Làm sao thắng nỗi sợ hãi?

Một cảm xúc lạnh toát chạy dọc theo xương sống. Từ đó về sau, mỗi khi nhìn thấy con thằn lằn bò trên vách là con tôi bủn rủn tay chân, thở không ra hơi, mặt tái xanh không còn giọt máu, muốn ngất xỉu. Xin bác sĩ cho biết cách điều trị nỗi ám ảnh này ra làm sao ?

zHchHM4K.jpgPhóng to
Làm việc nhà nhiều, phụ nữ phải đối diện với nỗi sợ gián, thằn lằn… – Ảnh: Thuận Thắng

Cháu đã bị chứng ám ảnh sợ hãi với một con vật thông thường là thằn lằn, từ trình độ gọi là scoliodentosaurophobia. Chứng này khá phổ cập chứ không riêng biệt .
Lắm nỗi sợ

Ám ảnh sợ hãi là một trạng thái rối loạn tâm lý khá cá biệt ở một số người trước một sự vật, hiện tượng hay tình huống mà nhiều người khác không thấy đáng phải khiếp sợ. Khi hỏi về điều làm họ sợ, có thể người ấy không thể giải thích được lý do vì sao, nhưng chỉ cần nghĩ đến điều đó thôi là đã cảm thấy khiếp đảm. Tùy theo từng cá nhân mà ám ảnh sợ hãi có thể biểu hiện những triệu chứng với những mức độ khác nhau: từ trạng thái không thích, ghét… hay cảm thấy khó chịu, bất an, lo lắng…, mạnh hơn nữa là kinh hoàng, khủng khiếp; kèm theo các rối loạn thể chất như hơi thở ngắn, nhanh, tim đập loạn nhịp, toát mồ hôi, nôn ói, khô miệng, nói không ra tiếng hoặc nói lắp bắp, lảo đảo, tím tái, ngất xỉu…

Để tránh bị những nỗi ám ảnh sợ hãi, người lớn không nên cho trẻ nhỏ nghe, đọc, xem những truyện hay phim ảnh hoàn toàn có thể gieo vào trí óc trẻ những cảnh ma quái, rùng rợn, kinh khủng … Không nên sử dụng những chất kích thích như rượu, cafe, thuốc lá, kể cả những chất gây nghiện, để thắng nỗi ám ảnh sợ hãi vì lợi chưa ổn hại .

Nguyên nhân các ám ảnh sợ hãi được cho là do sự kết hợp những yếu tố bên ngoài (ví dụ do sang chấn, do ảnh hưởng của tập thể, xã hội…) hoặc bên trong (gen hay di truyền). Trong nỗi ám ảnh sợ hãi, cơ thể tiết ra nhiều chất nội tiết kích hoạt quá mức phản ứng chống – và – chạy, khiến nạn nhân dễ bị bấn loạn. Nhiều nỗi ám ảnh đặc thù có thể truy nguyên để tìm ra nguyên nhân khởi phát nào đó trong quá khứ, có thể từ thời thơ ấu, thường là bị trải qua một sang chấn tâm lý, gây ấn tượng rất mạnh trong tiềm thức, khó phai mờ theo thời gian.
Nguyên nhân những ám ảnh sợ hãi được cho là do sự phối hợp những yếu tố bên ngoài ( ví dụ do sang chấn, do tác động ảnh hưởng của tập thể, xã hội … ) hoặc bên trong ( gen hay di truyền ). Trong nỗi ám ảnh sợ hãi, khung hình tiết ra nhiều chất nội tiết kích hoạt quá mức phản ứng chống – và – chạy, khiến nạn nhân dễ bị bấn loạn. Nhiều nỗi ám ảnh đặc trưng hoàn toàn có thể truy nguyên để tìm ra nguyên do khởi phát nào đó trong quá khứ, hoàn toàn có thể từ thời thơ ấu, thường là bị trải qua một sang chấn tâm ý, gây ấn tượng rất mạnh trong tiềm thức, khó phai mờ theo thời hạn .

Có hàng trăm điều có thể gây ra nỗi ám ảnh sợ hãi đã được xác định, nhưng theo các nhà chuyên khoa tâm lý thì có thể phân loại sự rối loạn âu lo này thành ba nhóm: ám ảnh nơi công cộng, ám ảnh xã hội và các loại ám ảnh đặc thù khác.

Điều trị ra làm sao ?
Có nhiều giải pháp điều trị chứng ám ảnh sợ hãi, từ tư vấn, tâm ý liệu pháp, thôi miên … cho đến giải pháp lập trình ngôn từ – tư duy, nhiều khi khá phức tạp, phải cần đến những nhà chuyên khoa tâm ý giàu kinh nghiệm tay nghề. Tuy nhiên, trong đa phần nỗi ám ảnh sợ hãi đơn thuần với những trường hợp hoặc sự vật đơn cử, thì hoàn toàn có thể cải tổ từ từ bằng liệu pháp nhận thức – hành vi, nhằm mục đích giúp người bệnh tập thích nghi và nâng cao nhận thức với sự tương hỗ của mái ấm gia đình hoặc hội đồng .

Trường hợp cụ thể như con chị, các nhà chuyên khoa tâm lý khuyên nên tập cho cháu quen dần với hình ảnh con thằn lằn qua tranh vẽ, đặc biệt là những tranh vẽ có tính khôi hài, ngộ nghĩnh. Rồi dần đến hình hay phim ảnh thật. Khi đã dạn dần thì có thể cho cháu nhìn ngắm, thậm chí tiếp xúc với con thằn lằn sống, lúc đầu được nhốt trong lồng hoặc hộp nhựa không màu, đóng kín, để cháu có thể quan sát gần mà không sợ phải đụng chạm trực tiếp đến con vật.

Đối với những nỗi ám ảnh sợ hãi có nguyên do phức tạp như ám ảnh sợ hãi trong tiếp xúc xã hội thì việc khắc phục cần có nhiều thời hạn để rèn luyện ý chí và lòng tự tin. Chẳng hạn, một học viên muốn khắc phục tâm trạng quá lo âu, bồn chồn khi trả bài trước lớp thì điều cần trước hết là học viên ấy phải củng cố lòng tự tin bằng cách sẵn sàng chuẩn bị bài kỹ ở nhà để nắm vững nội dung. Đồng thời cần rèn luyện kỹ năng và kiến thức tiếp xúc trước đám đông. Việc tích cực tham gia công tác làm việc xã hội hay hoạt động giải trí Đoàn, Đội, làm quen với những hoạt động và sinh hoạt hội đồng cũng giúp ích rất nhiều cho những bạn thanh thiếu niên khắc phục những điểm yếu kém bị ám ảnh sợ hãi trong tiếp xúc xã hội .
Một điều không kém quan trọng so với người dễ bị ám ảnh sợ hãi là cần tiếp tục rèn luyện thể lực với những hoạt động giải trí thể dục thể thao hằng ngày. Các chiêu thức rèn luyện như : thư giãn giải trí, hít thở sâu, khí công, yoga, thiền … có công dụng giúp điều hòa hệ nội tiết và thần kinh, nên cũng rất có ích để khắc phục thực trạng bị ám ảnh sợ hãi .
Một số dược phẩm như thuốc an thần, thuốc chống trầm cảm nhiều lúc cũng được sử dụng nhưng không trị được căn nguyên, lại có nhiều công dụng phụ nguy khốn nên chỉ được dùng khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa .

Rate this post

Bài viết liên quan