Chim Yến hót – Những thông tin thú vị cần biết

Yến hót là giống chim hót nổi tiếng đã được biết đến khoảng chừng bốn trăm năm qua. Khởi đầu chúng là giống chim rừng không tên tuổi ở quần đảo Canaries thuộc Đại Tây Dương, và hòn đảo Madere và Acores của Bồ Đào Nha. Đây là giống yến xanh ( body toàn thân có màu lông xanh u tối nên ngay dân địa phương cũng không ưu thích, mặc dầu chúng có giọng hót khá hay .
Khi giống yến này được những con buôn đem về đất liền thì chúng được đa phần nghệ nhân Châu Âu ngưỡng mộ ngay. Người ta thường giọng hót véo von của nó, nhưng tiếc ở bộ lông xấu xí, nên trong bốn trăm năm qua, nhiều nhà điểu học tài ba đã không ngừng lai tạo để có những giống chim có giọng hót hay hơn, và nhiều sắc lông đẹp hơn .
Ngày nay, tất cả chúng ta đã có nhiều giống Yến hót nổi tiếng như giống Malinois của Bỉ, Yến Marz, Saxon của Đức … Có thể nói, lúc bấy giờ đã có nhiều vương quốc lai tạo được cho mình nhiều giống Yến có màu lông và giọng hót khác lạ, trong đó có Đức, Anh, Pháp, Bỉ …

Riêng tại nước ta, Yến hót mới xuất hiện chỉ hơn một trăm năm nay. Khởi đầu là do một số kiều dân Pháp mang vào, rồi cho sinh sản. Từ đó người mình mới học nuôi, nhưng do giá chim quá đắt, thức ăn lại phải nhập nên lúc đầu chỉ có giới thương gia giàu có, hoặc giới luật sư, bác sĩ mới có khả năng nuôi mà thôi. Ngày nay thì Yến hót không còn là giống chim cảnh của giai cấp thượng lưu, mà đã thuộc về đại chúng: giá chim rẻ, thức ăn lại dễ kiếm, tài liệu chăn nuôi cũng dồi dào nên ai ai cũng có thể nuôi được.

LỒNG NUÔI YẾN HÓT:

Muốn nuôi Yến hót, người ta dùng loại lồng kẽm ( hoàn toàn có thể đóng bằng khung gỗ với lưới kẽm mắt nhỏ ), với kích cỡ 50 phân cho những bề cạnh ngang, sâu và cao cho mỗi cặp chim Yến đẻ .
Trong lồng phải bắc một hay hai cần cho chim đậu. Cần đậu nên bào tròn, hoàn toàn có thể làm bằng gỗ hoặc tre, đường kính chừng một phân để vừa khít cho bàn chân chim đậu bám chặt vào .
Trong lồng có máng ăn để đựng thức ăn cho chim ăn. Một cái đĩa nhỏ để đựng thức ăn hột cho chim ăn. Một cái đĩa nhỏ để đựng trứng luộc. Một chai nước cho chim uống. Một chiếc móc kẽm nhỏ để treo vài lá xà lách. Và một cái cóng nhỏ đựng khoáng chất cho chim ăn .
Khi chim đến thời kỳ sinh sản, mỗi lồng nên đặt một ô đẻ cho chim. Ổ chim Yến hót hoàn toàn có thể đan bằng tre, hình thù như một cái chén lớn, bên tỏng lót sẵn cỏ khô, hoặc xơ dừa xé mịn, hay những sợi bố, miễn sao cho chim mẹ vào nằm êm là được. Kinh nghiệm cho thấy không nên làm ổ quá eo hẹp và nông. Nếu ổ chật chim mẹ hoàn toàn có thể đạp chết chim sơ sinh. Nếu ổ nông ( cạn ), chim con hoàn toàn có thể bò ra ngoài và rơi xuống sàn lồng .

