Bí ẩn về loài chó sói rừng ở Việt Nam

Vào đầu những năm 1990, Maria – một cô gái xinh đẹp từ đất nước Scotland xa xôi đến Việt Nam để nghiên cứu về tập tính sinh học của loài chó sói rừng Canis aureus để hoàn tất luận án tiến sĩ chuyên ngành động vật học. Đây là công việc khó khăn, vất vả và đòi hỏi nhiều công sức, lòng kiên trì, dũng cảm, nhất là đối với một cô gái người nước ngoài.

Canis aureus chụp hình trong quá trình nuôi nhốt bán tự nhiên.

Canis aureus chụp hình trong quá trình nuôi nhốt bán tự nhiên.

Tuy nhiên, với những năng lực của một nhà nghiên cứu chuyên nghiệp, cô gái trẻ tuổi Maria này có đủ bản lĩnh để liên tục hoàn tất đề tài của mình trong 3 năm. Với những kỹ năng và kiến thức từ nhà trường và tích lũy từ những đồng nghiệp điều tra và nghiên cứu về chó sói ở Nước Ta, Maria quyết định hành động chọn Khu Bảo tồn vạn vật thiên nhiên Chư Yang Sin thuộc tỉnh Đắk Lắk – nơi những nhà động vật học Nước Ta đã ghi nhận vùng phân bổ của chúng .

* Sức hấp dẫn của tiếng chó hú đêm trăng

Những phát hiện rất kỳ thú về tập tính sinh thái xanh loài chó rừng của Maria khiến cho nhiều nhà nghiên cứu động vật học từ mê hoặc này đến giật mình khác. Loài chó rừng thường hoạt động giải trí theo bầy, có tổ chức triển khai săn mồi rất ngặt nghèo và chúng trọn vẹn chịu sự phân công của con đầu đàn. Con đầu đàn luôn là con cháu có nhiều kinh nghiệm tay nghề và khỏe mạnh nhất chỉ huy những con còn lại. Chế độ mẫu hệ là một tập tính bất di bất dịch và sống còn của cả bầy. Trong quy trình săn mồi, chúng trọn vẹn im re và liên hệ với nhau bằng mùi nước tiểu để lưu lại lãnh địa, đường đi. Vào những ngày trăng rằm, chúng thường tụ tập với nhau hú lên những tiếng hú dài, âm thanh vang vọng và ghê rợn trong bóng đêm khiến cả khu rừng im bặt. Tiếng hú của chúng ma mị đến nỗi ngay cả chúng tôi và Maria cũng rùng mình mỗi khi săn tìm chúng trong bóng đêm. Cho đến nay nguyên do tại sao chúng thường hú hét vào những đêm trăng rằm vẫn còn là một điều huyền bí .

Chó sói rừng là loài thú nhỏ hơn chó sói lửa, nặng khoảng 5-8kg, thân dài 600-750mm, đuôi dài 200-250mm, bộ lông màu hung vàng có mút lông đen hoặc hung đen tạo thành màu hung nâu xám. Vùng vai có nhiều sợi lông đen. Khoảng 1/3 đuôi ngoài xám đen. Là một loài thú rất khôn ngoan, nhanh nhẹn trong tự nhiên nên rất khó để thấy và tiếp cận vì chúng có khả năng đánh hơi, nhận biết những mùi lạ rất tốt. Do vậy, cả nhóm nghiên cứu cùng Maria đã nhiều ngày, tháng phục trong rừng đặt thức ăn làm bẫy và cả camera trap (bẫy ảnh) nhưng chưa bao giờ có cơ hội tiếp cận gần chúng để chụp hình và ngắm nhìn việc săn mồi của loài động vật sách đỏ quý hiếm này trong thiên nhiên. Vì rất có thể chúng bị săn, bắt và bẫy của con người nên vốn đã khôn ngoan, chúng càng khôn ngoan hơn.

