Bài viết chi tiết

 Các Stress do ngoại cảnh là yếu tố quan trọng cho bệnh phát ra. Bệnh thường xảy ra khi gia súc, gia cầm bị lạnh, ẩm ướt, nhốt trong chuồng trị không thích hợp, đói hoặc kiệt sức. Khi sức khỏe con vật yếu sẽ giảm sức đề kháng, mất thế cân bằng sinh học thì vi khuẩn có trong cơ thể trở nên cường độc gây bệnh hoặc bài thải ra môi trường gây bệnh cho gia súc, gia cầm khác.

Tụ huyết trùng là bệnh do vi khuẩn Pasteurella có thể đóng vai trò tiên phát hoặc kế phát đối với nhiều loại bệnh, nhiều loài động vật và người. Tụ huyết trùng là bệnh tương đối nguy hiểm đối với động vật nuôi. Nó có thể lây nhiễm chéo giữa các loài vật nuôi, lây từ lợn sang trâu, bò, gà và ngược lại.

1. Triệu chứng bệnh

a. Đối với trâu, bò

Ở nước ta trâu mắc bệnh nhiều và nặng hơn bò. Trâu thường chết do bệnh thể quá cấp. Gia súc non đang bú mẹ ít mắc bệnh hơn gia súc trưởng thành. Gia súc 2-3 tuổi dễ mắc bệnh hơn gia súc già. Phần lớn trâu bò bị bệnh ở thể quá cấp tính đều dẫn tới chết. – Thể quá cấp tính : con vật sốt cao 41-42 oC, trở nên hung ác điên cuồng đập đầu vào tường, hoàn toàn có thể chết trong 24 giờ. Một số gia súc non có triệu chứng thần kinh : giãy giụa rồi ngã xuống đất chết. Có khi con vật đang ăn cỏ bỗng chạy lồng lên, run rẩy, ngã xuống và lịm đi.

– Thể cấp tính: thời gian nung bệnh từ 1-3 ngày, con vật không nhai lại mệt lả bứt rứt, sốt cao 40-42oC. Các niêm mạc mắt mũi đỏ sẫm rồi tái xám. Nước mũi chảy liên tục. Các hạch lâm ba đều sưng, đặc biệt hạch lâm ba dưới hầu sưng rất to, làm con vật lè lưỡi ra, thở khó người ta còn gọi là trâu bò hai lưỡi. Hạch lâm ba trước vai, trước đùi sưng, thủy thủng làm con vật đi lại khó khăn.

Con vật thở mạnh và khó khăn vất vả do viêm màng phổi, tràn dịch màng phổi, tụ huyết và viêm phổi cấp. Một số gia súc có triệu chứng ở đường ruột : lúc đầu phân táo bón, sau tiêu chảy kinh hoàng, phân có lẫn máu và niêm mạc ruột. Bụng chướng hơi do viêm phúc mạc và có tương dịch trong xoang bụng. Giai đoạn cuối con vật nằm liệt, đái ra máu, thở rất khó khăn vất vả, có nhiều chấm xuất huyết đỏ sẫm ở những niêm mạc. Bệnh tiến triển 3-5 ngày, tỷ suất chết từ 90-100 %. – Thể mãn tính : con vật bộc lộ viêm ruột mãn tính, lúc tiêu chảy, lúc táo bón, viêm khớp làm con vật đi lại khó khăn vất vả. Viêm phế quản và viêm phổi mãn tính. Bệnh tiến triển trong vài tuần, những triệu chứng nhẹ dần nhưng con vật thường gầy rạc và chết do kiệt sức.

b. Đối với gia cầm

Hiện tượng có lác đác gà chết bất ngờ đột ngột trong chuồng là tín hiệu tiên phong của bệnh tụ huyết trùng gia cầm. Gà, vịt, ngan chết bất ngờ đột ngột nhất là vào thời gian sau cơn mưa nắng gắt, gà bị bệnh sốt cao, giảm ăn, yếu, miệng chảy nhiều nước nhầy, gà tiêu chảy phân lỏng, phân xanh, phân trắng, gà xù lông, khó thở, tím tái mào và chết.

(Ảnh minh họa: Gà mắc tụ huyết trùng: 02 ảnh, sưu tầm)

c. Đối với lợn

Bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi trong vòng đời của lợn, thông dụng nhất là lợn trong thời kỳ vỗ béo 3-6 tháng tuổi. Thời gian nung bệnh từ 1-14 ngày, có khi chỉ một vài giờ. Có 3 thể bệnh : quá cấp, thể cấp và mãn tính. – Quá cấp : lợn stress, kém ăn, bỏ ăn, nằm một chỗ, không đứng dậy được, sốt cao 41-42 oC, uống nhiều nước, run rẩy.

 Thủy thũng ở cổ, họng, hầu, viêm hầu, cổ cứng, mặt mũi sưng híp lại, có khi sưng giữa hai hàng vú. Con vật thở khó, thở khò khè, vươn thẳng cổ để thở, tim đập nhanh, các niêm mạc đỏ sẫm hoặc tím bầm, vùng bụng, tai, bẹn tím tái, viêm đường hô hấp trên.