THỨC ĂN CỦA YẾN HÓT:

Yến hót thích ăn những loại hột, chúng dùng mỏ nhằn bỏ phần vỏ và ăn phần ruột bên trong. Ta nuôi Yến hót bằng hột kê, hột mè và hột cải ( bẹ xanh ). Yến hót cũng thích thức ăn bột. Các nghệ nhân thường trộn bột bánh mì khô với lòng đỏ trứng gà gọi là Biscotte cho Yến ăn và đút mồi cho chim con .
Cũng như thức ăn hột, biscotte cũng được cho Yến hót ăn liên tục, nghĩa là lúc nào cũng có trong cóng để chim thích ăn lúc nào là có sẵn .
Yến hót cũng thích ăn cải xà lách : mỗi ngày chừng một vài lá là đủ. Chim đang nuôi con thì cần số lượng rau nhiều hơn .
Để bồi bổ cho chim, ta hoàn toàn có thể cho chim ăn thêm mỗi ngày một mẫu nhỏ mỡ heo sống. Với chim ốm yếu ( sau thời kỳ nuôi con ) nên cho ăn vài ba giọt mật ong. Mật này hoàn toàn có thể trộn với ít khoáng chất, hay biscotte cũng được .
– Sự sinh sản : Đến tuổi sinh sản của chim, ta hoàn toàn có thể thả nhiều chim trống mái vào một chiếc lồng lớn, rồi chú ý theo dõi hễ thấy cặp nào tự bắt cặp vói nhau thì bắt riêng ra để ghép đôi cho chúng. Chim đã tự bắt cặp thì mau đẻ. Hoặc ta bắt một trông và một mái ( tổng thể đang ở độ sung sức ) để ghép cặp chúng lại với nhau. Cũng hoàn toàn có thể nhốt con trống riêng một lồng, và chim mái riêng một lồng. Hai lồng để cạnh nhau, nếu chim trổng hót mà chim mải đứng yên trên cần để nghe hót, tức là chúng đã “ chịu ” nhau, cho ráp cặp được. Nếu trống hót mà mái cứ lo ẩm thực ăn uống hoặc bay nhảy tứ tung là con mái đó không chịu chim trống .
Yến hót đẻ có mùa, mở màn từ tháng ba tháng tư âm lịch, và đến tháng một, chạp thì chim ngưng đẻ và có triệu chứng thay lông. Chim đẻ mỗi mùa độ sáu bảy lứa, nhưng tốt nhất mỗi năm chỉ cho mỗi cặp đẻ chừng vài ba lứa mà thôi .
Mỗi lứa chim đẻ từ ba đến năm, sáu trứng, và ấp 13 ngày hoặc 14 ngày thì trứng nở. Bầy chim con đực 17 ngày tuổi thì ta đặt vào lồng một cái ổ mới để chim mẹ đẻ tiếp lứa sau ( thường trứng tiên phong của lứa sau ra đòi lúc bầy chim con lứa trước được 23 ngày tuổi ). Chim trống có trách nhiệm nuôi con, trong khi chim mẹ lo ấp trứng lứa sau .
Chim con được 1 tháng tuổi đã tự biết ăn rành, hoàn toàn có thể bắt nuôi riêng được .

KẺ THÙ CỦA CHIM YẾN HÓT:

Yến hót có khung hình yếu ớt nên nó cần đuợc chăm nom chu đáo. Vấn đề vệ sinh lồng nuôi phải được thực thi từng ngày một. Những thức ăn rơi vãi xuống máng phân thường điệu đàng ruồi, muỗi, kiến, thằn lằn, gián, thậm chí còn cả chuột nhắt đến phá rối và giết hạn Yến lớn lẫn Yến con .

Thằn lằn và chuột phá hại trứng và giết chết Yến con. Muỗi và kiến cắn đốt yến con và chân, mắt mỏ và của Yến bố mẹ.

Khi chim con bị chết do kiến, thằn lằn hoặc chuột nhắt phá hại thì chim cha mẹ dễ bị sốt, không những bỏ lứa đó mà hoàn toàn có thể ngưng đẻ hết mùa luôn .
Khi chim cha mẹ bị muỗi đốt hay kiến cắn ở chân, vết cắn hoàn toàn có thể sưng vù lên khiến chim đau đớn. Nếu vết đốt hay cắn đó nằm ở ngón chân thì ngón chân hoàn toàn có thể bị rụng, và như vậy là con chim đó mất giá trị .
Vì vậy, lồng nuôi Yến hót phải được kê trên bốn chén nước hoặc rải thuốc kiến ở bốn chân đế để trừ kiến. Vách lồng phải đóng bằng lưới muỗi để tránh muỗi đốt chim. Tối lại nên treo tấm vải mỏng dính ở mặt tiền lồng để ngăn muỗi không xâm nhập vào lồng được .
Kẻ thù của Yến hót còn co bọ chét và rận đỏ. Đây là loại ký sinh sống trong lớp lông vũ của chim. Ban ngày, chúng ẩn mình vào chỗ tối, và đêm hôm bò ra để hút máu chim mà sống .
Bọ chét và rận đỏ cũng trú ngụ ở những kẻ hở nhỏ ở vách lồng, trong ổ chim. Chính loài ký sinh này hút máu chim con làm cho chúng suy yếu dần và chết yểu, gây ra thiệt hại trầm trọng cho giới chăn nuôi .
Bọ chét và rận đỏ đẻ trứng dọc theo lông chim, trong rơm rác của ổ chim, với sức sinh sản rất nhanh ngoài sức tưởng tượng của tất cả chúng ta. Vì vậy, tất cả chúng ta phải trừ tuyệt chúng bằng cách .