Cuộc hành trình dài tìm kiếm loài chó sói vàng chỉ là những dấu chân, một vài tấm hình mờ nhạt, những đoạn phim đứt quãng về sự hiện hữu của chúng. Tuy nhiên qua đo, đếm dấu chân và lượng thức ăn đặt bẫy mà lũ sói tiêu thụ, Maria và chúng tôi cũng có 1 số ít tác dụng khả quan về sinh thái xanh của chó sói rừng. Loài này thường sống ở những khu rừng sâu còn rất tốt và còn nhiều loài động vật hoang dã sinh sống. Đôi khi chúng còn sống ở vùng ven nương rẫy, hoàn toàn có thể gần những trang trại hay khu dân cư trong rừng. Sống đơn hay sống nhiều lúc mùa giao phối, kiếm ăn đêm và khá mạnh dạn, nhiều lúc chúng hoàn toàn có thể vào tận nơi ở bìa rừng nơi có con người sinh sống để kiếm ăn, bắt những loại động vật hoang dã mà con người nuôi nhốt như gia cầm, heo con … Đặc biệt là vào những đêm trăng, Maria nghe được tiếng hú của chó sói rừng văng vẳng từ xa, như ma lực mê hoặc cô càng đam mê đeo đuổi .
Sau 3 năm – một khoảng chừng thời hạn điều tra và nghiên cứu quá dài, rừng mưa nhiệt đới gió mùa cũng đã tàn phá vẻ đẹp và làn da của cô gái châu Âu xinh đẹp, không những thế Maria còn bị mắc chứng bệnh sốt rét. Đó là hậu quả của nhiều đêm trong rừng săn tìm dấu vết, theo dõi tập tính của loài chó sói rừng. Tuy nhiên, những hiệu quả mà Maria ghi nhận được về tập tính, sinh thái xanh của loài chó sói rừng ở Nước Ta cũng rất đáng để ghi nhận công lao của cô và những đồng nghiệp .

* Phút cuối lặng người

Còn ít ngày nữa thì Maria phải chia tay chúng tôi sau những năm tháng vui, buồn, cực nhọc nhưng chưa thu được kết quả như mong muốn. Vào một buổi sáng, Maria thức dậy rất sớm đi chợ phiên Buôn (vì nơi đây một tuần chỉ họp chợ 1 lần). Maria dự định sẽ muốn mua một ít sản phẩm là đồ lưu niệm của người đồng bào sống quanh khu vực để làm quà cho cha, mẹ và bạn bè nơi quê nhà.

Canis aureus chụp hình bằng bẫy ảnh cameratrap trong tự nhiên.

Canis aureus chụp hình bằng bẫy ảnh cameratrap trong tự nhiên. Ảnh: P.M.Trung
Vừa bước vào khu chợ, bất chợt Maria không hề tin vào mắt mình khi thấy một chàng trai người đồng bào dân tộc bản địa đang gánh 2 con chó sói rừng đã chết ra chợ bán. Lặng nhìn, rồi cúi xuống sờ vào 2 con chó sói ấy Maria không thốt nên lời vì đây là lần tiên phong sau 3 năm nhọc công tìm kiếm, Maria mới có thời cơ mắt nhìn, tay chạm vào con vật mà bao nhiêu khó khăn vất vả, gian truân chưa một lần nhìn rõ mặt chúng .

Sau khi chụp hình vài kiểu, Maria nhờ chúng tôi tìm hiểu nguyên nhân bắt, bẫy được loài chó sói rừng này và anh chàng cho biết vì chính 2 con sói hung ác này đã giết chết một bầy heo con gần chục con của gia đình anh ta. Đó là tài sản rất lớn mà anh ta dự định sau này nuôi lớn, bán đi để cất một ngôi nhà nhỏ cho những đứa con mình tránh mưa, tránh nắng.

Lòng nặng trĩu với một chút ít hành trang ra trường bay, Maria bùi ngùi chia tay với chúng tôi và không quên nhắc chúng tôi làm cách nào đó để giúp người dân nghèo khó trong rừng để họ không ra tay tàn sát những loài động vật hoang dã hoang dã không chỉ với loài chó sói rừng. Chúng tôi đã lặng người trong tiếng ồn ào của phố thị, nhìn sang những nhà hàng quán ăn sang trọng và quý phái nơi những ánh đèn sáng choang và những cuộc nhậu vui suốt đêm với món đặc sản nổi tiếng thú rừng …
Câu chuyện về Maria và loài chó sói rừng là một phần tất yếu của đời sống đấu tranh sống sót giữa những loài động vật hoang dã hoang dã với đời sống của con người sống gần những khu rừng. Câu chuyện mà cho đến ngày thời điểm ngày hôm nay vẫn chưa có hồi kết, vẫn còn những kẻ hủy hoại, tàn sát vạn vật thiên nhiên hoang dã và những con người ra sức ngày đêm bảo vệ. Mới đây trong một lần điều tra và nghiên cứu loài chó sói rừng mưu trí và khôn ngoan, chúng tôi đã được chụp hình và những tấm hình này đã được gửi cho Maria như một lời tri ân với người phụ nữ Scotland nặng tình với động vật hoang dã hoang dã Nước Ta và cũng để vật chứng cho sự sống sót của loài thú quý và hiếm này ở quốc gia tất cả chúng ta .

PHÙNG MỸ TRUNG

Rate this post

Bài viết liên quan