Truyền Dịch Cho Chó Mèo: Những Điều Cần Lưu Ý

• Hồi phục lại khối lượng tuần hoàn khi bệnh súc bị mất nước, mất máu (xuất huyết, bỏng và tiêu chảy, nôn mửa mất nước…)

  Bạn đang đọc: Truyền Dịch Cho Chó Mèo: Những Điều Cần Lưu Ý

• Giải độc, lợi tiểu …
• Nuôi dưỡng bệnh súc khi bệnh súc không ǎn uống được
• Là đường đưa thuốc vào để điều trị bệnh hữu hiệu .

I. Những dung dịch hay dùng để truyền cho chó, mèo

1. Dung dịch đẳng trương

1.1 Dung dịch nước muối sinh lý ( NaCl 0,9 % )

Dịch muối 0,9 % hay dịch mặn, gồm nước và muối, dùng để bù dịch cho khung hình khi mất nước như tiêu chảy, bỏng … NaCl 0,9 % là nước muối sinh lý, đẳng trương ( có độ thẩm thấu bằng độ thẩm thấu trong mạch máu .

• Ưu điểm : rẻ tiền, phổ cập .
• Nhược điểm : dễ gây toan máu do lượng Cl – cao. Truyền nhiều và nhanh dễ gây ứ nước ngoại bào và phù phổi cấp .

1.2 Ringer lactat

Đặc điểm : vào khung hình, lactat được gan chuyển thành bicarbonat và kiềm hóa máu do đó chỉnh được toan nhẹ. Truyền 100 ml sẽ tăng được 20 – 30 mL thể tích tuần hoàn, thế cho nên cần truyền 1 lượng gấp 3 lần thể tích bị mất .

• Ưu điểm : phân phối nhanh nước và điện giải, rẽ tiền. Có thêm K + và Ca2 + .
• Nhược điểm : loại dịch này không được giữ lâu trong máu nên cần truyền liên tục. Nếu không sẽ không có hiệu suất cao .

Dung dịch Glucose ( dextrose ) đẳng trương 50 g / 1000 mL ( 5 % ) .Dịch 5 % có nồng độ thẩm thấu bằng huyết tương nên hoàn toàn có thể bù dịch khi khung hình bị mất nước hay khi không cho uống được .

2. Dung dịch ưu trương

2.1 Các loại dung dịch : NaCl 1,2 – 1,8 – 3,6 – 7,2 – 10 và 20 % .

Trên thị trường có sẵn loại 10 – 20 %, ống 10 – 20 mL. Khi dùng, pha với glucose 5 % để đạt nồng độ mong ước. Đặc điểm :

• ASTT quá cao, dễ gây phù .
• Làm giảm kết tập tiểu cầu, tăng rủi ro tiềm ẩn chảy máu .
• Làm giãn mạch nội tạng : thận, tim. Tăng co bóp tim .
• Làm giảm phù não, giảm tăng áp lực đè nén nội sọ tốt hơn so với dung dịch keo .

2.2 Dung dịch Glucose ưu trương100g ; 150 g và 300 g / 1000 mL .

Glucose ưu trương chứa nhiều glucose hơn, dùng để giải độc và nuôi ăn khi không ăn được bằng miệng .

• Ưu điểm : cung ứng nhanh nguồn năng lượng, rẽ tiền. 100 g glucose phân phối 400 kilo calo. Ngoài ra còn dùng để điều trị và dự trữ những trường hơp mất nước nhiều hơn mất muối .
• Nhược điểm : Các dung dịch ưu trương dễ làm viêm tắc tĩnh mạch tại nơi truyền và gây hoại tử nếu truyền ra ngoài tĩnh mạch .

Chú ý : Truyền chậm vào tĩnh mạch. Glucose huyết tăng phụ thuộc vào không những vào nồng độ dung dịch tiêm truyền mà còn vào vận tốc truyền và năng lực chuyển hóa của bệnh súc. Khi nuôi dưỡng bằng dịch truyền, cần phân phối liều đều trong ngày và giảm liều dần, tránh ngừng bất thần dễ gây hạ đường huyết. Nhất là ở chó, mèo con .