  • Cho chim tắm vài ngày một lần vơi nước muối pha loãng (một phần ngàn).
  • Xịt thuốc trừ rận mạt cho chim (trừ phần mắt và miệng). Hiện nay có thuốc Front’lin rất hiệu nghiệm.
  • Cọ rửa máng phân hàng ngày.
  • Thay cỏ rác trong ổ, và phơi ổ ngoài nắng trong nhiều ngày sau khi chim con đã xuống ổ.

BỆNH CỦA CHIM YẾN HÓT:

Yến hót bị rất nhiều thứ bệnh tiến công, nên nhiều người cho nó là giống chim khó nuôi. Nếu không có kinh nghiệm tay nghề chăn nuôi thì mức hao hụt không phải là không đáng ngại. Yến thường mắc những chứng bệnh sau đây :

  • Bệnh gan.
  • Bệnh suyễn.
  • Bệnh cảm.
  • Bệnh thấp khớp.
  • Bệnh táo bón.
  • Bệnh suy nhược.
  • Bệnh ghẻ.
  • Bệnh vô sinh…

Đó là những bệnh quan trọng mà chim Yến hót thường mắc phải .
Chim đã bị bệnh gan thì dáng ủ rủ, biếng ăn, thân thể gầy còm và cái chết đến dần mòn. Đa số Yến hót thường mắc phải bệnh này .
Chim bị bệnh suyễn, còn gọi bệnh hen thì thường đậu một chỗ, lông mình xù lên, miệng há ra thở khó khăn vất vả, nhiều lúc còn vặc mỏ làm văng chút nước bọt. Bệnh suyễn là bệnh hô hấp, rất khó trị. Không nên cho chim tắm nuóc, cho chim ở vào noi ấm cúng, gặp thời tiết lạnh phải sưởi âm cho chim bằng bóng điện tròn .
Chim bị bệnh cảm là do đặt lồng ở nơi có gió lùa, gió lạnh, hoặc do thời tiết biến hóa bất ngờ đột ngột và không bình thường .
Chim bị bệnh thấp khóp thì chân đau nhức, chỉ đúng một chân trên cần, hoặc nằm mẹp xuống sàn lồng .. Do đi đứng khó khăn vất vả nên chim biếng ăn, và ốm dần .

Để tránh bệnh táo bón, ta nên cho chim ăn rau xà lách thường xuyên, và thỉnh thoảng nên cho uống vài giọt mật ong (pha loảng vào nước).

Chim bị suy nhược là do chính sách ẩm thực ăn uống quá kém, hoàn toàn có thể phải nuôi nhiều chim con, hoặc hoàn toàn có thể bị cho sinh sản nhiều lứa trong mùa … Chim suy nhược thì khung hình gầy còm, nếu không kịp thòi bồi bổ chu đáo thì chim sẽ ôm o lần mà chết .
Bệnh ghẻ thường xảy ra ở chân và bàn chân chim do kiến hoặc muỗi gây ra, làm cho chim đau đớn, đi đứng khó khăn vất vả. Nên rửa chân chim bằng nước chanh, và xức thuốc xanh vào nhiều lần trong ngày …
Hiện nay, tại nhiều nước trên thế giói đã bào chế được nhiều loại thuốc đặc trị những bệnh của chim rất hiệu nghiệm. Nước ta thì chưa triển khai được việc này, cho nên vì thế khi gặp chim bệnh, nghệ nhân chỉ chữa cầu may theo kinh nghiệm tay nghề riêng của mình. Tất nhiên, đã là cầu may thì tác dụng chữa trị không được mỹ mãn lắm. Nhiều khi phải dùng thuốc đặc trị gia cầm để trị cho chim .

Rate this post

Bài viết liên quan