Chuyện ít ai biết về ‘cố cung’ của Vua Mèo

Khám phá khu dinh thự chúng ta sẽ được tận mắt chứng kiến cuộc sống đời thường với những đồ dùng sinh hoạt, nơi làm việc, chỗ nghỉ ngơi của gia tộc ông vua của đồng bào Mông khét tiếng dải đất Đồng Văn một thời.

Theo những tài liệu còn lưu lại tại Sở VHTT&DL Hà Giang thì nguồn gốc để hình thành khu dinh thự của ông Vua Mèo cũng rất là đặc biệt quan trọng, mang đậm yếu tố tâm linh. Năm 1913, Vương Chính Đức ( Vua Mèo ) đứng ra ký hiệp định đình chiến với thực dân Pháp để vùng Hà Giang được bình yên. Có một thuộc hạ dưới quyền họ Vương tên là Cư Trồng Lù rất am hiểu về tử vi & phong thủy gợi ý thủ lĩnh nên đổi khác nơi ở. Khi đó Vương Chính Đức đang ở nơi chân núi cao, cạnh hẻm núi không hợp tuổi mình .Nghe Lù nói thấy có lý nên Vương đã quyết định hành động đi thuê thầy tử vi & phong thủy tìm mảnh đất mới để định cư, lập nghiệp. Phải mất nhiều năm trời những thầy địa lý, tử vi & phong thủy cả Việt lẫn Trung đi tìm kiếm khắp vùng cao nguyên đá, đến năm 1920 mới quyết định hành động sẽ xây dinh thự ở thung lũng Sà Phìn ( xã Sà Phìn ngày này ). Theo những thầy tử vi & phong thủy khu đất này là nơi bảo vệ được hai tính năng công và thủ. Những dãy núi dựng đứng xung quanh, chỉ có một con đường độc đạo nhỏ sẽ ngăn quân địch tiến công 4 phía .Năm 1921, thực dân Pháp đưa Vương Đức Chính lên làm người đại diện thay mặt cho Công ty Á phiện Việt Điền, được chia doanh thu trong kinh doanh thuốc phiện. Sau khi có những nguồn lợi khổng lồ trong việc quản lý và điều hành công ty kinh doanh thuốc phiện, Vương Chính Đức mở màn dồn tiền vào xâu Dinh thự. Dinh thự được kiến thiết xây dựng và triển khai xong trong 4 năm ( 1922 – 1926 ) với kiến trúc 2 tầng gồm 64 phòng tính năng khác nhau .Tường làm bằng đá xanh, mái vách bằng gỗ thông và ngói lợp làm từ đất sét. Theo ước tính của cơ quan quản trị dinh thự thì số tiền Vua Mèo bỏ ra kiến thiết xây dựng khu công trình này trong 4 năm lên tới số lượng 150 tỷ VND ( quy đổi từ đồng bạc trắng khi đó ra tiền VND giờ đây ) .Khu dinh thự Vua Mèo Vương Chính Đức rộng hơn 3.000 mét vuông nằm ở xã Sà Phìn, Đồng Văn, Hà Giang. Toàn bộ dinh thự được bao quanh bởi những dãy núi và những hàng sa mu cao nghều. Tất cả tường bao quanh dinh thự đều được xây bằng đá phiến xanh cao từ 2,5 – 3 m, dày từ 60-80 cm vô cùng vững chắc nhằm mục đích để chống lại pháo, đạn của kẻ tiến công .Khu dinh thự được tạo dựng lên hầu hết bằng 2 loại vật liệu chính là gỗ, đá kèm với đất, sắt thép và ngói lợp. Khi thiết kế xây dựng khu dinh thự, họ Vương đã thu mua một lượng lớn gỗ thông đá ( hay gọi là samu dầu ), loại gỗ sẵn có ở vùng Hà Giang, Cao Bằng. Đây là loại gỗ có đặc tính rất cứng, nhiều nhựa nên không bị mối mọt, nứt mẻ …Còn vật tư đá là thứ rất sẵn ở vùng cao nguyên Đồng Văn. Nhưng bên cạnh việc sử dụng đá ở địa phương, Vua Mèo còn cho người sang tận Tứ Xuyên, Trung Quốc mua đá về làm chân trụ cột trong dinh thự của mình. Việc mua, luân chuyển và chế tác những vật tư gỗ samu, đá phiến xanh, ngói máng âm khí và dương khí là tốn kém tiền của và mất nhiều công sức của con người nhất. Có khoảng chừng 100 cây samu trưởng thành được trồng trong tiến trình 1922 – 1926 cho đến nay đã gần 100 năm, thân to một người ôm không xuể, cao ráo lên trời xanh .

