Bệnh thương hàn

THƯƠNG HÀN

CHẨN ĐOÁN

Chẩn đoán sơ bộ

Bạn đang đọc: Bệnh thương hàn

Dịch tễ

– Cư ngụ hoặc lui tới vùng đang được ghi nhận có dịch bệnh thương hàn .
– Có tiếp xúc với người bệnh thương hàn đã xác lập ( trong mái ấm gia đình, bệnh viện … ) .

Lâm sàng

– Sốt lê dài ( thường thì trên 7 ngày ) .
– Vẻ nhiễm độc và những triệu chứng : nhức đầu, mất ngủ, mạch nhiệt phân ly ( hiếm gặp ở trẻ nhỏ ) .
– Tiêu lỏng sệt vài lần trong ngày, bụng sình, có tiếng lạo xạo hố chậu phải .
– Gan, lách to .
– Biểu hiện lâm sàng thường không nổi bật ở trẻ nhỏ hoặc những bệnh nhân đã được điều trị trước .

Cận lâm sàng

– Bạch cầu máu thường không tăng ( tỉ lệ đa nhân trung tính < 70 % ) . - Phản ứng huyết thanh Widal : những hiệu giá kháng thể kháng O và H > = 1/100 .

Chẩn đoán xác định

Cấy máu hoặc cấy tủy xương phát hiện Salmonella Typhi hoặc Salmonella Paratyphi ( Salmonella enterica serovars Typhi, Paratyphi ) .

ĐIỀU TRỊ

Kháng sinh

Chọn lựa kháng sinh điều trị bệnh thương hàn cần dựa trên những thông tin update về mức độ nhạy cảm của vi trùng gây bệnh. Hiện nay, do hầu hết những dòng Salmonella Typhi phân lập được là chủng đa kháng thuốc ( kháng chloramphenicol, ampicillin, cotrimoxazole ) và hoàn toàn có thể kháng cả axit nalidixic ( quinolone thế hệ I ) nên một trong những loại kháng sinh sau đây hoàn toàn có thể được lựa chọn sử dụng tiên phong. Các ngày tiếp theo, bác sĩ điều trị sẽ địa thế căn cứ vào sự phân phối của bệnh nhân với thuốc đã dùng, tích hợp với hiệu quả phân lập vi trùng và kháng sinh đồ ( nếu có ) để quyết định hành động thời hạn điều trị thiết yếu và đổi khác kháng sinh cho tương thích ( nếu cần ) .

– Nhóm Fluoroquinolone:

+ Fluoroquinolone thế hệ III, IV :

     – Levofloxacin: người lớn liều dùng: 500 – 750 mg mỗi ngày (8 mg/kg mỗi 12 giờ cho trẻ em từ 6 tháng tuổi trở lên nhưng không lớn hơn 250 mg/liều).

      – Moxifloxacin: người lớn dùng liều 400mg uống mỗi ngày.

+ Các Fluoroquinolone khác (trường hợp vi trùng nhạy cảm):

       – Ofloxacin: người lớn dùng liều 400mg uống x 2 lần mỗi ngày (12 – 15 mg/kg/ngày, chia làm 2 lần).

        – Ciprofloxacine: người lớn dùng liều 500 – 750 mg uống x 2 lần mỗi ngày (10 mg/kg mỗi 12 giờ).

Thời gian điều trị : 7 – 10 ngày cho thể bệnh nhẹ hoặc trung bình, 10 – 14 ngày cho thể bệnh nặng .
Bệnh thương hàn gây ra do Salmonella Typhi kháng axit nalidixic nên dùng Fluoroquinolone liều cao. Các trường hợp bệnh có biến chứng nên sử dụng Fluoroquinolone truyền tĩnh mạch và thời hạn điều trị sẽ lê dài tùy độ nặng và tình hình diễn tiến của bệnh, trung bình từ 10 – 14 ngày .

– Nhóm Cephalosporine thế hệ III:

      Ceftriaxone: liều cho người lớn là 2 – 3 g/ngày, một lần duy nhất trong ngày, truyền tĩnh mạch. Trẻ em: liều 80 – 100 mg/kg/ngày.

Thời gian điều trị : 7 – 14 ngày .

– Kháng sinh khác:

Azithromycin: có hiệu quả điều trị bệnh thương hàn đa kháng thuốc và kháng axit nalidixic, đặc biệt ở trẻ em. Trẻ em uống 20 mg/kg/ngày. Người lớn uống 1g mỗi ngày.

Thời gian điều trị : 7 – 10 ngày .

Glucocorticoid

Thông thường không có chỉ định trong điều trị thương hàn. Tuy nhiên, những trường hợp nặng ( có kèm rối loạn tri giác hay sốc nhiễm trùng ) xem xét việc sử dụng corticoid liều cao .

Xử trí các triệu chứng và nâng thể trạng

– Chăm sóc điều dưỡng : rất quan trọng trong những trường hợp bệnh nặng, diễn biễn lâu ngày để đề phòng biến chứng. Chú trọng những giải pháp vệ sinh thân thể .
– Sốt cao : lau mát hoặc dùng Paracetamol để hạ nhiệt. Không dùng những loại thuốc hạ nhiệt loại salicylate ( aspirin ) .
– Cân bằng nước, điện giải .
– Dinh dưỡng : dùng thức ăn dễ tiêu hóa, bổ dưỡng .
– Không thụt tháo hoặc dùng thuốc xổ .

Theo dõi và xử trí các biễn chứng

  1. Đặc biệt đề phòng xuất huyết tiêu hóa, thủng ruột, viêm não – màng não, vàng da niêm … hoàn toàn có thể xảy ra sau tuần lễ thứ nhất .
  2. Biến chứng xuất huyết tiêu hóa : theo dõi sinh hiệu, số lượng máu mất qua đường tiêu hóa, DTHC. Xử trí truyền máu, hồng cầu lắng kịp thời khi có chỉ định. Kháng sinh trong trường hợp xuất huyết nặng nên dùng đường tĩnh mạch. Chú ý phát hiện biến chứng thủng ruột hoàn toàn có thể xảy ra phối hợp .
  3. Thủng ruột: bệnh cảnh viêm phúc mạc, đề phòng diễn biến vào sốc nhiễm trùng. Xử trí hồi sức tích cực, kháng sinh phổ rộng phối hợp đường tĩnh mạch (phác đồ điều trị nhiễm trùng huyết do vi trùng gram âm, yếm khí đường ruột). Cần hội chẩn ngoại khoa.

Rate this post

Bài viết liên quan