Dung dịch ưu trương hoàn toàn có thể gây rối loạn thần kinh hoặc là do tăng áp lực đè nén thẩm thấu, hoặc là do tính năng độc trực tiếp trên thần kinh

II. Những quan tâm trước khi truyền dịch

1. Những biến chứng hoàn toàn có thể xảy ra khi truyền dịch

• Sốc phản vệ do truyền nhanh, áp lực đè nén thẩm thấu cao gây biến chứng với biểu lộ tứ chi lạnh, mạch nhanh, huyết áp tụt .
• Nhiễm trùng máu .
• Rối loạn điện giải : Khi đưa vào một lượng không thiết yếu dẫn đến sự dư thừa khiến con vật mỏi, nôn nao, tăng nhịp tim không bình thường .
• Thiếu hụt những yếu tố vi lượng : Nếu truyền dịch lê dài dẫn đến dung mao của ruột thoái hóa khiến thức ăn được hấp thụ kém .
• Phù body toàn thân, tràn dịch màng bụng, phù phổi, suy hô hấp, suy tim ( nhất là so với con vật có yếu tố về tim mạch ), thậm chí còn gây tử trận .
• Sưng chỗ kim tiêm hoặc lan tỏa ra xung quanh khiến vùng da đó bị viêm tấy đỏ, nặng hơn là bị hoại tử nhất là khi truyền dịch cung ứng chất dinh dưỡng .
• Truyền dịch hoàn toàn có thể dẫn đến lây nhiễm những bệnh truyền nhiễm. Thậm chí, nếu lượng dịch truyền quá nhiều, khung hình con vật lại bị mất nước ưu trương, teo tế bào não rất nguy hại .

Ngay cả khi truyền dịch đúng chỉ định, bệnh súc vẫn hoàn toàn có thể gặp 1 số ít nguy khốn trong quy trình truyền : chỗ tiêm bị phù, đau sưng, viêm tĩnh mạch, rét run, mặt tái nhợt, khó thở, ho …

2. Những chú ý quan tâm khi truyền dịch cho chó, mèo

• Thận trọng so với con vật lớn tuổi, có độ lọc thận yếu, có tiền sử tim mạch hay có bệnh lý về não khi truyền dịch chứa chất điện giải .
• Đối với bệnh súc non bị sốt không được truyền muối, đường vì những chất này đi vào khung hình sẽ làm tăng áp lực đè nén lên sọ, tăng phù não .
• Bệnh súc viêm phổi không nên truyền dịch vì dịch truyền làm tăng gánh nặng cho phổi, tim .
• Sốt do nhiễm trùng không nên truyền dịch vì không có công dụng mà dễ gây những nguy cơ biến chứng khác .
• Đối với bệnh súc viêm não, viêm màng não, phải lựa chọn dịch cẩn trọng .

3. Tính toán liều lượng trước khi truyền dịch cho chó mèo

3.1 Đối với mèo

Lượng dịch cần truyền / giờ ( ml ) = 70 * √ ( √ ( 〖 ( Trọng lượng khung hình ( Kg ) ) 〗 ^ 3 ) ) / 24

3.2 Đối với chó

Lượng dịch cần truyền / giờ ( ml ) = 132 * √ ( √ ( 〖 ( Trọng lượng khung hình ( Kg ) ) 〗 ^ 3 ) ) / 24

Trong đó : 70 và 132 là hằng số

4. Thao tác lấy vein trên chó, mèo để truyền dịch

Truyền dịch thường được làm bởi BSTY. Ngoài thao tác thành thạo thì việc hiểu được nguyên tắc trong truyền dịch chất là rất quan trọng, bởi nó quyết định hành động đến hiệu suất cao của truyền dịch. BSTY này cũng truyền cho cún, BSTY kia cũng truyền cho cún, nhưng hiệu suất cao lại khác nhau là vì họ nắm rõ nguyên tắc và kinh nghiệm tay nghề không được như nhau .

Cách lấy vein trên chó

Trong truyền dịch phải làm tốt những yếu tố sau :

• Xác định đúng thực trạng của con vật .
• Chọn đúng dịch truyền, biết đo lường và thống kê lượng bù đắp và duy trì .
• Hiễu rõ về chỉ định và chống chỉ định và vận dụng cho từng trường hợp .
• Có năng lực phát hiện và xử trí trường hợp xấu xảy ra …

• Vị trí lấy ven truyền dịch thông dụng ở tĩnh mạch khoeo chân có ở 4 chân.

  Xem thêm: Hiện tượng chó ngủ mơ như thế nào | Yêu Thú Cưng

4.1 Chuẩn bị :

• Dịch truyền, dây truyền. Treo với độ cao tương thích. Xả cho hết bọt khí .
• Bông cồn 70 độ ( phải là 70 độ nhé ), băng dán y tế hoặc băng keo cũng được nếu ko ó, dây garô hoặc khỏi cần .
• Cố định mõm con vật, nếu con vật hung hăng quá phải cố định và thắt chặt 4 chân lại .
• Đeo găng tay .

4.2 Thao tác :

Thao tác truyền dịch cho cún ở tĩnh mạch chân có nhiều cách. Có 2 người sẽ làm rất thuận tiện. Nhưng nếu chỉ 1 mình thì cũng phải làm thật tốt. Dưới đây là làm 1 người .

