Chó Phú Quốc – Giống chó tinh khôn và đa tài

Dân trí

Đến nay nguồn gốc chó Phú Quốc vẫn còn là một đề tài bàn cãi, chưa có hồi kết. Tuy nhiên, sức cuốn hút và độ tinh khôn của chó Phú Quốc thì nhiều người thừa nhận. Người dân trên đảo và những người yêu chó Phú Quốc muốn gìn giữ, bảo tồn giống chó này một cách bài bản hơn.

Nguồn gốc…

Theo nhiều bậc cao niên ở Phú Quốc, giống chó xoáy Phú Quốc cũng không rõ nguồn gốc có từ đâu, Open ở Phú Quốc từ khi nào. Nhưng với họ, chó Phú Quốc gần như Open xuyên suốt từ thời mở cõi vùng đất này và theo thời hạn những chú chó Phú Quốc vẫn sống sót song hành với người dân trên hòn đảo .
Anh Huỳnh Phước Huệ – thị xã Dương Đông, huyện Phú Quốc ( chủ Bảo tàng Cội Nguồn ở Phú Quốc ) cho biết, theo những tài liệu anh điều tra và nghiên cứu, giống chó có xoáy trên sống lưng như chó Phú Quốc lúc bấy giờ trên quốc tế có 3 nơi : Phú Quốc, Đất nước xinh đẹp Thái Lan và một địa phương ở Nam Mỹ .

Anh Sơn tham gia cuộc thi dogshow ở Thành Phố Hồ Chí Minh, trong cuộc thi này có 40 chú chó tham gia và chú chó Phú Quốc của anh vinh dự đạt giải Nhì tại cuộc thi .
Nhiều tài liệu cũng cho rằng, giống chó này xuất phát từ Pháp ; người khác lại nói có nguồn gốc từ giống chó xoáy Thailand. Nhưng về ngoại hình, đặc tính và kể cả những tư liệu sách sử của Nước Ta thì những luận cứ cho rằng chó Phú Quốc có nguồn gốc từ Pháp, Đất nước xinh đẹp Thái Lan là không có cơ sở .
Bởi, theo một nhà nghiên cứu có nhiều bài viết về chó Phú Quốc viện dẫn rằng : trong sách “ Nguyễn Phúc tộc đế phả tường giải đồ ”, một cuốn sách gia truyền ghi chép và lý giải toàn bộ những chuyện tương quan đến hoàng tộc Nhà Nguyễn, có nhắc đến 4 con chó Phú Quốc được gọi là cận về của vua Gia Long. Và tối thiểu, 4 chú chó này 02 lần bảo vệ tính mạng con người cho vua Gia Long. Bởi thế, khi vua Gia Long lên ngôi, ngoài việc bình công phong thưởng cho tướng sĩ, vua Gia Long không quên sắc phong cho 4 con chó Phú Quốc thương hiệu : “ Cứu khổ phò nguy Tá quốc huân thần Thần khuyển đại tướng quân ” .
Trong thời hạn bôn tẩu, 4 chú chó Phú Quốc theo sát vua Gia Long. Do vậy, khi ông sang Xiêm ( Đất nước xinh đẹp Thái Lan ngày này ) rất hoàn toàn có thể 4 chú chó này cũng theo ông. Và trong thời hạn đó, có khi 4 chú chó này ra ngoài tìm bạn tình, để lại những chú chó Phú Quốc con trên đất Xiêm .
Cũng theo nhà điều tra và nghiên cứu này, trước vua Gia Long, quân đội Tây Sơn đã từng dùng chó Phú Quốc làm quân khuyển rồi, mà nhà Tây Sơn thì không có vị vua nào đặt chân đến xứ sở của những nụ cười thân thiện cả. Do vậy, việc cho rằng giống chó Phú Quốc có nguồn gốc từ Đất nước xinh đẹp Thái Lan là thiếu thuyết phục .

