12 con giáp vốn là một nét tín ngưỡng quen thuộc trong các nền văn hoá Á Đông. Tuy nhiên, điều đặc biệt là chỉ có ở Việt Nam, người ta mới thấy sự xuất hiện của loài mèo thay cho loài thỏ ở vị trí thứ tư trong danh sách. Không ít giả thuyết đã được đặt ra để lý giải cho điểm khác biệt này.
Một trong số đó cho rằng đây là sự nhầm lẫn về mặt ngữ nghĩa. Khi 12 con giáp gia nhập vào văn hoá Việt, người ta gọi “ năm con Thỏ ” của bộ lịch vạn niên bằng từ tiếng Hán mão. Cách phát âm này này lại rất giống với mao, từ để chỉ con mèo .
Có lẽ, đây đơn giản là cách người Việt thể hiện tình yêu với loài mèo.
Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng tình với giả thuyết này. Một số tin đây không chỉ là sự xáo trộn về mặt ngôn ngữ, mà là một lựa chọn có chủ đích để bảo vệ văn hoá Việt khỏi sức ảnh hưởng của người láng giềng phương Bắc. Số khác cho rằng đây là cách người xưa ghi nhận “công trạng” bắt chuột của họ nhà mèo, góp phần bảo vệ nền văn minh lúa nước của dân tộc. Nhưng có lẽ, đây đơn giản là cách người Việt thể hiện tình yêu với loài mèo.
Bạn đang đọc: Mèo: Tình cảm này khó nói
Tuy được thương mến nhưng mèo Nước Ta chưa khi nào đạt đến “ cảnh giới ” được tôn thờ như mèo ở Ai Cập cổ đại. Vào thời của những Pharaoh, mèo được tin là hiện thân của những vị thần và kẻ giết mèo dù là vô tình hay hữu ý cũng bị xem là đã báng bổ thánh thần và sẽ bị xử tử. Người Ai Cập còn mang những trang sức đẹp vàng hình mèo và cho ướp xác mèo để bộc lộ lòng tôn kính .
Tiến đến thời tân tiến, có vẻ như như mèo Nước Ta cũng chưa nhận được nhiều sự chú ý quan tâm như ở những vương quốc khác, ví dụ điển hình như Nhật Bản. Đến với xứ sở Hoa Anh Đào, cứ đi vài bước là người ta lại phát hiện một quán cafe dành cho mèo. Có những chú mèo còn được trao cho những chức vị quan trọng như trưởng ga tàu điện. Các shop ở đây cũng bán vô số những mẫu sản phẩm lấy cảm hứng từ loài mèo, mà tiêu biểu vượt trội nhất là nàng thơ vượt thời đại Hello Kitty .
Người Việt có một sự tích để lý giải cho mối quan hệ “ kỳ phùng kẻ địch ” giữa mèo và chuột. Chuyện kể rằng thuở xưa, chuột được Ngọc Hoàng giao trách nhiệm canh giữ kho gạo của thiên đình. Mang bản tính tham lam, chuột liền đến đánh chén đến hạt gạo ở đầu cuối, khiến Ngọc Hoàng vô cùng tức giận mà đày chuột xuống trần gian. Vẫn chứng nào tật ấy, chuột lại ra sức vụng trộm, phá hoại mùa màng của con người. Thiên đình đành phải gửi loài mèo xuống để tàn phá dòng giống nhà chuột, từ đó thiết lập lại yên bình cho hạ giới .
Dù sự tích này lý giải nguồn gốc tiên thần của loài mèo, nhưng người Việt xưa lại không thờ phụng mèo như người Ai Cập. Thực tế, vai trò của mèo lúc bấy giờ chỉ là làm thiên địch của chuột và côn trùng nhỏ. Trong suốt chiều dài lịch sử vẻ vang, người ta xem mèo không khác con trâu, cái cuốc, cái cày là mấy : không phải là thú cưng hay là thành viên trong mái ấm gia đình, mà là một công cụ để bảo vệ mùa màng .
