa học lựa chọn nó .Và thế là Laika, 3 tuổi, nặng 16 kg tự nhiên trở thành một trong 3 ” phi hành gia ” bí hiểm của Liên Xô : Laika, Albina và Mushka .Laika tên thật là Kudryavka ( Little Curly ). Nhưng do cái tên này hơi khó đọc, nên những nhà khoa học Liên Xô gọi là Laika ( Barker ), bởi ở Liên Xô, giống chó Eskimo thường được gọi chung là Laika .
Laika tập luyện với hộp kháng áp ( quy mô phục chế )Để trở thành phi hành gia thực thụ, Laika cùng với những ” đồng nghiệp ” khác đã phải trải qua những cuộc thử nghiệm và tập luyện gắt gao .Nhằm quen dần với việc sống trong khoang lái chật hẹp của tàu Sputnik-2, những con chó này đã bị nhốt liên tục trong những chiếc lồng chật hẹp trong khoảng chừng từ 15 – 20 ngày .Chúng còn phải làm quen với việc mang quần áo đặc biệt quan trọng cũng như tập dùng những loại thức ăn đóng hộp ở dạng lỏng .Để quen với những rung động mạnh và tiếng gầm rú của động cơ phản lực, chúng phải liên tục rèn luyện với máy ly tâm mô phỏng quy trình tăng cường của tên lửa đẩy, cũng như thiết bị mô phỏng thực trạng không trọng tải. Sau mỗi lần rèn luyện, nhịp tim của chúng đều tăng gấp đôi .Kết thúc khóa giảng dạy, chó Albina được chuyển sang bộ phận thử nghiệm sức chịu đựng của khung hình sống trong điều kiện kèm theo tần suất cực lớn khi tên lửa đẩy khởi hành ; chó Mushka được chuyển sang làm ở bộ phận thử nghiệm những thiết bị cứu hộ cứu nạn và khoang đổ xô của tàu ngoài hành tinh .Riêng Laika được sử dụng để nghiên cứu và điều tra sức chịu đựng của khung hình sống trong điều kiện kèm theo không trọng tải. Và chính trách nhiệm này đã giúp Laika trở thành sinh vật sống tiên phong bay vào thiên hà .

Chuyến bay cảm tử[sửa|sửa mã nguồn]

Ngay trước thời gian phóng tàu, Laika được tắm rửa thật sạch bằng dung dịch pha cồn, lông được chải chuốt cẩn trọng, và thuốc iod được bôi vào những vị trí gắn những thiết bị cảm ứng theo dõi công dụng khung hình và được đưa vào khoang lái tàu Sputnik-2. Tất cả đã chuẩn bị sẵn sàng .

Ngày 3/11/1957, tại sân bay vũ trụ Baikonur, Sputnik-2 được phóng lên quỹ đạo Trái Đất, mang theo Laika.

Theo những tín hiệu thu được từ những thiết bị cảm ứng gắn trên thân thì trong quy trình phóng tàu, nhịp tim của Laika tăng cao gấp 3 lần thông thường. Sau khi tàu đạt đến trạng thái không trọng tải thì nhịp tim của Laika lại mở màn giảm mạnh .Ngay ngày hôm đó, Đài Phát thanh Moskva cho phát đi thông tin rằng những tín hiệu từ Sputnik-2 cho thấy : hoạt động giải trí của những thiết bị khoa học vẫn diễn ra thông thường và Laika vẫn sống .Sáu ngày sau đó, Trái Đất trọn vẹn mất liên lạc với tàu Sputnik-2. Các thông tin do Cơ quan Nghiên cứu Vũ trụ Liên Xô phân phối vào thời gian đó cho thấy Laika đã sống tới ngày thứ tư của chuyến du hành .Không lâu sau khi Sputnik-2 được phóng đi, những nhà khoa học Liên Xô đã phải thừa nhận rằng do những thiết bị đổ xô chưa kịp triển khai xong nên tàu Sputnik-2 đã được xác lập là sẽ triển khai chuyến bay thử nghiệm cảm tử, một đi không trở lại .Hơn nữa, lượng thức ăn và oxy chỉ đủ cho Laika dùng 10 ngày, trong khi thiên chức của Sputnik-2 sẽ lê dài tới tháng 4/1958 .Điều đó có nghĩa là số phận của Laika đã được định đoạt ngay từ đầu, nó sẽ chết và bị thiêu cháy cùng với con tàu khi quay trở lại bầu khí quyển Trái Đất .Sau 163 ngày bay liên tục 2.570 vòng quanh quỹ đạo Trái Đất ở điểm gần nhất là 225 km và xa nhất là 1.671 km với tốc độ 28.968 km / h, ngày 14/4/1958, Sputnik-2 mang theo xác Laika đã rực cháy trên đường trở lại Trái Đất, kết thúc xuất sắc sứ mạng tiên phong của mình .

