Có một phiên chợ đậm bản sắc trên miền đá Mèo Vạc

Xuân 2020 – Nói đến Hà Giang, du khách thường nhắc đến các phiên chợ vùng cao đậm sắc màu dân tộc. Và khi nhắc đến các chợ phiên vùng cao Hà Giang, người ta thường sẽ nhắc về chợ phiên Mèo Vạc nổi tiếng họp vào chủ nhật hàng tuần giữa thị trấn trung tâm huyện. Có đến Mèo Vạc mới thấy, không quá khi nói chợ phiên nơi đây chính là một bảo tàng về đời sống của đồng bào các dân tộc trên mảnh đất Mèo Vạc biên cương.

Người dân mua bán ngô tại chợ Mèo Vạc. ảnh: T. Thủy

Người dân mua bán ngô tại chợ Mèo Vạc. ảnh: T. Thủy

Mèo Vạc là địa phận với trên 3/4 diện tích quy hoạnh là đá, dân số của huyện với đa số đồng bào Mông, sinh sống cùng với hội đồng những dân tộc bản địa khác như Dao, Lô Lô, Giáy, Xuồng. v.v … Dù đời sống KT – XH vẫn còn nhiều khó khăn vất vả, nhưng hội đồng những dân tộc bản địa nơi đây luôn gìn giữ rất tốt truyền thống của dân tộc bản địa mình. Điều này được bộc lộ rõ tại những chợ phiên trên địa phận, trong đó đặc biệt quan trọng là chợ phiên huyện Mèo Vạc .
.

 

Không biết chợ phiên Mèo Vạc hình thành từ khi nào, nhưng cứ mỗi sớm tinh mơ ngày Chủ nhật hàng tuần, khắp những ngả đường trên miền đá xám này, người dân lại nô nức kéo nhau xuống chợ. Xuống chợ đã thành thành một nét văn hóa truyền thống không hề thiếu của người dân Mèo Vạc nói riêng và vùng cao Hà Giang nói chung. Sau những ngày lao động khó khăn vất vả, ngày chợ cũng là lúc để đồng bào những dân tộc bản địa hướng về chợ, shopping những nhu yếu phẩm phục vụ đời sống hàng ngày. Thứ đến là một nhu yếu rất quan trọng, đó là giao lưu, tâm tình. Đây là một giá trị khá đặc biệt quan trọng của chợ phiên vùng cao Mèo Vạc, khác hẳn với những phiên chợ miền xuôi. Đó là một đặc trưng yếu tố ý thức song hành với những yếu tố kinh tế tài chính .
Một gian hàng may của người Dao tại chợ Mèo Vạc. ảnh: Trọng Đạt

Một gian hàng may của người Dao tại chợ Mèo Vạc. ảnh: Trọng Đạt

Đến với chợ phiên Mèo Vạc, bạn sẽ không khỏi ngạc nhiên về quy mô phiên chợ. Đây chính là chợ phiên vùng cao lớn nhất của Hà Giang. Điều làm bạn ngạc nhiên hơn chính là sắc màu sặc sỡ của trang phục các dân tộc tại phiên chợ này. Chính suy nghĩ xuống chợ là đi chơi chợ, do đó mỗi người xuống chợ đều ăn mặc rất đẹp, đặc biệt là chị em phụ nữ. Với quy mô lớn, quy tụ lượng người từ hàng chục xã trong và ngoài huyện nên chợ phiên Mèo Vạc vào ngày Chủ nhật chẳng khác nào một bông hoa rực rỡ sắc màu giữa vùng đá xám biên cương.

Một nét độc lạ nữa, dù là chợ huyện, nhưng chợ phiên huyện Mèo Vạc lại mang hồn cốt của một chợ quê với phần lớn sản phẩm & hàng hóa ở đây là do người dân tự sản xuất mang bán, trao đổi như : Nông sản, nông cụ sản xuất, những mẫu sản phẩm vải lanh truyền thống lịch sử, đồ ăn, thức uống, trang sức đẹp, thảo dược. Đồng bào những dân tộc bản địa đưa sản phẩm & hàng hóa về bán và gần như không nói thách giá, không có chuyện ép mua, ép bán. Ở một góc cuối khu chợ Mèo Vạc là khu chợ gia súc, tập trung chuyên sâu những con bò vàng nức tiếng của vùng Cao nguyên đá, những con dê núi đá, những con lợn Lũng Pù địa phương nổi tiếng của miền đất Mèo Vạc. Tất cả đều cho thấy đây là khoảng trống quê đặc trưng của vùng cao khổng lồ về mức độ sản phẩm & hàng hóa và về mức độ tham gia của người dân. Nó trở thành một khoảng trống văn hóa truyền thống rất riêng không liên quan gì đến nhau của Cao nguyên đá Đồng Văn .

Những năm gần đây, trước sự phát triển của chợ phiên Mèo Vạc, đáp ứng nhu cầu mua sắm, giao lưu của người dân, huyện Mèo Vạc đã quy hoạch chợ một cách quy củ. Vì thế, đến chợ Mèo Vạc giờ đây, dù mang hồn cốt của một chợ quê, nhưng chợ hoạt động rất khoa học, các mặt hàng được bán theo dãy, rất dễ cho người tìm mua và so sánh lựa chọn. Đó là những hãy hàng nông sản, những dãy hàng quần áo, những dãy hàng nông cụ, dãy hàng chuyên bán rượu. Với tư duy đi chơi chợ, nên khu ẩm thực tại chợ Mèo Vạc chiếm một không gian rất rộng lớn và cũng là nơi hút người dân nhiều nhất. Càng thời điểm cuối năm, chợ phiên Mèo Vạc lại càng đông hơn, lượng người đổ về đây đông như nêm, hàng hóa cũng phong phú hơn rất nhiều để đáp ứng nhu cầu mua sắm Tết.

Với những sắc màu đậm đà như vậy, chợ phiên Mèo Vạc trở thành một điểm đến mê hoặc so với hành khách trong và ngoài nước mỗi khi đến Hà Giang. Không gian văn hóa truyền thống chợ Mèo Vạc để lại những cảm nhận rất đặc biệt quan trọng cho mỗi hành khách khi đến đây. Nó chính là cánh cửa giúp cho mỗi hành khách thuận tiện có một cảm nhận chân thực, bao quát về đời sống của đồng bào những dân tộc bản địa trên Cao nguyên đá .
Trên miền đá Mèo Vạc, đồng bào những dân tộc bản địa có lối sống duy tình, kết nối. Qua phiên chợ Mèo Vạc, hoàn toàn có thể thấy văn hóa truyền thống đặc trưng của những dân tộc bản địa được gìn giữ một cách tự nhiên. Chợ trở thành khoảng trống để kết nối chứ không phải là khoảng trống làm phai nhạt truyền thống dân tộc bản địa, trái lại đây chính là khoảng trống bản tồn những giá trị truyền thống dân tộc bản địa một cách tự nhiên nhất, tốt nhất. Lên Hà Giang, bạn hãy nhớ đến chợ phiên Mèo Vạc, đó còn là nơi se duyên nên vợ, thành chồng của biết bao đôi trai gái trên miền đá Hà Giang .

Mộc Lan

Rate this post

Bài viết liên quan