– Cấp tính : Lợn ủ rũ, ăn ít, bỏ ăn, sốt cao 41 oC, thở khó, niêm mạc mũi bị viêm, có tiếng khò khè ướt trong phế quản, chảy nước mũi đặc, nhờn, đục, có khi có mủ, máu, ho khan từng miếng, tim đập nhanh, chảy nước mắt, hầu sưng, thủy thũng lan rộng xuống cổ. Lúc đầu con vật tỉnh táo, sau đó tiêu chảy có máu hoặc cục máu do xuất huyết nội. Tỷ lệ chết hoàn toàn có thể đến 80 %. Nếu con vật qua khỏi, bệnh chuyển sang thể mãn tính.

(Ảnh minh họa: Lợn con nhiễm bệnh tụ huyết trùng)

– Mãn tính : Con vật thở khó, thở nhanh, ho nhiều, tiêu chảy, khớp xương bị viêm, sưng, nóng, đau, nhất là khớp đầu gối. Con vật gầy yếu.

2. Phòng và điều trị bệnh

a. Phòng bệnh

– Vệ sinh chuồng trại, thức ăn nước uống, quản trị đàn hài hòa và hợp lý. – Chăm sóc, dinh dưỡng, vệ sinh phòng bệnh nhất là trong lúc giao mùa và thời hạn bị ngập lũ

– Phòng bệnh bằng vaccin tụ huyết trùng (1 năm tiêm 2 lần).
b. Trị bệnh
       – Phải phát hiện kịp thời, cách ly trâu, bò, lợn và gia cầm bệnh. Tiến hành điều trị kịp thời.

+ Thuốc kháng sinh điều trị nguyên do gây bệnh : Penicillin G : tiêm bắp liều 10.000 đơn vị chức năng / kg thể trọng, Ampicillin : tiêm bắp liều 10 mg / kg thể trọng, Kanamycin : tiêm bắp liều 10 mg / kg thể trọng, Streptomycin : tiêm bắp liều 10 mg / kg thể trọng. + Thuốc chữa triệu chứng : Chống khó thở : dùng Ephedrin ( 1 ml / ống ) với liều 1 ml / 20-30 kg thể trọng / ngày, tiêm bắp. Hay dùng Diaphylin liều 1 ml / 20-30 kg thể trọng / ngày. Thuốc trợ lực : tiêm bắp một trong những loại vitamin sau : Vitamin B1 2,5 %, vitamin C 5 %, vitamin B complex, vitamin B12 … Mỗi loại tiêm với liều 5-10 ml / con / lần. – Chăm sóc nuôi dưỡng tốt, tăng cường việc sát trùng chuồng trại, dụng cụ chăn nuôi 2 ngày một lần trong thời hạn điều trị.

3. Một số biện pháp phòng chống dịch Tụ huyết trùng trâu bò, lợn, gia cầm hiệu quả

Để hạn chế dịch bệnh Tụ huyết trùng xảy ra trên đàn trâu, bò, lợn … những cấp, những ngành và người chăn nuôi cần phối hợp triển khai tốt 1 số ít giải pháp sau đây : 1 ) Tuyên truyền về đặc thù nguy khốn của bệnh Tụ huyết trùng để những cấp, những ngành, những địa phương và mọi người không không cẩn thận, chủ quan. Vận động người chăn nuôi đổi khác tập quán chăn nuôi, chuyển từ chăn nuôi thả rông sang chăn nuôi chăn dắt, chăn nuôi trang trại và phối hợp ngặt nghèo với ngành thú y trong triển khai những giải pháp phòng chống dịch.

2) Thực hiện tốt công tác tiêm phòng vắc-xin Tụ huyết trùng cho trâu bò và lợn bao gồm: Tiêm phòng định kỳ năm 02 đợt đạt tỷ lệ cao (đạt tối thiểu 70% tổng đàn), tiêm phòng bao vây các ổ dịch. Đặc biệt chú ý đàn trâu bò của đồng bào vùng sâu, vùng xa, nơi có ổ dịch cũ

3 ) Chủ động giám sát, phát hiện bệnh sớm để cách ly và điều trị bệnh theo hướng dẫn của cơ quan thú y. Đồng thời vận dụng những giải pháp phòng chống dịch tổng hợp để khống chế, vây hãm, dập tắt dịch bệnh trong diện hẹp. 4 ) Thực hiện công tác làm việc khử trùng, tiêu độc, vệ sinh môi trường tự nhiên và bảo đảm an toàn sinh học trong chăn nuôi. Khuyến cáo người chăn nuôi tiếp tục quét dọn chuồng trại, thu gom phân rác, ủ phân nhiệt sinh học để diệt mầm bệnh. 5 ) Tăng cường công tác làm việc kiểm dịch động vật hoang dã, không hút khách, để thương lái mua và bán, luân chuyển gia súc trái phép khi có dịch xảy ra. Đối với gia súc, gia cầm chết vì bệnh cần được tiêu huỷ bằng cách đào hố, đốt rồi chôn kỹ. Không mổ thịt và tiêu thụ thịt, mẫu sản phẩm của gia súc, gia cầm chết, mắc bệnh.

Source: thucanh.vn
Category: Chó cảnh