Mèo: Sứ giả của thiên đình
Vì xếp ngang hàng với gia súc nên mèo bị xem như một nguồn thức ăn khi nạn đói xảy ra. Xét về lịch sử vẻ vang quốc tế, những món ăn giúp người dân vượt qua tiến trình khó khăn vất vả thường sẽ trở thành hình tượng siêu thị nhà hàng của dân tộc bản địa, ví dụ điển hình như món chân giò và kim chi của Nước Hàn. Mèo, hay “ món tiểu hổ, ” cũng đóng vai trò đặc biệt quan trọng như vậy, nhất là ở những tỉnh miền Bắc, nơi thịt mèo giờ đây có giá còn cao hơn cả thịt bò và thịt lợn .
Người nước ngoài thường có định kiến về việc ăn thịt chó, mèo ở Việt Nam, dù không biết rằng tập tục này đã không còn phổ biến nữa. Họ quan niệm rằng trên bàn ăn của người Việt nghiễm nhiên phải có một dĩa thịt mèo hoặc thịt chó. Và khi quay trở lại Mỹ, tôi thường bị hỏi những câu kém duyên về niềm tin sai lệch này.
Quan điểm xã hội cũng đang đổi khác. Thói quen ăn thịt mèo giờ chỉ còn phổ cập với những người của thế hệ trước. trái lại, người Việt trẻ lại xem đó là một tập tục cổ hủ và đáng bị lên án. Năm 2020, Chương trình cat show tiên phong của Nước Ta được tổ chức triển khai ở TP.HN. Nguyễn Xuân Sơn, quản trị Liên chi hội mèo Nước Ta, nói anh tổ chức triển khai chương trình để chứng tỏ rằng mèo là loài “ xứng danh được yêu thương. ”
Chương trình có sự góp mặt của những thí sinh thuộc hơn 50 giống mèo khác nhau. Mỗi thí sinh đều được người chủ chăm nom và nâng niu. Để phân phối nhu yếu chăm nom những boss, vô số phòng khám và dịch vụ đã mọc lên trên khắp cả nước. Nếu như trước đây, việc mua thức ăn đóng hộp, đồ chơi, quần áo cho mèo bị gọi là hoang phí, thì giờ nó được xem như một khoản góp vốn đầu tư chính đáng, do tại so với nhiều người, mèo đã trở thành một người bạn quan trọng, thậm chí còn là một thành viên mái ấm gia đình .
Mèo hoang cũng cần được yêu thương
Tất nhiên, không phải chú mèo nào ở Nước Ta cũng có patê để ăn hay đồ đẹp để mặc. Thực tế là, có rất nhiều chú mèo bị bỏ rơi phải sống long dong khắp nơi. May mắn thay, vẫn có những con người tốt bụng, trong đó có cô Hồng Tuyết Mai, dành thời hạn để chăm nom những chú mèo phiêu bạc này. Tôi thậm chí còn viết một bài riêng nói về đời sống thần tiên của những chú mèo hoang sống ở Sở thú Hồ Chí Minh .
Trên đường đi bộ tới công ty, tôi thường gặp một người vô gia cư nọ. Quần áo lấm lem và tay nải chẳng có thứ gì, nhưng người đàn ông này lại hay để dành phần ăn cho những chú mèo hoang trong một vạc dầu gần đó. Khi được trợ giúp, điều tiên phong ông làm là mua cho người bạn mèo của mình một bữa thịnh soạn. Và có lẽ rằng, món quà nhỏ ấy cũng tiềm ẩn nhiều tình cảm như bất kể hộp patê, trụ cào móng hay chiếc balo “ phi hành gia ” nào .
Đôi lúc, tôi tự hỏi rằng nếu được chọn lại thì danh sách 12 con giáp của Việt Nam sẽ thay đổi như thế nào nhỉ? Có lẽ những loài như trâu, hổ và rồng vẫn sẽ tiếp tục góp mặt. Một loài nào đó như tê tê, rùa hoặc phượng hoàng có thể soán ngôi loài chuột (vì ai lại muốn cầm tinh con chuột?). Và tôi biết chắc rằng, mèo sẽ giữ vững ngôi vị của mình trong danh sách bởi không loài vật nào có thể thay thế được mèo trong lòng người Việt.
Source: thucanh.vn
Category: Mèo Cảnh