Tường bao xây bằng đá xanh khối lớn, dày 60-80 cm vô cùng vững chắcSau này khi dinh thự được nhà nước trùng tu lại, nhiều khuôn khổ đã có sự sửa chữa thay thế từ gỗ samu sang gỗ lim hoặc gỗ nghiến .Đế chế của Vua Mèo trên cao nguyên đá sống sót gần nửa thế kỷ từ cuối thế kỷ XIX cho đến trước Cách mạng Tháng Tám, khi quản trị Hồ Chí Minh lôi kéo, hoạt động gia tộc đi theo cách mạng. Đặc biệt là người con Vương Chí Sình của Vua Mèo một lòng đi theo cách mạng và trở thành bạn bè kết nghĩa với Bác Hồ .Nằm cách biên giới Việt – Trung không xa nên gia tộc họ Vương đã có sự giao thương mua bán kinh doanh, quan hệ với quan lại của nhà Mãn Thanh. Sau khi nhà Thanh sụp đổ, mối quan hệ ấy được liên tục với giới quân phiệt phương Bắc. Theo nhiều tư liệu ghi ghép lại, thì gia tộc của ông Vua Mèo Vương Chính Đức thường kinh doanh thuốc phiện sang Trung Quốc. Cho đến thời điểm ngày hôm nay, ở khu dinh thự vẫn còn giữ lại được một khu gọi là kho chứa thuốc phiện, với những viên thuốc phiện đen xì, to bằng nắm tay để tượng trưng. Buôn bán thuốc phiện chính là nguồn thu nhập để có kinh phí đầu tư khổng lồ xây dinh thự, và duy trì đời sống xa hoa của những thành viên trong mái ấm gia đình .

Song song mối quan hệ buôn bán mật thiết giới quân phiệt, quan lại Trung Quốc, thì Vương Đức Chính cũng giao thương với cả thực dân Pháp từ cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX. Nhưng để tự chủ, độc lập và nhằm không bị thực dân Pháp áp đặt cai trị, Vua Mèo đã trang bị rất nhiều súng ống, xây dựng lô cốt, hầm hào, tường bao để bảo vệ khu dinh thự của mình. Kho vũ khí được đặt trong một lô cốt xây hoàn toàn bằng đá xanh với các lỗ châu mai nhỏ để quan sát tấn công đối phương. Những khẩu súng kíp truyền thống của đồng bào Mông xuất hiện ở đây.

Sau khi có tiền, gia tộc họ Vương đã thuê hàng vạn lao động thao tác bằng tay thủ công trọn vẹn bằng sức người. Thậm chí những vị thầy tử vi & phong thủy Trung Quốc, những nhà kiết trúc cả Trung vẫn Pháp đã được mời tới thao tác. Có lẽ cho nên vì thế mà hàng loạt khu dinh thự ở thung lũng Sà Phìn mang đậm dấu ấn kiến trúc Trung Quốc pha lẫn phong thái phương Tây. Nhưng đi vào từng cụ thể đơn cử, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể thấy họ Vương vẫn giữ lại nhiều đặc trưng của ngôi nhà người Mông truyền thống cuội nguồn .Không chỉ kiến trúc được xen kẽ bởi 3 phong thái mà trong cách ăn mặc, gia tộc họ Vương khi đó cũng mang 3 kiểu trên. Vương Chính Đức cùng những con có lúc mặc comple-veston sang chảnh của phương Tây, có khi lại diện bộ áo phong thái Tôn Trung Sơn vốn là truyền thống cuội nguồn của người Hoa một thời. Còn những bà vợ và lũ trẻ thường vẫn mặc áo nâu và đội khăn truyền thống lịch sử của người Mông .Khu dinh thự với những giá trị lịch sử dân tộc, giá trị văn hóa truyền thống nghệ thuật và thẩm mỹ, kiến trúc kiến thiết xây dựng … giữa cao nguyên đá sừng sững dần trở thành điểm du lịch thăm quan ấn tượng cho hành khách gần xa. Năm 1993, khu dinh thự đã được Nhà nước công nhận là Di tích lịch sử dân tộc văn hóa truyền thống cấp Quốc gia .

Source: thucanh.vn
Category: Mèo Cảnh