Những sự kiện xung quanh chuyến bay của Laika[sửa|sửa mã nguồn]

Đài tưởng niệm Laika tại hòn đảo Krete ( Hy LạpPhải tới cuối tháng 10 năm 2002, tức đúng 45 năm sau ngày Laika được phóng vào ngoài hành tinh, tại Hội nghị Không gian thiên hà Thế giới được tổ chức triển khai tại Mỹ, thực sự về cái chết của Laika mới được bật mý .Báo cáo của Tiến sĩ Dimitri Malashenkov thuộc Viện Nghiên cứu những yếu tố sinh học ở Moskva đã giúp chấm hết những suy đoán lê dài hàng thập kỷ về cái chết của Laika .Theo đó, những cảm ứng gắn trên người Laika ghi nhận rằng ngay sau khi khoang lái đạt tốc độ gần 28.968 km / giờ, nhịp tim của Laika đã tăng gấp 3 lần thông thường do nóng, sợ hãi và stress .Sau từ 5 – 7 giờ trên quỹ đạo ( tức là sau khoảng chừng 4 vòng bay quanh Trái Đất ), trạm trấn áp mặt đất không nhận được thêm bất kỳ một tín hiệu sống nào của Laika .Về nguyên do gây ra cái chết của Laika, những nhà khoa học thuộc Viện Nghiên cứu những yếu tố sinh học đều nhất trí rằng Laika đã chết do hoảng sợ quá độ khi Sputnik 2 ở vào thực trạng không trọng tải, và trục trặc của mạng lưới hệ thống điều hoà đã khiến nhiệt độ khoang lái tăng cao quá ngưỡng chịu đựng của khung hình sống .Tuyên bố về việc vệ tinh nhân tạo Sputnik 2 sẽ cháy trong khí quyển khi thế năng bay không còn đã gây sửng sốt cho không ít người và làm dấy lên làn sóng phản đối hành vi ngược đãi động vật hoang dã. Thương Hội Bảo vệ Chó Quốc gia của Anh lôi kéo những người nuôi chó hãy dành một phút mặc niệm Laika. Trong khi đó thì NASA cũng thực thi thử nghiệm cả chuột, sóc, khỉ và tinh tinh trên những chuyến bay của họ và một số ít con đã chết thì không một ai ngỏ lời phản đối. [ 9 ]Cái chết của Laika đã mở đường cho sự sống trên ngoài hành tinh của ” cặp vợ chồng ” chó Belka và Strelka. Chó đực Strelka và chó cái Belka được Cơ quan hàng không ngoài hành tinh Liên Xô phóng lên khoảng trống ngày 19 tháng 8 năm 1959 bởi tên lửa đẩy R-7 mang vệ tinh Sputnik-5. Ngày 20 tháng 8, Sputnik-5 hạ cánh nhẹ nhàng bằng dù trên thảo nguyên gần Baikonur ( Kazakhstan ). Cả Strelka và Belka đều khỏe mạnh và bảo đảm an toàn. Vài tháng sau đó, ” cặp uyên ương ” ngoài hành tinh tiên phong này đã sinh được sáu con chó con ( 2 đực, bốn cái ) khỏe mạnh. Lãnh tụ Liên Xô Nikita Sergeyevich Khrushchyov đã chọn một con đẹp nhất gửi khuyến mãi Caroline Kennedy, con gái của Tổng thống Hoa Kỳ John F. Kennedy. [ 10 ]
Mặc dù không có thời cơ sống sót trở lại, nhưng sự quyết tử của Laika không hề uổng phí bởi nó đã giúp chứng tỏ một điều : sinh vật sống hoàn toàn có thể sống sót trong thực trạng không trọng tải ngoài khoảng trống .

Chuyến bay của Laika đã mở đường cho việc chuẩn bị phóng tàu có người lái không lâu sau đó, cũng như đem lại cho các nhà khoa học những số liệu đầu tiên về việc các sinh vật sống phản ứng như thế nào trong môi trường vũ trụ.

Rút kinh nghiệm tay nghề từ Sputnik-2, ngày 12/4/1961, Liên Xô phóng thành công xuất sắc tàu Vostok-1 ( Phương Đông 1 ) đưa Yuri Gagarin – phi công ngoài hành tinh tiên phong của loài người lên quỹ đạo .Để tưởng niệm Laika, nhiều nước đã phát hành những bộ tem kỷ niệm và bưu thiếp có hình con vật đáng yêu và dễ thương này. Các hãng sản xuất sô-cô-la, thuốc lá … cũng lấy tên là Laika. Các ban nhạc lấy cảm hứng từ Laika cũng lần lượt sinh ra : Laika, Laika Dog, Laika and the Cosmonauts … Trong suốt nửa thế kỷ qua, Laika trở thành đề tài của rất nhiều tiểu thuyết, phim truyền hình, bài hát …Ngày 11 tháng 4 năm 2008, đúng 50 năm sau ngày xác Laika được hỏa thiêu trong khí quyển Trái Đất, tại Viện Quân y bên quốc lộ Petrovsko – Razumovsky ở Moskva, nơi Laika đã rèn luyện để sẵn sàng chuẩn bị thử nghiệm trong khoảng trống, người Nga đã dựng một tượng đài tưởng niệm Laika do nhà điêu khắc Pavel Medvedev phong cách thiết kế. Bệ tượng đài mô phỏng một tên lửa ngoài hành tinh, phần trên của những động cơ mô phỏng bàn tay con người. Tượng Laika đứng trên đó, trong lòng bàn tay của con người. [ 11 ]

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://thucanh.vn
Category: Chó cảnh