Giống chó quý hiếm…

Có thể nói, anh Huệ là một trong những người mê và sưu tầm, nuôi chó Phú Quốc theo hình thức trang trại tiên phong ở Phú Quốc. Khi anh làm hướng dẫn viên du lịch du lịch trên hòn đảo, nhất là thời hạn anh sưu tầm những món đồ vật thời cổ xưa lập kho lưu trữ bảo tàng Cội Nguồn thời nay, anh Huệ khởi đầu khám phá kỹ và cất công sưu tầm giống chó Phú Quốc .
“ Càng khám phá mình càng bị giống chó này hấp dẫn, từ ngoại hình đến tập tính hoang dã, độ ranh mãnh, năng lực săn mồi … của chúng, tổng thể đều tuyệt vời ” – Anh Huệ san sẻ .
Sau lớp tập huấn về bảo tồn gen chó Phú Quốc do trường ĐH Cần Thơ tổ chức triển khai từ những năm 1988, 1999 … Anh Huệ nghiên cứu và điều tra và khởi đầu khởi nuôi theo hình thức trang trại vào năm 2002. Có thời gian, trại của anh tập hợp trên 200 con chó Phú Quốc tuyệt đẹp, hội đủ 5 tiêu chuẩn : xoáy sống lưng, móng đeo, chân màng, tai dựng, đuôi vuốt cần câu và lông sát .

Nhưng anh Huệ nuôi chó được vài năm, mô hình nuôi chó tập trung không phù hợp với giống chó hoang dã như chó Phú Quốc. Đàn chó bắt đầu phát bệnh, chết dần… Mỗi lần có một chú chó chết, anh Huệ như đứt từng đoạn ruột. Anh Huệ nhận thấy, việc anh muốn bảo tồn giống chó này với việc nuôi dưỡng chúng là hai vấn đề khác nhau. Có khi với cách nuôi của anh là mình đang đày đọa chúng? Cuối cùng anh quyết định giải thể trại chó Phú Quốc cho nhẹ lòng.

Anh Huệ cho biết, chó Phú Quốc là giống chó rất tinh ranh, dù bản tính hoang dã rất nhiều nhưng rất mến chủ và nghe lời chủ. Như những chú chó tại Bảo tàng của anh, dù không cần dạy nhưng khi khách vào du lịch thăm quan, những chú chó lạng lẽ, không sủa tiếng nào. Nhưng khi những người bán vé số, chạy xe ôm vào chào mời khách … là chúng sủa tới tấp .
Trong đàn chó Phú Quốc khi nào cũng có con đầu đàn, con chó này sẽ phân công trách nhiệm cho những con chó còn lại. Ngoài ra, chó Phú Quốc phân loại lãnh địa rất rõ ràng và một đặc thù đáng quý ở chó Phú Quốc là độ nhớ chủ rất lâu. Vì khi chủ bán hoặc cho chúng … hai ba năm sau khi gặp lại gia chủ, chúng nhận ra chủ ngay .

