Lý giải ‘mèo đến nhà thì khó, chó đến nhà thì sang’

Dân gian vẫn quan niệm “mèo đến nhà thì khó, chó đến nhà thì sang”. Theo giáo sư Ngô Đức Thịnh, điều này bắt nguồn từ những câu chuyện về con chó ở thời nhà Lý.

Xuất phát từ quan niệm dân gian

GS.TS Ngô Đức Thịnh, Giám đốc TT bảo tồn văn hóa truyền thống tín ngưỡng cho biết, đó là một ý niệm dân gian, một phát minh sáng tạo của nhân dân bắt nguồn từ những câu truyện về con chó tương quan đến cả một triều đại của Lý Công Uẩn – vua Lý Thái Tổ. Từ chuyện năm Lý Công Uẩn sinh ra năm Giáp Tuất ( 974 ), ở quê ông có con chó đẻ con sắc trắng có đốm lông vàng thành hình chữ ” Vương ” trên sống lưng điềm báo năm tuất sinh người làm vua và Lý Công Uẩn sau này ngôi rồng …

Đặc biệt, năm Lý Công Uẩn dời đô từ Hoa Lư ra Thăng Long đã có một con chó bụng chửa từ núi Ba Tiêu, châu Bắc Giang, bơi qua sông Cái, rồi lên ở trên núi Nùng (vườn Bách Thảo), đẻ được một chó con, đến năm Nhâm Tuất, hai chó đều hóa đá, nơi này sau dựng “Chính điện đài” và lập bên điện ngôi đền thờ chó mẹ và chó con. Đến triều đại sau, đền thờ Cẩu Nhi được dời ra ngoài hoàng thành, dựng trên gò trong hồ Trúc Bạch. 

Theo GS.TS Ngô Đức Thịnh, nhân dân đã phát minh sáng tạo ra câu nói, dựa trên những đúc rút trong quy trình thuần hóa, nuôi dưỡng hai con vật này và sự tích Cẩu Nhi miêu tả sự thịnh vượng cho một triều đại mới. Hơn nữa, từ rất rất lâu rồi, trong lịch sử một thời đã có rất nhiều câu truyện về sự gắn bó giữa con người và con chó như lịch sử một thời về chó thần sau cuộc đại hồng thủy, người lấy chó hay truyền thuyết thần thoại ở Bản Hồ của người Dao là chó ngũ sắc lấy công chúa …
Trong văn hóa truyền thống người Việt, chó là hình tượng của lòng trung thành với chủ, sự giúp sức và canh giữ đất đai, nhà cửa … Chó đá được đặt tại cổng đình chùa, đền miếu, cổng làng, cổng nhà … để cảnh báo nhắc nhở kẻ tà đạo, ngăn trừ tà ma …

Khẳng định tập tính của các con vật

Thạc sĩ Vũ Đức Huynh, chuyên viên nghiên cứu và điều tra, tác giả của 20 cuốn sách về văn hóa truyền thống Á Đông và tâm linh cho rằng, dân gian dựa vào đặc tính của 2 con vật này mà phát minh sáng tạo ra tục ngữ. Chó và mèo nằm trong 12 con giáp, đều là vật nuôi hoang dã, con người bắt và thuần dưỡng để Giao hàng đời sống của con người .
Trong quy trình nuôi người ta phát hiện chó rất trung thành với chủ với chủ, chủ nhà no, đói đều không bỏ đi, bảo vệ chủ đến nơi đến chốn, thậm chí còn khi chủ chết, chó còn nhịn đói canh mộ ( khuyển mã chí tình ) …
Hơn nữa, con chó có một trí nhớ rất tốt, dù đi đâu xa lâu ngày vẫn nhớ nhà ( lạc nhà theo chó, lạc ngõ theo trâu ) … nên người ta mới dạy dỗ chúng trở thành chó nhiệm vụ, dẫn đường … Đặc biệt, khi chó đến nhà là nhà có kẻ canh nhà, giữ của, biểu lộ của thần giữ của nên sẽ phong phú .
trái lại với chó, mèo khi có ăn thì ở lại, không có ăn bỏ đi, chuẩn bị sẵn sàng bỏ đi khi thích ( mèo già hóa cáo ). Chính việc bỏ đi của mèo, bộc lộ sự mất của và người ta ý niệm mèo đến là mang điều xui, sự nghèo hèn …

Ảnh hưởng của trường khí

Thạc sĩ Vũ Đức Huynh cho biết, cả người và động vật hoang dã khi còn sống đều có một vòng trường sinh học – tổng hợp những hạt điện sinh học âm bao quanh khung hình. Sóng sinh học và dòng điện sinh học Viral trong bát ngát. Con người và vật đều có năng lực phát và thu sóng sinh học trong bát ngát và từ bát ngát. Sóng sinh học hoàn toàn có thể tương tác với nhau hoặc giao thoa. Nhờ có vòng trường sinh học và sóng điện sinh học phát và thu mà con người và động vật hoang dã có được cái gọi là linh cảm, giao cảm .
Chó và mèo đều là loài động vật hoang dã có mối linh cảm lớn, đặc biệt quan trọng là chó hoàn toàn có thể biết trước được điều xấu xảy ra với chủ mình. Có không ít trường hợp, khi chủ đi ra ngoài, chó linh cảm thấy điều xấu đã cắn gấu quần giữ chủ lại, hoặc cứu chủ thoát khỏi nguy hiểm. Hơn nữa, chó còn linh cảm thấy nguồn sóng lạ, sóng xấu để xua đuổi, cảnh báo nhắc nhở như “ khắc khoải như chó cắn ma ” …