Một tay bắt ven một tay đâm kim : Vd chân trước, thì bạn dùng 1 tay này, sử dụng 2 ngón trỏ + giữa giử phía sau khủy chân cún, ngón nhẫn đỡ phía dưới khủy và ngón cái tỳ lên ven để chặn dòng chảy về tim, nhớ tỳ vặn ngón cái qua một bên để ven được thẳng và căng. Khi đó ven sẽ nỗi lên và chân của cún đã bị ta cố định và thắt chặt bởi 1 bàn tay của ta. ( Nếu làm chân sau thì phải dùng dây cố định và thắt chặt bàn chân cún vào điểm cố định và thắt chặt nào đó rồi thao tác nếu không cún sẽ rụt chân lại khi đâm kim ) .

Bàn tay còn lại dùng bông cồn 70 độ ướt chà qua chà lại sát trùng, dùng tay bóp bóp bàn chân để máu dồn vào tĩnh mạch nhanh hơn — > lông sẽ rạp xuống và cũng kích thích ven nỗi lên mà không cần phải cắt lông. Chọc kim dọc theo tĩnh mạch sao cho hàng loạt chiều dài kim nằm gọn trong lòng mạch để khi cún nếu có zãy zụa thì kim vẫn không xuyên tiếp được hoặc có trụt lui một chút ít cũng ko sao. Đâm đúng chuẩn thì máu sẽ chảy ngược ra dây truyền một chút ít ( kiểm tra bóp bóp dây, máu thụt ra thụt vào ). Mở khóa (trước khi mở khóa phải mở garô ).

Chú ý:

• Tay cầm kim là tay trái thì nên đâm tĩnh mạch chân trái của cún và ngược lại. Như vậy sẽ thuận tiện hơn .
• Mình thật sự muốn khuyên những bạn nuôi cún không nên tự ý truyền dịch cho cún của mình, khi những bạn không có trình độ .

III. Tác dụng phụ của những dung dịch truyền tĩnh mạch

1. Tác dụng phụ chung

1.1. Thừa thể tích

Nguy cơ này hoàn toàn có thể gặp cả dịch tinh thể cũng như dung dịch keo và hoàn toàn có thể làm thương tổn công dụng phổi. Đối với phổi lành, thì không làm đổi khác màng phế nang, ngưỡng xảy ra phù phổi thấp, nếu áp lực đè nén keo thấp. Khi thể tích tuần hoàn giảm nặng, hay có bệnh lý tim mạch thì biến chứng phù phổi hoàn toàn có thể xảy ra trong quy trình truyền dịch và nếu sử dụng dung dịch có nồng độ cao thì ngày càng tăng rủi ro tiềm ẩn thừa thể tích tuần hoàn cũng như rủi ro tiềm ẩn mất nước của khu vực khoảng chừng gian bào .

1.2. Hoà loãng máu

Sử dụng quá mức dịch truyền không có nguồn gốc từ mẫu sản phẩm máu sẽ tạo ra thực trạng hoà loãng máu với giảm hématocrite và những yếu tố đông máu. Dung dịch tinh thể và dung dịch keo truyền một thể tích lớn hoàn toàn có thể gặp hậu quả này so với quy trình đông máu .

2. Tác dụng phụ đặc trưng

2.1 Tác dụng trên quy trình đông máu

Albumin là một dung dịch được nhìn nhận là một dung dịch trung tính so với đông máu, ngoài hậu quả là hoà loãng máu và lôi cuốn ion ca + +. Tuy nhiên một nghiên cứu và điều tra in vivo bật mý rằng có đến 20 % gặp thực trạng tăng đông với albumin 4 % .

Dextran và đặc biệt quan trọng dextran có khối lượng phân tử cao làm lê dài thời hạn chảy máu và làm mềm hoá cục máu đông với liều cao hơn 1,5 g / kg / ngày. Những tính năng phụ này một phân do làm giảm yếu tố đông máu VIIIc và yếu tố von Willbrand ( vWF ) với sự làm giảm kết dính tiểu cầu, mặt khác làm đổi khác quy trình polyme hoá sợi fibrin. Sự đổi khác này giống như sự biến hóa hay gặp trong hội chứng Willebran type I. Điều này biện minh cho sự chống chỉ định truyền dung dịch này ở những trường hợp rối loạn đông máu và giảm tiểu cầu và cũng thận trọng trong trường hợp có dùng thuốc chống đông tích hợp

Gelatine làm giảm kết tụ tiểu cầu gây ra bởi ristocétine, gélatine cố định và thắt chặt yếu tố von Willebran làm biến hóa tỉ lệ vWF / GPIb. Tác dụng này càng rõ so với gélatine có cầu nối urê ( GPU ). Những dung dịch này cũng làm giảm sự tạo thành cục máu đông và giảm tổng hợp thrombin. Tuy nhiên, trên lâm sàng những hậu quả này hình như cũng không phổ cập

