Tăng cường sự giám sát hoạt động khai thác và buôn bán chim hoang dã tại Việt Nam
02/11/2017
Việt Nam là một trong những quốc gia có khu hệ chim giàu có nhất Đông Nam Á với hơn 850 loài chim đã được ghi nhận (chiếm khoảng 9% tổng số loài chim trên toàn thế giới), trong đó có 11 loài chim đặc hữu. Tuy nhiên, trong thời gian qua, tình trạng buôn bán chim tự do tại Việt Nam đang diễn ra phổ biến, đe dọa đến sự tồn tại của các loài chim, đặc biệt là các loài chim quý, hiếm.
Tình trạng buôn bán chim đang diễn ra phổ biến, đe dọa đến sự tồn tại của các loài chim, đặc biệt là loài chim quý, hiếm
Trong thời hạn qua, Mạng lưới giám sát kinh doanh động, thực vật hoang dã ( Traffic ) đã nghiên cứu và điều tra về tình hình kinh doanh chim ở TP.HN và TP. Hồ Chí Minh. Nghiên cứu triển khai khảo sát những thị trường kinh doanh chim và phát hiện có 8.047 thành viên chim thuộc 115 loài bị bày bán tại 52 shop, trong đó có 99 % là loài địa phương của Nước Ta. Theo khảo sát, di đá ( 21 % ) và chào mào ( 15 % ) là hai loài có số lượng thành viên bị bán nhiều nhất với gần 3.000 thành viên. Từ đó, nghiên cứu và điều tra đưa ra cảnh báo nhắc nhở hoạt động giải trí kinh doanh chim hoang dã tại Nước Ta hoàn toàn có thể gây nguy cơ tiềm ẩn đến những quần thể ngoài tự nhiên .
Trong số những loài địa phương được ghi nhận, chỉ 10 % tổng số thành viên được bảo vệ bởi pháp luật vương quốc. Trong đó có toàn bộ 4 loài vẹt địa phương ( chiếm 6 % tổng số chim ghi nhận được ) bị cấm khai thác vì mục tiêu thương mại theo Nghị định số 32/2006 / NĐ-CP về quản trị những loài động, thực vật rừng nguy cấp, quý, hiếm. Tuy nhiên, 4 loài này vẫn bị bẫy với số lượng lớn, dẫn đến suy giảm nghiêm trọng số lượng quần thể. Ngoài ra, có nhiều loài địa phương khác đang bị rình rập đe dọa nghiêm trọng nhưng không được bảo vệ bởi pháp luật vương quốc. Trong những loài mà khảo sát ghi nhận được, có 7 loài là chích chòe lửa, vành khuyên, chích chòe than, kim oanh tai bạc, yểng, sẻ Java và chim lam được Chiến lược Bảo tồn những loài chim hót thuộc bộ Sẻ của Khu vực Đông Nam Á xếp vào loại đang bị rình rập đe dọa do kinh doanh trong khu vực .
Dựa trên thực trạng và hành vi của những thành viên chim quan sát được, hầu hết chim thuộc những loài địa phương đều hoài nghi đã bị bắt ngoài tự nhiên. Đối với 1 số ít loài nhất định, số lượng lớn chim chưa trưởng thành cho thấy tín hiệu nuôi sinh sản hoặc nhiều năng lực là chăn nuôi ( trứng hoặc con non được lấy từ những tổ ở vị trí dễ tiếp cận ngoài tự nhiên rồi nuôi để bán ). Điều này cho thấy, sự thiết yếu tăng cường giám sát, đặc biệt quan trọng là vận dụng mạng lưới hệ thống quản trị nhằm mục đích bảo vệ kinh doanh chim hoang dã không ảnh hưởng tác động xấu đi lên những quần thể ngoài tự nhiên .