Đặc biệt, giữa người và chó cũng có sự xung đột giữa hai nguồn sóng sinh học nên mới có chuyện, có người đi qua chó không cắn nhưng có người chó cắn rất dữ cho dù chủ đã canh giữ… Ngược lại, khả năng linh cảm của mèo lại hay báo những tin xấu như: thấy người chết là mèo tìm đến, vực dậy người chết… Chính những điều này cũng khiến người ta quan niệm khác nhau về điềm lành và dữ ở chó và mèo.

Các chuyên viên cũng cho biết, khoa học ” hiện tại ” đã có những xác nhận về trường toàn cầu, nút bức xạ … Qua quan sát người ta nhận thấy, giống mèo rất khoái những khu vực có bức xạ hay trường khí xấu. trái lại, con chó lại khoái những khu vực vị trí có bức xạ, trường khí tốt. Bởi vậy, những nơi mèo nằm thường là nơi có trường khí xấu, chó hay nằm thì ngược lại .
Do đó, chó hay mèo đến nhà, nguyên do là do sự điệu đàng của trường khí, bức xạ nào đó mới phát sinh trong khu vực mình ở. Trường khí tốt, thì tự nhiên có con chó long dong đi qua thấy mê hoặc quá xông vào ở. Còn là trường khí xấu thì một con mèo lạc đi ngang thích quá cũng ghé vào trú chân. Đến một ngày tốt hoặc xấu trời nào đó, trường khí – bức xạ đó phát huy tính năng hoặc tai hại .

Quan điểm của từng dân tộc

GS.TS Ngô Đức Thịnh nhấn mạnh vấn đề, toàn bộ những yếu tố trên vẫn chỉ là sự đúc rút, thưởng thức của ông bà, tổ tiên, dòng tộc, những thế hệ lịch sử dân tộc để lại, có cơ sở thực tiễn nhưng khoa học vẫn chưa lý giải được. Quan niệm này gắn bó với từng dân tộc bản địa, từng vùng …
Ở Nước Ta coi chó mang đến điều suôn sẻ, thịnh vượng, mèo mang đến điều dữ, đôi lúc bị coi là ma quỷ nhưng ở Ai Cập, Trung Quốc cổ đại, mèo được coi là con vật báo điều lành. Ở Ấn Độ, người ta tìm thấy tượng những con mèo khổ hạnh bộc lộ cho phúc lạc của quốc tế động vật hoang dã. Đối với dân da đỏ Pawnees ở Bắc Mỹ, mèo rừng là hình tượng của sự khôn khéo, tài tình, là kẻ quan sát mưu trí, bình tĩnh và khi nào cũng đạt được mong ước, cho nên vì thế mèo được coi là con vật rất thiêng, chỉ được giết nó vì mục tiêu tôn giáo và theo nghi thức nhất định .
Vì vậy, tất cả chúng ta không phủ nhận những kinh nghiệm tay nghề đúc rút từ bao đời, nhưng vin vào đó để lý giải cho những hành vi chủ quan của con người hay mong đợi một kết cục mơ hồ mà xa rời thực tại thì thật là sai lầm đáng tiếc hết mức. Cả chó và mèo đã, đang và vẫn sẽ làm tốt công dụng là bạn tốt của con người. Nhưng động vật hoang dã vẫn chỉ là động vật hoang dã. Với con người, chỉ có lao động chân chính mới tạo ra của cải .

“ Trên thực tiễn, chó – mèo là một cặp hình tượng đối ngẫu bên cạnh vai trò là những loài vật thân thương nhất với con người như bò, ngựa, lợn, gà, trâu, dê. Trong 12 con giáp, mèo đứng thứ tư và chó đứng thứ 11. Cặp hình tượng đối ngẫu này luôn đi cùng với nhau trong lời nói, trong truyện kể dân gian thậm chí còn là trong những câu cửa miệng, ví dụ điển hình ” ghét nhau như chó với mèo ” .

Văn hóa dân gian của người Việt sử dụng cặp biểu tượng này để thể hiện đặc tính đối lập trong sự gắn kết của hai cá thể, hai cá tính, hoặc hai cá nhân luôn được đặt cạnh nhau nhưng luôn có xung đột nội tại. Tương tự như các cặp nước – lửa, âm – dương, sang – hèn, giàu – nghèo, thậm chí vợ – chồng cũng được xem như một cặp biểu tượng đối ngẫu. Tuy nhiên, đây là một cặp đôi hết sức đặc biệt nên cần được đặt riêng trong nghiên cứu văn hóa dân gian của người Việt”. 

tiến sỹ Đinh Hồng Hải ( chuyên viên nghiên cứu và điều tra, Viện Nghiên cứu Văn hóa )
Theo Kiến Thức

Source: thucanh.vn
Category: Mèo Cảnh