[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Bệnh đậu (Pigeon Pox) hay còn gọi là bệnh đậu nổi trái ở bồ câu là một bệnh thường gặp ở chim bồ câu, do virus thuộc nhóm Avipox gây ra.
Bạn đang đọc: Bệnh đậu nổi trái ở bồ câu và biện pháp can thiệp
Bệnh thường xảy ra vào mùa đông xuân, lúc tiết trời khô. Chim ở lứa tuổi từ 1 – 3 tháng rất cảm nhiễm với bệnh .
Triệu chứng
Bệnh thường xảy ra ở 2 thể :
Thể ngoài da
Trên da hình thành những mụn đậu ở những vị trí như mào, yếm, khoé mắt, khoé miệng, mặt trong cánh, quanh hậu môn và da chân. Khi mới Open, chỉ là những nốt sần nhỏ, có màu nâu xám hay xám đỏ, sau đó to dần như hạt đậu, da sần sùi. Các nốt đậu mọc ở mắt làm chim khó nhìn, viêm kết mạc mắt, chảy nước mắt, nước mũi, làm khó thở. Nốt đậu từ từ chuyển sang màu vàng, mềm, vỡ ra có chất mủ giống như kem. Mụn đậu khô đóng vảy, vảy màu nâu sẫm rồi từ từ tróc đi để lại nốt sẹo nhỏ màu vàng xám, mụn đậu lành nhanh gọn .
Thể niêm mạc ( yết hầu )
Thể này thường xảy ra trên chim con, chim bệnh có biểu lộ khó thở, biếng ăn do niêm mạc hầu và họng bị đau, sốt, từ miệng chảy ra nước nhờn có lẫn mủ, màng giả .
Kiểm tra niêm mạc ở khoé miệng, hầu họng và thanh quản phủ lớp màng giả ( bựa ) màu trắng. Khi bóc lớp màng giả đi thấy lớp niêm mạc màu đỏ. Sau đó là quy trình viêm lan ra ở mũi và mắt .
Các thể khác
Thể hỗn hợp : Là trường hợp bệnh có triệu chứng và bệnh tích của cả 2 thể là ngoài da và yết hầu, tỉ lệ chết cao, thường xảy ra trên chim con .
Ngoài ra còn hoàn toàn có thể nhiễm trùng huyết con vật không có bệnh tích ở da chỉ sốt cao, bỏ ăn, tiêu chảy, thể trọng sa sút nghiêm trọng. Bệnh diễn biến trong 3 – 4 tuần, phần đông chim bồ câu hoàn toàn có thể tự khỏi bệnh, nhưng nếu vệ sinh không tốt thì khi hoàn toàn có thể nhiễm khuẩn kế phát, bệnh sẽ nặng hơn, tỉ lệ chết hoàn toàn có thể đến 50 % .
Bệnh tích
Chim bệnh ốm, xác gầy, nổi mụn đậu trên da. Ở niêm mạc miệng, thanh quản, hầu họng viêm đỏ. Các ổ viêm này loang dần thành những nốt phồng, dày dần lên ở đầu cuối tạo thành lớp màng giả dính chặt vào niêm mạc .
Niêm mạc ruột hoàn toàn có thể tụ máu đỏ từng đám .
Phổi tụ máu và tích nước. Khí quản chứa nhiều dịch xuất lẫn bọt .
Niêm mạc thanh quản, khí quản xuất huyết và có nhiều đờm đặc
Biện pháp can thiệp
Phòng bệnh
Chủng ngừa cho chim con từ 7 – 10 ngày tuổi bằng vaccine đậu bồ câu Pigeon Pox đậu nhược độc .
Dùng kim đâm qua màng cánh để chủng đậu, sau 5 ngày cần kiểm tra lại vết chủng, nếu thấy vết chủng không cương to như hạt tấm thì phải chủng lại lần hai .
Ở Nước Ta lúc bấy giờ, do không có vacxin đậu bồ câu nên người chăn nuôi thường dung vacxin đậu gà để chủng cho bồ câu nên hiệu suất cao phòng bệnh không cao do chủng virus gây bệnh trên gà và bồ câu là khác nhau .
Phương pháp chủng đậu ở màng cánh .
Điều trị :
Không có thuốc điều trị bệnh đặc hiệu, chỉ điều trị triệu chứng hoặc dùng những loại kháng sinh để phòng bội nhiễm .
Đối với mụn đậu ngoài da hoàn toàn có thể bóc vảy, làm sạch những mụn đậu rồi bôi những chất sát trùng nhẹ như Glycerin10 %, thuốc tím CuSO4 5 % hoặc xanh methylen để bôi ngoài da .
Thể niêm mạc hoàn toàn có thể lấy bông làm sạch màng giả ở miệng rồi bôi những chất sát trùng nhẹ hay kháng sinh. Nếu đau mắt hoàn toàn có thể dùng thuốc nhỏ mắt hoặc sử dụng thuốc mỡ Tetracyclin 1 % để bôi .
Nguyễn Văn Minh
Khoa Thú y – Học viện Nông nghiệp Nước Ta
Source: https://thucanh.vn
Category: Chim bồ câu