Bộ luật Hình sự số 100 / năm ngoái / QH13 và Luật số 12/2017 / QH14 sửa đổi, bổ trợ 1 số ít điều của Bộ luật Hình sự số 100 / năm ngoái / QH13, có hiệu lực thực thi hiện hành từ ngày 1/1/2018, sẽ lan rộng ra khoanh vùng phạm vi bảo vệ theo luật hình sự so với 1 số ít loài. Tuy nhiên cần triển khai hiệu suất cao hơn nữa hoạt động giải trí thực thi pháp lý chống kinh doanh phạm pháp động, thực vật hoang dã tại Nước Ta. Điều này hiện đang bị cản trở bởi thực trạng thiếu kiến thức và kỹ năng nhận dạng loài của những cán bộ thực thi lao lý tại Nước Ta. Bên cạnh đó, một thử thách mới cho những cán bộ thực thi pháp lý là sự ngày càng tăng thực trạng kinh doanh trực tuyến, với mức độ phức tạp và khó trấn áp hơn so với buôn bán công khai tại những shop .
Để tăng cường sự giám sát và quản lý hoạt động khai thác, buôn bán chim hoang dã nhằm đảm bảo không tác động tiêu cực lên các quần thể ngoài tự nhiên, nghiên cứu đã đưa ra các khuyến nghị:
Tăng cường mạng lưới hệ thống pháp luật hiện hành để bổ trợ phương tiện đi lại giám sát và kiểm soát và điều chỉnh việc khai thác, kinh doanh những loài bị bắt từ tự nhiên, bảo vệ không ảnh hưởng tác động xấu đi lên sự sống sót của những loài này .
Đẩy mạnh hợp tác với tổ chức triển khai phi chính phủ và những chuyên viên để update list những loài được bảo vệ và chính sách quản trị theo Bộ luật Hình sự số 100 / năm ngoái / QH13 và Luật số 12/2017 / QH14 sửa đổi, bổ trợ 1 số ít điều của Bộ luật Hình sự số 100 / năm ngoái / QH13 ; bổ trợ những loài bị rình rập đe dọa do kinh doanh tại Nước Ta như loài chim săn mồi, chim họa mi, kim oanh mỏ đỏ, chích chòe lửa, chào mào, những loài đặc hữu có vùng phân bổ hẹp và những loài được Danh lục đỏ IUCN nhìn nhận là đang bị rình rập đe dọa .
Tăng cường sự giám sát và thực thi pháp lý hiệu suất cao tại khu vực bán chim ; khi xảy ra vi phạm, cần bảo vệ những hình phạt mang đủ tính răn đe. Đồng thời, kiến thiết xây dựng năng lượng cho những cơ quan thực thi pháp lý để phân biệt giữa loài chim thông dụng và loài bị rình rập đe dọa ; giám sát ngặt nghèo và phát hiện việc kinh doanh xuyên biên giới tại những cửa khẩu chính và đường tiểu ngạch, so với cả việc nhập khẩu, xuất khẩu .
Cần tiến hành các cuộc khảo sát tổng thể để có cái nhìn toàn diện về loài và số lượng loài bị buôn bán. Tuy nhiên, các khảo sát này khó có thể tiến hành một cách thường xuyên. Vì vậy, chỉ nên tiến hành giám sát đều đặn một số loài ưu tiên và chỉ thị trong một thời gian nhất định. Điều này có ý nghĩa trong việc phát hiện các động lực thị trường, ưu tiên hành động quản lý hoặc quy định và hình thành cơ sở bằng chứng để đưa ra quyết định dựa trên thông tin về tình hình buôn bán.
Xem thêm: Chào mào xanh
Tiến hành khảo sát thị trường tiêu dùng để hiểu về động cơ và trong thực tiễn mua và bán chim cảnh trên thị trường, qua đó cung ứng thông tin, nâng cao nhận thức, thiết kế xây dựng thông điệp biến hóa hành vi của người tiêu dùng so với những loài chim có nguồn gốc phạm pháp hoặc không bền vữngn
Phương Liên
Nguồn : Bài đăng trên Tạp chí Môi trường số 10/2017
Source: https://thucanh.vn
Category: Chim chào mào