Cần bảo tồn một cách khoa học

Hiện nay, trên hòn đảo ngọc Phú Quốc có nhiều điểm nuôi chó Phú Quốc theo kiểu tập trung chuyên sâu, vừa bảo tồn vừa khai thác du lịch, tuy nhiên chỉ một hai cơ sở đạt cả hai tiêu chuẩn này. Còn việc bảo tồn những gen chó Phú Quốc quý, hiếm thì chưa có đơn vị chức năng nào làm chuyên nghiệp và bài bản, khoa học .
“ Sau khi tâm lý và khám phá về đặc tính của giống chó Phú Quốc, tôi nhận ra rằng việc nuôi tập trung chuyên sâu sẽ không hiệu suất cao. Chó Phú Quốc không thích ở nhà đẹp, ăn thức ăn sang … chúng thích tự do săn mồi, thích đào hang ở, thích ăn thêm lá, cỏ để tăng cường sức khỏe thể chất … Do vậy, chỉ còn cách tốt nhất là cơ quan chức năng cần tuyên tuyền sâu rộng trong quần chúng nhân dân trên hòn đảo, có ý thức nuôi, cùng nhau giữ gìn giống chó Phú Quốc ở trong mái ấm gia đình là tương thích nhất ” – Anh Huệ san sẻ .
Mặt khác, song song với quy mô này thì cơ quan chức năng cần có một TT, vừa có tính năng thông hành cho chó Phú Quốc, vừa có tính năng gìn giữ, bảo tồn giống chó quý và hiếm .
Cụ thể, khi dân cư có nhu yếu bán chó thì họ mang đến TT để kiểm tra mọi thứ. Nếu phát hiện những con chó quý và hiếm, TT bỏ tiền ra giữ lại, bảo tồn ; còn những chú chó thông thường, tạo sàn cho người dân trao đổi, mua và bán .
Ông Nguyễn Văn Tiến – thị xã Dương Đông, người có nhiều năm nuôi và có ý thức muốn gìn giữ giống chó Phú Quốc đẹp, đúng chuẩn nhiều năm qua theo hình thức nuôi tại gia. Hiện tại ông Tiến đang chiếm hữu một con vện, 3 năm tuổi. Theo nhiều người am hiểu về chó Phú Quốc thì trên hòn đảo không còn nhiều con chó có nhiều đặc thù quý : xoáy sống lưng dài, tai đứng, lưỡi đốm, đuôi vót cần câu … như con chó của ông Tiến .
Ông Tiến cho biết : Việc bảo tồn lúc bấy giờ không một cơ quan nào đứng ra làm chủ trì nên mạnh ai nấy làm ; những TT thì nặng về du lịch, kinh tế tài chính nên nhiều lúc có chó đẹp là bán. Mặt khác, khi nuôi tập trung chuyên sâu, đàn chó đương đầu với rủi ro tiềm ẩn dịch bệnh rất cao, tỷ suất hao hụt sẽ lớn. Do vậy, người dân chúng tôi rất cần một cơ quan giữ gìn, bảo tồn giống chó Phú Quốc .
Anh Võ Hồng Sơn – là một người dân Phú Quốc rất tận tâm với việc bảo tồn và trình làng chó Phú Quốc với bè bạn trong nước và quốc tế qua những cuộc thi. Hiện anh là thành viên Thương Hội nuôi chó giống Nước Ta ( VKA ). Ngày 7/11 vừa mới qua, VKA đã chính thức gia nhập Hội nuôi chó giống quốc tế ( FCI )

Anh Sơn chia sẻ: “Giống chó Phú Quốc là một trong những vật quý mà tổ tiên ông cha ta để lại. Phải làm thế nào để khách tham quan đến Phú Quốc không chỉ biết đến nước mắm, hồ tiêu mà còn biết đến chó Phú Quốc. Năm nay, cá nhân tôi và những người yêu chó Phú Quốc rất vui khi đường hoa Nguyễn Huệ (TP Hồ Chí Minh) linh vật Tuất lấy cảm hứng từ chó Phú Quốc. Đây là niềm vui và vinh dự cho người dân Phú Quốc chúng tôi”.

Ông Lê Phước Nghiệp – Phó quản trị Ủy Ban Nhân Dân huyện Phú Quốc cho biết : “ Hiện nay trên hòn đảo có nhiều TT đang nuôi dưỡng, bảo tồn chó Phú Quốc với quy mô lớn. Tuy nhiên, đây chỉ là cách làm tự phát, chưa chuyên nghiệp và bài bản, khoa học về việc bảo tồn nhất là bảo tồn những gen chó Phú Quốc tốt ; Do vậy, thời hạn tới, huyện ý kiến đề nghị Sở Khoa học và Công nghệ Kiên Giang cần có một đề án, xây dựng một TT bảo tồn giống chó Phú Quốc một cách khoa học để gìn giữ, bảo tồn những gen chó Phú Quốc quý và hiếm còn sót lại. Vì trong thực tiễn lúc bấy giờ, những con chó Phú Quốc đẹp, trên hòn đảo không còn nữa, nhưng ở TP Hồ Chí Minh, TP.HN … thì có nhiều … ”

Nguyễn Hành

Source: thucanh.vn
Category: Chó cảnh