Các hydroxyethylAmidon ( HEA ) gây ra những biến chứng xuất huyết là hiếm gặp, nhưng khi xảy ra thường là rất nặng, biến chứng này là do nó làm giảm yếu tố VIII, vWF và làm giảm quy trình polyme hoá cục máu đông để hình thành fibrin, lê dài thời hạn chảy máu, giảm thời hạn của thrombin và nồng độ fibrinogène trong huyết tương. Giảm tỉ lệ những yếu tố VIII và yếu tố vWF có lẽ rằng do sự thanh thải nhanh của phức tạp này mà nó gắn với những phân tử HEA trong tuần hoàn. Nhiều điều tra và nghiên cứu chứng tỏ rằng sự cố định và thắt chặt của phức tạp Willebrand trên những phân tử HEA là tương ứng với số lượng phân tử có trong tuần hoàn. Trọng lượng phân tử, tỉ lệ sửa chữa thay thế phân tử, và tỉ lệ C2 / C6 của những HEA càng cao thì những phân tử này hiện hữu và lê dài trong lòng mạch càng lâu. Tác động của những HEA với phức tạp Willebrand càng lớn khi nó có khối lượng phân tử cao in vivo so với những HEA có khối lượng phân tử thấp, điều đó khuyến nghị không nên sử dụng số lượng lớn những phân tử HEA có khối lượng phân tử thấp. Ở Pháp gần đây công ty bảo hiểm những loại sản phẩm y tế đã xác lập thể thức sử dụng những dung dịch HEA như sau :

Đối với dung dịch HEA liều sử dụng phải số lượng giới hạn 33 ml / kg / ngày và thời hạn sử dụng dưới 4 ngày. Liều tối đa là ≤ 80 ml / kg / ngày. Trong thời hạn sử dụng phải theo dõi công dụng đông máu bằng cách đo thời hạn cephaline hoạt hoá, thời hạn của yếu tố ristocétine và yếu tố VIIIc được đề xuất. Việc theo dõi này càng được quan tâm hơn so với những trường hợp có điều trị những loại thuốc mà nó có tác động ảnh hưởng lên sự cầm máu và những người có nhóm máu O, với nguyên do là những người này có tỉ lệ yếu tố Willebrand thấp .

2.2. Nguy cơ dị ứng

Đối với Albumin biến chứng phản ứng dị ứng của albumin là 0,0011 % / lọ và 0,0099 % / bệnh nhân, những số lượng này thấp hơn so với gélatine và dextran, nhưng đáng kể so với những dung dịch HEA. Những phản ứng gây sốt, run lạnh cũng được miêu tả như là công dụng phụ, vì sự hiện hữu của nội độc tố vi trùng không phát hiện được bởi test vi trùng, nhưng cũng không tương ứng với một phản ứng của dạng phản vệ .

Với dextran chính sách của phản ứng dị ứng đã được biết rõ. Những phản ứng dị ứng là loại phản vệ so với dextran có khối lượng phân tử cao, nhưng tổng thể những loại dextran cũng hoàn toàn có thể gây phản ứng phản vệ dạng kháng nguyên – kháng thể ( kháng thể được hình thành từ những vi trùng có trong đường tiêu hoá hay sau khi đã dùng những dextran có trong thực phẩm ) tạo ra những phức tạp miễn dịch và hoạt hoá bổ thể. Tần suất của phản ứng này là 1,3 ( 13/100. 000 / lọ dung dịch ) và tần suất xảy ra so với bệnh nhân là 1 %. Để làm giảm biến chứng này người ta khuyến nghị nên tiêm phòng một cách mạng lưới hệ thống 20 ml dextran 1000 daltons ( Promit ) hai phút trước khi truyền dextran và phần đông vô hiệu trọn vẹn những trường hợp phản ứng nặng. Với nguyên do này dextran chống chỉ định ở phụ nữ mang thai .

Đối với gélatine rủi ro tiềm ẩn phản ứng dị ứng là 6 lần cao hơn so với Albumine và HEA, cũng đáng kể so với dextran. Cơ chế của phản ứng dị ứng vẫn chưa được biết rõ. Phản ứng dị ứng xảy ra càng cao với gélatine có cầu nối urê ( GPU ) .

Đối với HEA dung nạp tốt hơn với miễn dịch dị ứng. Tuy nhiên người ta cũng đã diễn đạt gặp một số ít trường hợp phản ứng rất nặng mà sinh bệnh lý vẫn còn chưa được biết rõ .

Những sai lầm đáng tiếc nhìn nhận hệ nhóm máu Rhésus hoàn toàn có thể xảy ra khi có hiện hữu gélatine, cũng như khó nghiên cứu và phân tích nhóm máu khi có hiện hữu HEA, thế cho nên phải định nhóm máu trước khi chỉ định truyền những loại dung dịch này .

Nguồn: Vetshop VN (tổng hợp)

Source: thucanh.vn
Category: Chó cảnh